Tímarit lögfræðinga - 01.04.1953, Page 35

Okur og skyld brot.
97
okurbrot. Ef t. d. tveir forstjórar sömu stofnunar gera
samning um of háa vexti, þá verða þeir báðir'refsisekir
sanikvæmt almennum reglum um tvo eða fleiri áðalmenn
brots. En öðrum mönnum, sem samkvæmt' 1. málsgr. 22. gr.
hegningarlaganna geta orðið sekir um hlutdeild í broti,
og ekki verða taldir „milligöngumenn", verður ekki refsað
fyrir okurbrot, enda þótt þeir verði með öðrum hætti við
það riðnir, eftir okurlögunum. Skrifari, sem t. d. ein-
ungis semur eða hreinritar skuldaskírteini,: þar sem okur-
vextir eru tilskildir, vefður ékki sekur samkvæmt 2. máls-
gr. 6. gr. okurl. Sá, sem einungis .bendir lántakanda á
þáð, að hann kunni að geta fengið lán hjá X, en með
of háum vöxtum, éða hvetur'hann til þess,• verður ekki
heldur sekur samkvæmt þeim. Hlutdeildarreglum hegn-
ingarlaganna, sbr/22. og 23. gr., verður fráleitt beitt ana-
logice um hlutdeildarmenn í okurbroti. Ákvæði 2. málsgr.
6. gr. okurl. sýnast girða fyrir það/með því að einungis
ein tegund hlutdeildarmanna, „milligöngumennirnir“, er
sérstaklega nefnd.
Það skiptir venjulega máli, að greina milli lánveitanda
og milligöngumanns. Refsing milligöngumanns kann in
concreto að verða minni en lánveitanda. En ef kunnugt er
um milligöngumann, en ókunnugt um lánveitanda, sem
vera má eftix- því sem áður er sagt, þá mundi milligöngu-
manni verða refsað svo sem hann væri lánveitandi, enda
hefur hann þá ekki skýrt frá því, hver hann sé, og má
sjálfum sér um kenna, þótt hann verði hai'ðar xiti en ella.
Milligöngumenn um láixveitingar taka oft þóknun fyrir
stai'f sitt, sem einatt er miðuð við lánsfjáx-hæð. Ef sú
þóknuix fer ekki fram úr því, sem venjulegt og sann-
gjarnt má telja, þá muix ekki verða að því fundíð, jafnvel
þótt okurvextir hafi verið teknir. En svo má vera, að
milligöngumaður hafi loforð um eða hafi fengið hluta af
inum ofteknu vöxtum. Ekki væri þá skylt að efna það lof-
orð og endurkræf yrði sjálfsagt oftekin' þóknun, ef það
sannaðist, að milligöngumaxxni hefði verið heitið hluta af
þeirn fyrir milligöngu sína, eftir analógíu l. málsgr. 6. gr.