Ægir - 01.07.1982, Blaðsíða 23

T ognun
'nynd. Tognun
og ending víra.
^°gnun
^^egar nýr vjr er tekjnn j notkun tognar örlítið á
jg ?nm’ bar sem bæði þræðir hvers þáttar og einn-
vír .ættlrnir pressast saman, (þannig að þvermál
st^l'ns mirinkar). Þessi lenging er 0,2—0,5% fyrir
stuðl-arnaVÍr- ^ognunin er misjöfn eftir öryggis-
t0 '■ Eftir notkun í ákveðinn tíma fer aftur að
tj °a f vírnum og er þá skammt eftir af notkunar-
a vírsins (sjá 9. mynd).
^úningsþoi
be^ntngsÞ°l netagarns og tógs er yfirleitt því
gjjrlir Sem frumeiningarnar eru grófari. Svipað
r tini vírana nema hér verður að taka fram, að
núningsþolið verður því meira sem ystu þræðir
vírsins eru gildari.
Núningsþol víra er oft í nokkuð öfugu hlutfalli
við málmþreytuendinguna án þess að þar sé þó um
stærðfræðilega reglu að ræða, enda skiptir sam-
setning vírsins töluverðu máli. Á 10. mynd er hlut-
fallslegt núningsþol og málmþreyta víra nr. 1—8
sýnt. Þar kemur í ljós, að vírar nr. 1 og 5 hafa
besta núningsþolið, enda sést á 2. mynd, að einmitt
þessar víragerðir eru úr gildustu þráðunum yst.
Málmþreytuendingin er aftur á móti heldur slök
hjá þessum víragerðum en hún vex hins vegar í
stórum dráttum eftir því sem þræðir vírsins eru
fleiri. Mjög athyglisvert er, að krosslagði vírinn nr.
4 er lakastur bæði í málmþreytunni og núningsþol-
inu en er engu að síður notaður sem snurpuvír á ís-
11. mynd. Núningsflötur ,,Langs lay“ og ,,ordinary“ víra.
L
ÆGIR —359