Tímarit lögfræðinga - 01.01.1961, Page 34

á verki eða vanrækslu fulltrúa, má efast um skaðabóta-
ábyrgð hans. Svo er máli farið, að oftast — og reyndar
alltaf i kaupstöðum — er liéraðsdómara löggiltur fulltrúi,
af því að vitað er, að liann getur alls ekki annað sjálfur
öllum þeim störfum, sem vinna ber í embætti hans.
Lögmaður í Revkjavík getur t. d. alls ekki framkvæmt
sjálfur allar fógetagerðir, útgáfu veðbókarvottorða og fast-
eignal)ókhald. En þessum störfum getur skaðabótaábyrgð
verið sérstaklega samfara. Það virðist sennilegra, að rikis-
valdið, sem hefur ákveðið embættismanni störf, sem það
veit, að hann hlýtur að þurfa aðstoð til að vinna, beri
almennt sjálft skaðabótaábyrgð á slíkum aðstoðarmönn-
um, sem það löggildir til þess að vinna störfin. Dóms-
málaráðherra þarf engan að löggilda, sem hann telur
ekki trúandi til að vinna þau, fremur en hann þarf að
skipa dómara, sem hann trúir ekki til að rækja það starf.
Ríkisvaldinu er skylt að láta vinna embættisstörfin fyrir
almenning og þegar það hleður störfum á embættismann,
sem allir vita, að er á engis eins manns færi að vinna,
þá verður óbjákvæmilegt að löggilda honum til aðstoðar,
einn eða fleiri, til að vinna þau með honum, en þá er líka
eðlilegast að ríkissjóður beri skaðabótaábvrgð gagnvart
almenningi. Það virðist nægilegt aðhald að embættismanni
um gæzlu á þeim störfum, sem fulltrúi hans vinnur, að
embættismaðurinn skal bæta tjón, er hlýzt af vangæzlu
hans um val á manni og um fvrirskipanir og af eftirlits-
skorti."1)
Eftir að lög nr. 27, 1951 tóku gildi, liggur ábvrgð em-
bættisdómara á dómaraverkum fulltrúa þeirra Ijósar fvr-
ir. I XVIII. kafla þeirra laga eru ítarleg ákvæði um bæt-
ur lil handa sökuðum mönnum o. fl. vegna ýmiskonar
aðgerða lögreglumanna og dómara í ojnnberum málum
og i 155. gr. laganna segir, að rikissjóður ábvrgist jafn-
1) Einar Arnórsson: Almenn meðferð einkamála í héraði.
(Fjölritað). Reykjavik, 1941, bls. 60.
28
Tímarit lugfræðinga