Ægir - 01.02.1992, Blaðsíða 20

72
ÆGIR
2/92
c. Hver eru vaxtarskilyrði og
endurnýjun stofnanna?
2. Veiðiaðferðir
a. Hver er veiðin bæði í magni og
miðað við heildarafkastagetu
viðkomandi stofns?
b. Hvernig er fiskurinn veiddur,
þ.e.a.s. með hvaða veiðar-
færum og hvernig skipum?
3. Vinnsla og markaðsmál
a. Fyrir hvernig vinnslu hentar
viðkomandi fisktegund?
b. Hvaða vinnsluaðstaða er til
staðar?
c. Hvert er verðmæti afurða af
viðkomandi fisktegund?
4. Stofnkostnaður
a. Hvað kosta veiðileyfi, hver er
annar staðbundinn kostnaður
og með hvaða hætti fara
greiðslur fram?
b. Hvaða önnur leyfisgjöld þarf
að greiða?
c. Hvað kostar að búa skip til
veiðanna og koma þeim á
áfangastað?
5. Rekstrarkostnaður
a. Laun íslendinga, sem fylgja
skipinu, og heimamanna.
b. Olíur, vatn, kostur og aðrar
rekstrarvörur.
c. Önnur þjónusta s.s. viðgerðir
og þjónusta.
b. Löndunar- og hafnargjöld.
Hugmyndir um aðgerðir
Spurningin um hvort við eigum
að fara út í útgerð erlendis og
hvernig eigi að standa að því er að
mínu mati þess eðlis að ekki er
hægt að svara henni beint með
einni setningu. Svarið er háð
aðstæðum á hverjum stað og því
hvaða hvatning eða stuðningur er
til staðar hér á landi.
Að mínu mati eru fáir aðilar
hérlendis sem hafa fjárhagslegt
bolmagn til að standa í útgerð er-
lendis jafnframt því að hafa nauð-
syniegan skilning á því hvernig
þurfi að standa að málum til að ná
árangri.
Á undanförnum árum hafa
nokkur útgerðarverkefni erlendis
sem hægt hefur verið að ímynda
sér að fælu í sér hagnaðarvon
flotið inn á borð til okkar íslend-
inga. Þetta hefur þó ekki gengið
eftir sem skyldi.
Ég hef ekki ennþá séð menn hér
fara að svona málum með þeim
hætti að búast hafi mátt við
árangri. Ég vil þó taka fram að ég
hef aðeins fylgst með úr fjarlægð
þannig að hér gæti verið um
sleggjudóma að ræða. Oftast hafa
menn stofnað félög um ævintýrin,
hvort sem þau hafa verið í Alaska,
Burma eða annars staðar án þess
að nokkur annar nauðsynlegur
stuðningur hafi verið veittur af
þeim aðilum hérlendis er hann
hafa getað veitt.
Að mínu mati er þetta ekki leið-
in. Fyrst þarf að vinna heimavinn-
una. Það verður að setja fram
skýrari markmið með þessum
þreifingum. Því næst verður að
reyna að skilgreina hvað við
höfum fram að færa og hvar það
getur nýst til að skila árangri.
Hér koma til álita nokkur atriði
sem ég vil nefna, en sá listi er ekki
tæmandi, aðeins settur fram sem
innlegg í umræðuna:
Viljum við:
1. Losna við skip?
2. Fá fisk inn í markaðskerfið?
3. Skapa íslenskum sjómönnum
atvinnu?
4. Fjárfesta í einhverju sem við
teljum að geti skilað hagnaði?
Einnig má spyrja hvort við
viljum stunda þróunarstarfsemi
eða vera kurteisir við þá sem eru
svo vinsamlegir að bjóða okkur
heim, hæla okkur fyrir að vera
mikil fiskveiðiþjóð og spyrja hvort
við getum ekki hjálpað þeim fyrir
lítið, en að sjálfsögðu munum við
græða þessi ósköp þegar fram líöa
stundir.
Ég vil leyfa mér að fyllyrða að
það séu aðeins tvær meginleiðir
sem íslensk fyrirtæki geta farið til
að ná árangri:
í fyrsta lagi sé ég það fyrir mér
að öflug úgerðar- og fiskvinnslu-
fyrirtæki hérlendis geti gert góð
viðskipti með því að kaupa sig inn
í útgerðarfyrirtæki erlendis og
greiða með notuðum skipum eða
búnaði sem ekki eru full not fyrir
hér heima. En til þess þurfa við-
komandi félög að hafa fjárhagslegt
bolmagn til að geta létt veði af
skipum sínum.
í öðru lagi að smærri eða efna-
minni fyrirtækjum, sem hafa
áhuga á, sé gert kleift af veðhöfum
í viðkomandi skipum að leggja
skipin inn í útgerðarverkefni er-
lendis, þannig að kröfurnar verði
lagðar fram sem hlutafé. Þarna
gæti úreldingarsjóðurinn skipt
miklu máli. En væntanlega skilar
hann sama árangri og aðrar hag-
ræðingarlausnir sem við höfum
séð á undanförnum árum, að
hækka verð á veiðikvótum sem
okkur er sagt að sé sameign allrar
þjóðarinnar samkvæmt lögum.
Ef önnur hvor ofangreindra
leiða er ekki fær eða notuð sem
megintilgangur fyrir útgerðarverk-
efnum erlendis, finnst mér að við
verðum að skoða þau sem fjárfest-
ingu sem á að skila arðþsem síðan
megi bera saman við fjárfestingu í
útgerð hérlendis.
Ég vil segja það að lokum að ég
tel að við eigum að líta á umfram-
afköst fiskiskipaflotans, og jafnvel
einnig þeirra aðila sem selja
fiskafurðir okkar, sem auðlind og
takmarka áhuga okkar á útgerðar-
verkefnum erlendis við tækifæri,
þar sem við getum nýtt þessar
auðlindir.
Höfundur er framkvæmdastjóri
lcecon hf.