Ægir - 01.10.1985, Qupperneq 39

'lestum hásetanna, þá voru
togaramenn með þúsund króna
árstekjur og það þótti aldeilis góð
arshíra, og hafa hana fasta.
En þeir áttu kaupið sitt
^ennirnir. Það þarf ekki að rekja
Þa sögu hér hvernig vinnutíminn
§at orðið áður en vökulögin
komu 1921 en þá skyldu menn
e'ga sex tíma hvíld á sólarhring
°8 var það misjafnlega haldið í
Vstu.
Fyrir vökulög lét stöku skip-
stjóri menn sína sofa eftir eins og
°álfs sólarhrings vöku, og þá íallt
a^ fjóra tíma. Yfirleitt voru menn
'atnir vaka eins og þeir gátu ef
'lskur var undir, einkum urðu
netamennirnir hart úti. Þeir unnu
Sern aðrir við fiskinn, en væri rifr-
|loi urðu þeir að vinna í netinu,
aðrir hásetar gætu þá
stundum fengið snap, ef þeir
höfðu unnið upp fiskinn á dekk-
'nu og ekki hægt að kasta aftur
Vrren búiðværi aðgera við vörp-
una.
Annars var alltaf nóg að gera
Vrir allan mannskap, þótt ekki
vasri verið að veiðum, nóg að
8era í netum ogvírum. Menn riðu
heilu vörpurnar um borð, það var
°kki mikið um tilbúna vörpuhluta
nr landi, og bæting því geysimik-
' > ef mikið var rifiðog væru frátök
ra veiðum lágu menn í vörpunni
°g við að splæsa víra, því að sú
^nna var einnig unnin mest um
0rð en ekki í landi, svo sem nú
er.
tt/ar fleytur en gódar...
)ón forseti var 233 br. lestir og
rarnum 1910 stærstur íslenskra
togara.
kyrstu togararnir voru sem sé
engin hafskip, en þeir voru léttir
a bárunni og vörðu sig vel í sjó-
jfangi 0g betur en togararnir sem
°mu uppúr fyrra stríði og voru
f 'r á fjórða hundrað lestir en
x‘lr voru með bátadekk og þar
ofan á tvo þunga lífbáta og upp af
möstrunum tvær háar loftskeyta-
stengur. Þessi yfirvigtöll varskip-
unum ofviða og flestir togaranna
því léleg sjóskip.
í hinu mikla mannskaðaveðri
6.-7. febr. 1925, þegar tveir
togarar fórust á Halamiðum með
allri áhöfn og hver einasti togari
á þeirri slóð var hætt kominn,
utan einn og það var litli Forset-
inn. Hann var að vísu uppá 90
föðmunum, þegar veðrið skall á,
og þar var eitthvað skárra sjólag
en niður á Djúp-Halanum, þar
sem togararnir voru flestir en það
virtist ekki breyta miklu fyrir
þeim, þegar veðrið hafði að fullu
náð sér upp, þótt þeir kæmust
upp á Grunn-Halann. Þaðvaröll
slóðin eitt allsherjarbrot.
Forsetinn gamli var þá ekki
með nein loftskeytatæki og því
ekki með neinar loftskeyta-
stengur, og það var aldrei sett á
hann bátadekk og lífbáturinn
aðeins einn. Hann varði sig allra
togaranna best, sá eini sem kom
til hafnar án þess að hafa orðið
fyrir stóráföllum.
Þórður Sigurðsson sagði:
„Forsetinn var ekki blautur og
það var gott að taka á honum
troll, hann var yfirleitt ágætis
sjóskip, bæði tómur og undir
farmi, en hann var ganglítill, ef
veður var á móti. Það var hægt að
halda lengi til við veiðarnar á
Forsetanum, enda var það nú
gert, en þó ekki svo mjög, en í
Englandssiglingum var honum
sitthvað boðið."
Það er áreiðanlega rétt, sem
Þórður segir, að þeir sóttu stíft
strax á Forsetanum, en Tjái sagði
samt, að sóknin hefði harðnað
eftir 1912 að togurunum tók að
fjölga og samkeppnin að aukast
og hörðust varð sóknin á fyrri
hluta þriðja áratugarins eða fyrir
Halaveðrið. Það veður kenndi
togaramönnum ótvírætt þá lexíu
að togarar gætu farist. Þótt áfram
væri hart sótt, þá voru menn í
langan tíma varari um sig eftir
þetta mannskaða- og áfallaveður,
en svo tók að sækja í sama horfið
og gömlu millistríða togurunum
var aldrei boðið meira en á stríðs-
árunum síðari, þegar þeir voru
orðnir aldarfjórðungs gamlir
flestir og alltaf yfirhlaðnir í lok
túra.
Þá er lokið þessu spjalli hér í
Ægi um togarana, sem komu
1907 og um ýmislegt, sem laut að
togveiðum þess tíma. Ekki er hætt
við því að ekki sé af meiru að
taka, eneinhversstaðarverðurað
stoppa í óþrjótandi efni.
ÆGIR-587