Tímarit lögfræðinga - 01.01.1972, Blaðsíða 8

réttarhugtaksins sjáll's og lögl'ræðilegra liugtaka ylirleitt.
2. Spurningar um rökleiðslu í málflutningi og í dómum.
3. Spurningar um gagnrýni á kigum og lagaframkvæmd,
og ])ar með spurningar um réttlæti og aðrar siðferðis-
hugmyndir.
I stutlu crindi sem |)essu er alls c'.kki unnt og kannski
alls ekki heldur æskilegt að fjalla um alla ])essa þrjá
l'Iokka spurninga, enda eru spurningarnar í hverjum flokki
fyrir sig afar margar. Fig hef ])ví valið þann kostinn að
l’jalla hér um l'yrsta l'lokkinn eingcöngu, ]). e. skilgreiningu
eða rcikgreiningu Imgtaka. Kannski ])ykir sumum sá
flokkur ekki e.ins spennandi og hinir, en þá er einmitt að
reyna að sýna fram á, að hann sé það ekki siður.
II.
Skilgreining á réttarhugakinu sjálfu.
1. Menn Jiafa löngum þrætt um livað „skilgreining" og
„merking" sé, og Iiefur ])essi þræta haft sín áhrif á leit
manna að skilgreiningu á réttarhugtakinu.
Fyrr á tímum var talið, að leitin að skilgreiningu á
réttarhugtakinu ælti að beinast að því að skýra og lýsa
„innsta cðli“ eða „náttúru“ réttarins. Á þcnnan hátt átti
að finna hina einu sömui skilgreiningu á hugtakinu „rétt-
ur“ og nota síðan þessa skilgrciningu lil þcss að prófa
hvorl notkun orðanna réttur, lög og réttarkerfi væri rétt
eða rcing. Ol't er erfitt að greina frá leitinni að laganna
nátlúru aðra skilgreiningaraðferð, sem lætur minna yfir
sér, nefnilcga ]>á, að tclja að l'inna vcrði þau viðmið sem
notkun orðanna rétlur eða lög hyggist á og lýsa þcssum
viðmiðum. Þessi aðlerð gengur þó út frá því sem visu, að
einungis sé um að ræða eiua rétla eða sanna notkun þess-
ara orða, og að notkun þessari megi lýsa með því að henda
á skilyrði þau, sem uppfylla þarf til þess að um rétta og
sanna notkun og þar með mcrkingu sé að ræða. Menn
hafa komið með margar athugasemdir við þcssa skil-
greiningaraðferð, og sýnt he.fur vcrið fram á hve óraun-
fi
Tímarit lögfræðinga