Ægir - 01.07.1982, Blaðsíða 30

Jón Þ. Þór:
„ísland afhjúpað“
Merkileg heimild eða illkvittinn áróður?
Hinn 22. febrúar 1899 skrifaði breski sendiherr-
ann í Kaupmannahöfn, Sir Edmund Fane, Salis-
bury lávarði, sem þá fór með utanríkismál í bresku
ríkisstjórninni, auk þess sem hann var forsætisráð-
herra.
Tilefni bréfsins var að ræða ýmis mál, er tengd-
ust veiðum breskra togara við ísland og Færeyjar,
þ. á m. vilja danskra stjórnvalda til að gera form-
legan samning um þau mál við bresk stjórnvöld.
Lýsti sendiherrann þeirri skoðun sinni, að Færey-
ingum væri mun meira kappsmál en íslendingum
að slikt samkomulag yrði gert. Þeir væru háðari
fiskveiðum, byggju nær þeim þjóðum, er helst
stunduðu togaraútgerð, auk þess sem það væri
staðreynd, að margir íslendingar væru hlynntir
veiðum togaranna við land sitt. Frá þeim fengju
þeir „grófan fisk,” þ.e. þorsk, sem togaraskip-
stjórar vildu losna við til þess að rýma til fyrir
öðrum og verðmætari fisktegundum, og var þar
einkum átt við kola og annan flatfisk. Síðan sagði
orðrétt í bréfi sendiherrans:
,,Ég legg með bréfinu forvitnilega
skýrslu frá breska ræðismanninum á
íslandi, sem hér er í leyfi. Hann kallar
hana „ísland afhjúpað.”1
Skýrslan „ísland afhjúpað,” er óneitanlega
harla forvitnileg og fer hún hér á eftir í íslenskri
þýðingu. Hún hljóðar svo:
„ísland afhjúpað
Eftirfarandi skýrsla hefur borist frá manni, sem
þekkir vel til íslenskra mála. Hún mun án efa vekja
* Þ.e. danska Ríkisþingið.
athygli almennings og þó sérstaklega Rikisþ111®
manna.*
I. .
í dönskum dagblöðum gefur oft að líta útdrætr
úr íslenskum blöðum, þar sem kvartað er un
þeim búsifjum, sem enskir gufutogarar v
landsmönnum. Fylgja þessum kvörtunum ásaka
á hendur Dönum fyrir að verja ekki land sitt a e
hátt. í íslensku blöðunum eru þessar aðstæður n
aðar til pólitísks áróðurs gegn Dönum og væru P
lesin í Danmörku gæfi þar kannski oft að 1 ^
greinar, þar sem andmælt væri heift í garð Pe
iands. að
Ástæða er til þess að hyggja nokkru betu
þessum málum svo að danska þjóðin, og ein ^
ríkisþingmenn, láti ekki blekkjast. Lýg‘nr ,
ódrengskapurinn, sem fram kemur í þessuM o
um íslendinga á Dani er meiri en annarsstaðar
ur þekkst.
Staðreyndin er sú, að botnvörpuveiðar eru hvar^
vetna stundaðar en það sem veldur Þv’ ^
botnvörpuskip geta veitt óhindrað [við Islanm
það, að íslendingar hafa gengið í félag með Ln^
lendingunum og fá sinn hlut af ágóðanum fyrir ^
standa vörð og vara Englendinga við þegar ví?
skipið ,,Heimdallur“ kemur í sjónmál. t>air ð
hefur þetta gengið fyrir sig árum saman, en p
var ekki fyrr en á síðasta ári sem skipherra
á „Heimdalli” tókst að færa fram lögf°rm e^g
sannanir fyrir því. Maður sá, sem um var að r
var lýstur saklaus. Síðan hefur þessi star *ður
hvarvetna átt sér stað fyrir opnum tjöldum en a
voru menn varkárari. Sektir fyrir [ólöglegar I
vörpuveiðar eru umtalsverðar og þetta e>
áhættuna, sem nú er þó nær engin.
Ensku fiskimennirnir og íslenskir sarnsta
366 —ÆGIR