Ægir - 01.02.1986, Side 11

s°n, stofnandi og fyrsti ritstjóri
Ægis, hafi ekki þorað að skrifa um
hugmyndina um allsherjarfélagið
fyrr en hann vissi vilja Útgerðar-
mannafélagsins. En Cuðbrandur
er ekki búinn að sleppa Matthíasi
°g hlýtur sú óvild að stafa af
nteiru en stjórnmálaágreiningi,
Því að Matthías var ekki neinn
hamámaður, íflokki Heimastjórn-
armanna þó eflaust hafi hann
ver'ð þar í flokki. Cuðbrandur
nefnir ekki Matthías svo í riti sínu
að hann fari ekki lítilsvirðingar-
0rðum um þennan mann, sem
Fiskifélagsmenn síðar veittu eftir-
laun fyrir hversu mikið starf hann
hefði unnið í þágu Fiskifélpgsins.
Matthías hætti erindrekastarfinu
fyrir Fiskifélagið 1917 og þegar
duðbrandur segir frá því lætur
^ann líta svo út að það hafi verið
hiskifélagsmenn, sem sögðu hon-
Ur° upp starfinu, en í skýrslu
Fiskifélagsins segir, að það hafi
verið vegna deilu við þáverandi
ráðherra, en Matthías var að
hálfu launaðuraf stjórninni.
Fiskveiðasjóðsfrumvarpið var
sett í nefnd, sem í voru Ágúst
Ffygenring, Jón Ólafsson og Pétur
Jónsson, og nefndin var því ein-
roma hlynnt og frumvarpið rann
mótatkvæðalaust um allar um-
r®ður í báðum deildum utan
n°kkurra leiðréttinga nema við
sektarákvæði frumvarpsins vegna
úndhelgisbrota. Heimastjórnar-
rnenn lögðust því ekki gegn þessu
frumvarpi.
Nú segir Matthías Þórðarson
Pessa sömu sögu í minningabók
sinni „Litið til baka", 2. bindi,
sem út kom í Kaupmannahöfn
J947. Matthías er auðvitað ekki
niutlaus, en það vill svo til að
hann er ekki þekktur að óvöndug-
neitum og hann getur stutt sína
frásögn öruggum heimildum
jafnhliða því, að hann er sjálfur
manna kunnugastur sögunni, er
reyndar einn aðalmaðurinn í
henni þótt Guðbrandur láti hans
ekki getið nema þar sem hann
segirranglega frá þætti Matthíasar.
Matthías var skipstjóralærður
og hann var leiðsögumaður á
dönsku sjónmælingaskipunum
og varðskipunum þann tíma árs,
sem þau voru hér við land á
árunum 1899 til 1908.
Það var í október 1904, sama
árið og Heimastjórnin tók við í
byrjun febrúar, að stjórnin fékk
Matthías til að fara sendiför til
Noregs að kynna sér hvernig
Norðmenn höguðu sjávarútvegs-
málum í sínu landi. Matthías var
á ferðalagi í 4 mánuði um Noreg
og kom heim með skýrslur og
upplýsingar, sem hann gaf stjórn-
inni og birti í Ægi strax í 1. tölu-
blaði, sem kom út í júlímánuði
þá um sumarið. Matthías kom
heim í febrúar og fór um borð í
varðskipið Heklu en þar var þá
G.Schack orðinn yfirforingi.
Schack varð mjög vinsæll af
landsmönnumogertalinneinn af
hörðustu varðskipsforingjum
sögunnar, sagt hann hafi tekið
25 togara þennan tíma, sem hann
var hér, hann hætti á miðju sumri
vegna ágreinings við dönsku
stjórnina og sögðu íslendingar,
að hann hefði stafað af því, að
danska stjórnin hefði hlotið bágt
fyrir þennan varðskipsforingja sinn
hjá ensku stjórninni. Matthías
segir söguna svo, að danska
stjórnin hafi gengið framhjá
Schack í embættisveitingu og
hann ekki þolað það og sagt upp
og kann þetta að hafa verið bragð
dönsku stjórnarinnar til að losna
við þennan óþægilega skipherra
vitandi, að hann myndi ekki
þola, svo skapríkur sem hann var,
að sér væri þannig misboðið.
Nú hefði manni sýnzt ástæða
til þess að Guðbrandur nefndi
það þegar hann segir frá því, að
Schack yfirforingi hafi vorið 1905
fyrstur manna næstur Þorkeli
presti orðað stofnun allsherjarfé-
lags hér á landi í fiskveiði og
Lýsisaftöppun.
ÆGIR- 71