Ægir - 01.05.1998, Blaðsíða 24

störfum, heldur einungis með fækkun
starfsmanna."
Sjávarútvegurin hefur ýtt undir
fjölgun starfa í þjónustunni
Gunnlaugur víkur einnig að hags-
munabaráttu samtaka launafólks í
þessu sambandi og segir að hún hafi
ekki verið í takt við almenna þróun í
rekstrarumhverfi og hindrað eðlilega
framþróun greinarinnar.
„Veiðar og vinnsla hafa verið að
tæknivæðast hratt á undanförnum
árum og það hefur leitt til fækkunar
starfa í þessum greinum. Það hefur og
verið algengt í þróaðri löndum heims
að störfum við frumframleiðslu hefur
fækkað en störfum í ýmsum þjónustu-
greinum aftur á móti fjölgað. Með
fjárfestingum í nýrri tækni, sem ég
endurtek að eru reyndar ekki í öllum
tilvikum skynsamlegar, þá hafa sjávar-
útvegsfyrirtæki verið að ýta undir
fjölgun starfa í ýmsum greinum sem
þjónusta sjávarútveginn og aðrar
greinar. Fjárfestingar í vél-, tækja- og
hugbúnaði hafa verið miklar, þar sem
oftar en ekki hefur þurft að leggja í
kostnaðarsama þróunarvinnu hjá við-
komandi söluaðilum. Reyndin hefur
líka verið sú að ýmsir þjónustuaðilar
sjávarútvegs hafa á undanförnum
árum leitað út fyrir landstein-
ana með sínar framleiðsluaf-
urðir í kjölfar áralangrar starf-
semi á hinum litla heima-
markaði, þar sem framleiðslan
hefur verið í mótun," segir
Gunnlaugur
Hver á að borga?
Sú stóra spurning er áleitin
hvernig skipta eigi kostnaðin-
um við tækniuppbyggingu fyr-
irtækjanna og hvernig hagræðing eigi
að skila sér til starfsmanna og hvenær.
Gunnlaugur bendir á að við ákvarðan-
ir um kaup á nýrri tækni sé litið til
þess að hún skili sér í auknum tekjum,
í formi bættra afkasta eða betri nýting-
ar, eða þá lækkun rekstrarkostnaðar.
„En mér finnst að viðbrögð samtaka
launafólks gagnvart þessari þróun hafi
aftur á móti verið óskynsamleg. Ork-
an hefur farið í að krefjast endurgjalds
til starfsmanna fyrir þá hagræðingu
sem fjárfestingin skilar, þrátt fyrir að
það sé fyrirtæksins að taka á sig kostn-
að við fjárfestinguna. Reyndin hefur
lengi verið sú að fjárfesting á t.d. fiski-
skipum, sem leiðir til léttari starfa og
gefur möguleika á fækkun í áhöfn á
skipi, leiðir til hækkunar launakostn-
aðar miðað við sömu aflaverðmæti.
Áhersla launþegasamtakanna ætti
fremur að liggja í að tryggja endur-
menntun starfsfólks til að geta þjónað
nýjum þörfum vinnuveitenda, nýjum
þörfum sem skapast vegna hinnar
nýju tækni, hinna nýju krafna kaup-
enda eða annarra breyttra aðstæðna í
rekstrarumhverfi. Fyrir þá þekkingu er
síðan nauðsynlegt að eðlilegt
endurgjald komi."
„Slæm og góð gæði"
Hafi eitthvert orð í atvinnulífinu
verið meira tískuorð en annað á
undanförnum árum þá er það
hugtakið gæðastjórnun. Gunn-
laugur bendir á að hún hafi þró-
ast sem sjálfstæð fræðigrein og
nú sé rætt um mikil eða lítil
gæði, rétt eða röng gæði og sem
dæmi um sjálfstæði orðsins
„gæði" þá sé jafnvel talað um góð eða
slæm gæði. Hann bendir á að sjávarút-
vegurinn hafi ekki farið varhluta af
þessari umræðu, fremur megi tala um
að hann hafi verið í fararbroddi þess-
arar byltingar hérlendis.
„ Viðbrögð samtaka launafólks
gagnvart tœkniþróuninni í
fiskvinnslunni hafa verið
óskynsamleg."
24 M3ÁIR