Ægir - 01.05.1998, Blaðsíða 5

SAMLEIÐ MEÐ ÍSLENSKUM SJÁVARÚTVEGI
Bjarni Kr. Grímsson, fiskimálastjóri:
Menntun
í sjávarútvegi
ftir leiðara minn í marsblaði
Ægis um fiskvinnslu á ís-
landi fékk ég bréf frá nem-
endum í Fiskvinnsluskólan-
um. Þar er sett ofan í við
mig vegna þess að ég notaði orðið fisk-
iðnaðarmaður og taldi eðlilegt að taka
það upp á hliðstæðan hátt og orðið
kjötiðnaðarmaður er notað í þeirri
grein. Ég hef komið að fiskvinnslu
beint og óbeint um langt árabil og geri
mér grein fyrir að Fiskvinnsluskólinn
hefur útskrifað fiskiðnaðarmenn frá
upphafi og einnig fisktækna. Umfjöll-
un mín var ekki á þann veg að ég vildi
gera lítið úr námi við Fiskvinnsluskól-
ann heldur vildi ég beina því að
mönnum að enginn starfaði við fisk-
vinnslu án þess að hafa til þess faglega
menntun, þ.e. vera fiskiðnaðarmaður.
Á undanförnum árum hefur öll
menntun snúist um að koma upp
millistjórhéndum og er beinlínis talað
um að þeir sem útskrifist frá Fisk-
vinnsluskólanum, sem fiskiðnaðar-
menn, verði verkstjórar og matsmenn
og svo hefur verið raunin. Nemendur
sem hafa útskrifast úr Fiskvinnsluskól-
anum hafa flestir orðið verkstjórar í
fiskvinnslu og síðar hafa margir þeirra
orðið aðalstjórnendur fyrirtækja í sjáv-
arútvegi. Fyrirtækja sem snúa bæði að
veiðum og vinnslu, svo og hefur þetta
fólk farið til starfa í sölufyrirtækjunum
og ætla ég að fáir skólar geti státað af
slíku hlufalli af nemendafjölda í topp-
stjórnunarstöðum í sjávarútvegi og
Fiskvinnsluskólinn. Það sýnir að vega-
nestið sem skólinn hefur lagt þeim til
er gott. Hins vegar er það bjargföst
skoðun mín, að vinna þarf markvissar
að grunnmenntun í fiskvinnslu og þá
þannig að þar starfi einungis fag-
menntað fólk innan nokkurra ára.
Á ári hafsins hefur sjávarútvegsráð-
herra beitt sér fyrir ýmsum viðburðum
til að vekja athygli á málefnum sjávar-
útvegsins. Einn þessara viðburða var
ráðstefna sem Háskólinn á Akureyri
skipulagði um menntun í sjávarútvegi.
Hún var haldin á Akureyri 17. apríl
1998 og varð fjölsótt. Ábótavant var
þó við skipulagningu ráðstefnunnar að
lítið var komið inn á menntun sjó-
manna. Áherslan var aðallega á
menntun í fiskvinnslunni, en það er
líka gott, því þar er þörfin greinilega
mest og skipulagið ekki upp á marga
fiska. Sjómennirnir hafa hins vegar
þurft í marga áratugi að fara í gegnum
réttindanám bæði til skipstjórnar og
vélstjórnar. í þeim efnum má alltaf
gera betur og verksvið sjómanna er
stöðugt að aukast.
Menntun til starfa í fiskvinnslu hér
á landi, er fyrst og fremst til starfa í
tæknilegum málum og stjórnun.
Þannig eru menntaðir bæði milli-
stjórnendur og aðalstjórnendur og er
þessi menntun á framhaldsskólastigi
og háskólastigi. Grunnmenntun utan
almenna skólakerfisins, til starfa í fisk-
vinnslu, er nánast ekki til. Þó er í boði
á vegum starfsfræðslunefndar fisk-
vinnslunar 40 stunda námskeið sem
gefur titilinn „sérhæfður fiskvinnslu-
maður" og veitir hækkun í launum.
Þetta námskeið er samkvæmt kjara-
samningum og ber þess greinileg
merki, þó margt sé þar vel gert og fólk
fari um margt fróðara af námskeiðinu.
Þá er áberandi mikill hugtakarugl-
ingur á starfsheitum innan sjávarút-
vegsins og fær nemandi sem útskrifast
eftir tveggja ára nám á Dalvík titilinn
„sérhæfður fiskvinnslumaður", en
þann sama titil fær verkamaður sem
fer á 40 stunda námskeið. Fiskiðnaðar-
maður er heiti frá Fiskvinnsluskólan-
um og einnig voru útskrifaðir þaðan
fisktæknar á árum áður. Þá eru menn
titlaðir sjávarútvegsfræðingar eftir eins
árs endurmenntunarnámskeið hjá Há-
skóla íslands, en sami titill er notaður
eftir fjögurra ára nám við Háskólann á
Akureyri. Þetta eru bara lítil dæmi um
þann rugling sem er í menntuninni og
sýnir þörfina á að taka til hendi við að
samræma menntunina og starfsheitin.
Það er mikið verk framundan að
vinna að samræmdri menntun í sjávar-
útvegi, verk sem varla er byrjað á en
verður að taka föstum tökum. Vinna
verður hratt þannig að íslensk fyrir-
tæki standi í fararbroddi í alþjóðlegum
sjávarútvegi. Og það gerum við ekki
nema til sé hér innanlands vel mennt-
að starfsfólk, bæði í almennum störf-
um á gólfinu og í stöðum tækni-
manna, markaðsmanna og stjórnenda.
ÆGIR 5