Ægir - 01.10.1999, Qupperneq 38

um sem renna til sjávarútvegs í ESB.
Fjárlög ESB nema um 1,15% af þjóðar-
framleiðslu aðildarþjóðanna. Árið
1996 runnu 875 milljónir evra, sem
jafngildir um 68 milljörðum íslenskra
króna, í sjávarútvegsstefnuna. Fjárlög
sambandsins hljóðuðu upp á 82.397
milljónir evra og tók sjávarútvegurinn
því til sín um 1,06%, eða um 0,0115%
af vergri þjóðarframleiðslu aðildar-
landanna sem getur varla talist mikið.
Stærstum hluta fjársins er varið í að
skera niður umframafkastagetu í
greininni og til endurskipulags og at-
vinnuuppbyggingar á svæðum þar
sem útgerð og vinnsla er gamaldags og
illa samkeppnishæf.
Ef þessum 875 milljónum evra er
deilt niður á 300 þúsund sjómenn
sambandsins og umreiknað í íslenskar
krónur, fást um 225 þúsund krónur á
mann árið 1996 sem gerir um 618
krónur á dag. Skattaafsláttur íslenskra
sjómanna hljóðar upp á 656 krónur á
dag. Almennt er viðurkennt að afslátt-
urinn er liður í kjarasamningum sjó-
manna og er hið opinbera því klárlega
að niðurgreiða launakostnað útgerðar-
innar. Samkvæmt þessum talnaleik er
ESB að greiða heldur minna til útgerð-
arinnar með hverjum sjómanni en ís-
lenska ríkið.
Hvað sem þessum vangaveltum líð-
ur þá blasir við að sjávarútvegur hefur,
þegar á heildina er litið, lítið hlutverk
í efnahagskerfi ESB. Sjávarútvegsstefn-
an er hluti af byggðastefnu sambands-
ins og hefur mikla félagslega og efna-
hagslega þýðingu á ákveðnum svæð-
um. í ESB hefur sjávarútvegur því
meira pólitískt vægi en efnahagslegt.
Sjálfbær nýting fiskistofna
Fiskveiðistjórnun ESB hefur, líkt og ís-
lenska fiskveiðistjórnunarkerfið, það
markmið að gera fiskveiðar efnahags-
lega hagkvæmar án þess að það hafi í
för með sér félagslega upplausn. Það er
hins vegar hápólitískt deiluefni hvern-
ig ber að ná því markmiði og snýst um
hver fær hvað, hvenær og hvernig.
Þetta vandamál er af allt annarri og
ósambærilegri stærðargráðu í ESB en á
íslandi. í ESB ná fiskveiðihagsmunirn-
ir nær undantekningalaust út fyrir lög-
sögu þjóðríkja en slíkt heyrir til und-
antekningar hjá íslendingum þar sem
flestir nytjastofnar eru staðbundnir.
Það ætti því ekki að koma á óvart að
það taki lengri tíma, og að það þurfi
önnur meðul, til að finna lausn á for-
tíðarvanda offjárfestinga og óstjórnar í
sjávarútvegi í ESB en á íslandi.
Sjávarútvegsstefna ESB er einstök
tilraun ríkja sem hafa sameiginleg
markmið við fiskveiðistjórnun á fiski-
stofnum sem þau deila sín á milli.
Innan ESB er nokkuð góð samstaða
um að núverandi fiskveiðistjórnunar-
kerfi, sem byggir á hámarksafla og
ríkjakvótum, sé það besta sem völ er á
við þær aðstæður sem eru ríkjandi f
ESB. Samstaða er einnig um að kerfið
verði að bæta til að ná fram sjálfbærri
nýtingu fiskistofna. Til að ná því
markmiði verði að leggja áherslu á
virkari stjórnun í veiðum, vinnslu og
markaðsmálum og beita styrkjakerfinu
markvisst til að skera niður flotann og
draga úr félagslegum afleiðingum þess.
Höfundur er vélfræðingur, með BA-próf í
stjórnmálafræði frá HÍ og stundar meistara-
nám í evrópskum stjórnsýslufræðum (Euro-
pean Master of Public Administration) við
Katholieke Universiteit Leuven í Belgíu.
TURBINUÞJONUSTA • TÚRBÍNUÞJÓNUSTA • TURBINUÞJONUSTA
LOKSINS A ISLANDI
NÚTÍMA TÚRBÍNUÞJÓNUSTA
VlLT ÞÚ HAFA TÚRBÍNUNA EINS ÖRUGGA OG HÆGT ER?
HÖFUM TEKIÐ í NOTKUN
VIÐU RKENNDAN
TÖLVU-BALLANSERINGARBEKK.
ÖRUGGARI, FLÓTLEGRI OG ÓDÝRARI VIÐGERÐIR.
Gjörið SVO VEL AÐ LÍTA VIÐ,
EÐA HAFIÐ SAMBAND.
ÞAÐ ER ALLTAF HEITT Á KÖNNUNNI.
MDVÉLAR HF.
SMIÐJUVEGUR 28, Pósthólf 597 - 200 Kópavogi - Sími: 567 2800 - Fax: 567 2806
TURBINUÞJÓNUSTA • TÚRBÍNUÞJÓNUSTA • TÚRBÍNUÞJÓNUSTA
38 MGÍU