Ægir - 01.04.1998, Blaðsíða 25

SAMLEIÐ MEÐ ÍSLENSKUM SJÁVARÚTVEGI
leiðöngrum eru 12 þorskar af hverri
stöð aldursgreindir, vigtaðir og kyn-
þroskagreindir. í Breiðafirðinum í
heild voru um 60% af þorski sem
fengust í Netarallinu kynþroska. Allir
þorskar sem fengust í Grundarfirði
voru kynþroska. Á þeim tima sem Net-
arall var í gangi í apríl 1996 og 1997,
var talsvert af þessum þorski hrygn-
andi, mest þó á Flákanum. Þessar nið-
urstöður sýna að Breiðafjörðurinn er
bæði uppeldis og hrygningarsvæði
þorsks.
Mynd 2 sýnir dreifingu stöðva í
Netarallinu 1996 og 1997. Mismunur í
afla á sóknareiningu, í þessum leið-
öngrum, er sýndur þannig að meðal-
afli í trossu er táknaður með mismun-
andi lit. I Breiðafirðinum sýnir þessi
mynd mestan afla á sóknareiningu við
norðanvert Snæfellsnesið bæði árin og
reyndar mestan í Grundarfirðinum.
Samkvæmt mynd 1 er mesta veiðin
hins vegar á Flákanum og út af Olafs-
vík.
Þorskmerkingar
í Breiðafirði 1948 - 1986.
Á árunum 1948 til 1986 voru merktir
um 3000 þorskar á Breiðafjarðarsvæð-
inu (Jón Jónsson 1996). í heild voru
um 96000 þoskar merktir hér við land
á þessu tímabili, þar af um 30000 á
Faxaflóasvæðinu og 8000 á svæðinu
frá Reykjanesi að Vestmannaeyjum,
aðallega á Selvogsbanka á hrygningar-
tíma. Eina merkingin í Breiðafirði sem
Jón Jónsson lýsir, er merking út af
Ólafsvík í lok mars 1963. Þar voru 379
þorskar merktir, bæði kynþroska og
ókynþroska, og endurheimtust 70 af
þeim eða um 18%. Mynd 3 sýnir fjög-
ur útbreiðslukort yfir endurheimtur úr
þessari merkingu. Útbreiðsla endur-
heimta er sýnd sem fjöldi innan reits
samkvæmt því kerfi sem Tilkynningar-
skylda íslenskra skipa notar. Talan 13 á
mynd 3 yfir endurheimtur í apríl og
maí 1963 á við endurheimtur út af
Ólafsvík, sem eru allar fengnar nálægt
merkingarstað. Árin á eftir eru endur-
Mynd 3. Dreifiiig endurheimta úr merkingu við Ólafsvík 30 mars 1963.
heimturnar fengnar bæði á Breiðafirði,
í Faxaflóa og sunnan við Reykjanes.
Jón Jónsson (1996) álítur þorskinn á
þessum slóðum vera á gönguleið ann-
að hvort til hrygningarstöðva við Suð-
vesturland eða að koma frá þeim.
Athyglisvert er að skoða Breiðafjarð-
armerkingar Jóns Jónssonar í sam-
hengi við aðrar merkingar sem hann
framkvæmdi á sama tímabili. Hann
merkti á þessum tíma tæplega 8000
hrygningarþorska (gotunga) á hefð-
bundnum hrygningarsvæðum þorsks
á svæðinu frá Reykjanesi að Vest-
mannaeyjum, einkum á Selvogsbanka.
Þær merkingar sýna tryggð við hrygn-
ingarsvæði þar sem hlutfallslega mest
af endurheimtum, sem fást í mars og
apríl, koma fram á merkingarstað. Á
öðrum tíma ársins, þ.e. utan hrygn-
ingartíma, fást endurheimtur síðan á
beitarsvæðunum sem eru aðallega út
af Vestfjörðum. Einnig endurheimtast
merki á gönguleið þessa þorsks, þar á
meðal í Faxaflóa. Inni á Breiðafirði fást
tiltölulega fáar endurheimtur úr þess-
um merkingum.
í Faxaflóa og Faxaflóamiðum voru á
þessu tímabili merktir rúmlega 30000
þorskar. Jón Jónsson (1996) segir nið-
urstöður þessara tilrauna benda til að
auk þess sem þorskur frá hrygningar-
svæðinu sunnan við Reykjanes fari um
Faxaflóasvæðið á leið til og frá hrygn-
ingu, sé þar einnig talsvert af stað-
bundnum þorski.
Þorskmerkingarnar
í Breiðafirði 1993 til 1997
Markmið þessara tilrauna var einkum
að afla upplýsinga um útbreiðslu og
far þorsks í Breiðafirði á mismunandi
tímum árs og tryggð hrygningarþorsks
þar við hrygningarsvæði. Önnur
markmið voru meðal annars athugan-
ir á vexti og dánartíðni þorsks á þessu
svæði en ekki verður fjallað um þær
niðurstöður hér.
Merkin sem notuð voru í þessum
merkingartilraunum voru í fyrsta lagi
þau sem kalla mætti hefðbundin eða
venjuleg, í þessu tilfelli akkerismerki
(slöngumerki) frá Floy Tag og í öðru
lagi rafeindamerki sem skrá hita í nán-
asta umhverfi þorsksins og það dýpi
sem þorskurinn er á við hverja mæl-
ingu. Merkt var á þann hátt að venju-
leg merki voru fest með merkinga-
byssu við fremri bakugga. Þegar merkt
var með rafeindamerkjum var skorið
----------------------AGiIR 25