Ægir - 01.11.1989, Page 12

572
ÆGIR
11/89
greiðslu verðbóta á aðrar afurðir.
Tekinn verður upp virðisauka-
skattur um næstu áramóta. Það
mun hafa víðtæk áhrif og m.a.
leiða til jafnari starfsskilyrða inn-
lendra fyrirtækja og samræma þau
því sem gerist erlendis en jafn-
framt hafa í för með sér nokkra
bindingu fjármuna. Endurgreiðsla
á uppsöfnuðum söluskatti til sjáv-
arútvegsins mun því falla niður um
næstu áramót. Loks er nauðsyn-
legt að draga enn frekar úr þorsk-
afla á næsta ári - þriðja árið í röð.
Þessi atriði munu að óbreyttu
leiða til versnandi afkomu sjávar-
útvegsins á næsta ári og því er
nauðsynlegt að sem allra fyrst liggi
fyrir sá efnahagslegi rammi sem
sjávarútvegurinn þarf að búa við.
Ég hef sagt það áður, að svigrúm
til bættra lífskjara, verðurekki fyrir
hendi á næsta ári fremur en verið
hefur nú um nokkurt skeið. Allt tal
um kjarabætur nú eru blekkingar
einar. Á þessari stundu er mikil-
vægast að verja lífskjörin sem við
búum við í dag og jafnvel það
getur reynst erfitt. Góð afkoma til
frambúðar verður hins vegar aldrei
tryggð, nema menn séu tilbúnir til
að færa tímabundnar fórnir og
taka þátt í uppbyggingarstarfi.
Aflahorfur
Hafrannsóknastofnun hefur
komið með tillögur um hámarks-
afla allra helstu nytjastofna á
næsta ári. Stofnunin leggur til —
þriðja árið í röð - að dregið verði
úr þorskveiðum því árgangarnir
frá 1986-1988 eru allir langt
undir meðallagi. Á grundvelli til-
lagna stofnunarinnar verða teknar
ákvarðanir um heildarafla á næstu
dögum.
Á þessu ári var stefnt að því að
heildarþorskaflinn yrði nálægt
325 þúsund lestum. Hinn 1. okt-
óber s.l. höfðu um 280 þúsund
lestir af þorski borist á land og má
gera ráð fyrir að heildarþorskafl-
inn verði á bilinu 330-340 þús-
und lestir. Hafrannsóknastofnun
leggur til að þorskaflinn á árunum
1990 til 1991 fari ekki yfir 250
þúsund lestir hvort árið. Tillögur
stofnunarinnar byggjast á því að
hægt verði að byggja upp þorsk-
stofninn. Hins vegar eru sterkar
líkur á því að á árunum 1991 og
1992 komi hingað til hrygningar
hluti af þeim þorski sem rak til
Grænlands sem seiði árið 1984.
Hvort af því verður og þá í hve
miklum mæli ræðst af því hve
mikið verður veitt af þessum stofni
við Grænland. Stofnunin mun
fylgjast með veiðunum við Græn-
land og endurskoða tillögur sínar
með tilliti til veiðanna þar. Ég hef
oft sagt það áður að nauðsynlegt
sé að nýta Grænlandsgönguna til
að byggja upp þorskstofninn en
ekki að endurtaka leikinn frá
árunum 1980 og 1981 þegar síð-
asta ganga kom frá Grænlandi og
veiðin var stóraukin.
Á síðasta ári voru aflaheimildir í
karfa lækkaðar úr 85 þúsund
lestum í 77 þúsund lestir. Um síð-
ustu mánaðamót var karfaaflinn
orðinn 61 þúsund lestir og má
gera ráð fyrir að heildaraflinn
verði örlítið hærri en að var stefnt
- eða um 80 þúsund lestir. Haf-
rannsóknastofnun leggur ekki til
breytingar á karfaveiðum á næsta
ári. Á þessu ári var gerð tilraun
með veiðar á úthafskarfa. Til-
raunin þótti takast nokkuð vel eftir
að byrjunarörðugleikarnir höfðu
verið yfirstignir og má því búast
við að framhald geti orðið á
þessum veiðum á næsta ári.
Aflaheimildir í grálúðu voru
miðaðar við 30 þúsund lesta
heildarafla á þessu ári. Annað árið
í röð virðist heiIdaraflinn ætla að
fara langt fram úr þeim mark-
miðum sem sett voru þrátt fyrir að
hámark hafi verið sett á grálúðu-
veiðar sóknarmarkstogara. Um
síðustu mánaðamót var heildar-
grálúðuaflinn orðinn 54 þúsund
lestir en gera má ráð fyrir að
heildaraflinn á þessu ári verði
nokkuð hærri eða u.þ.b. 58 þús-
und lestir. Hafrannsóknastofnun
hefur lagt til að grálúðuaflinn verði
skorinn niður í 30 þúsund lestir á
næstu tveim árum og er því Ijóst
að grípa verður til enn frekari tak-
markana á veiðum sóknarmarks-
skipa á næsta ári.
Hafrannsóknastofnunin hefur
lokið athugunum sínum á ástan 1
úthafsrækjustofnsins. Leggur
stofnunin til að heildaraflinn ver 1
óbreyttur á milli ára eða 20 þuS