Ægir - 01.10.1999, Síða 42

Vatnsgufa, t., Hreinn
hiti og uatnJMW útblástur
Mynd 2. Dœmigert vetnisorkuver. farðgas eða annað vetnisríkt eldsneyti er leitt inn í um-
myndunartceki. Þar er vetnið einangrað úr eldsneytinu og meðhöndlað fyrir efnarafalinn.
Auk vetnis þarfoxara sem er annaðhvort loft eða hreint súrefni. Efnarafallinn gefur frá
sér jafnstraum sem er breytt í riðstraum fyrir notanda.
hluta í C02 gas. Reiknað er með að 1
tonn af dieselsolíu gefi 3,16 tonn af
C02 við bruna í dieselvél.
Hvað er í gangi?
í Bandaríkjunum hafa verið mynduð
samtök Maritime Hydrogen
Technology Development Group
(MHTDG) um hvernig innleiða megi
vetni til nota um borð í skipum.
Markmið samtakanna er að stuðla að
notkun vetnis um borð í ferju,
skemmtiskipum, seglbátum og her-
skipum. Einnig vilja samtökin gera
vetnistæknina sýnilega og upplýsa al-
menning. Þá er á dagskrá samtakanna
að byggja vetnisáfyllingastöð á landi
fyrir skip og þróa staðla og vinnuregl-
ur fyrir innri uppbyggingu vetnis-
geirans.
Markmið starfs MHTDG er að
stuðla að því að taka í notkun hag-
kvæma kosti. Sem dæmi eftirfarandi:
• Smáar og stærri vetnisorkustöðvar
og sumar sjálfbærar með eldsneyti.
• Fraktskip sem sýnir hvernig
vetnistæknin er notuð.
• Þróa geymslu og áfyllingastöð fyr-
ir skip.
42 ÆGIR -----------------------------
• Þróa og sýna sjálfbært skip af
óþekktri stærð.
Ýmsar fréttir af notkun efn-
arafala í skipum
Naval Surface Warfare Center —
Carderock hefur framlengt samning
við Energy Research Corporation
(ERC) að upphæð 3 milljónir dollara
til að halda áfram þróun efnarafals til
nota um borð í skipum. Áður hafði
verið gerður samningur við fyrirtækið
að upphæð 1,6 milljónir dollara.
Markmið verkefnisins er að þróa 500
kW efnarafal fyrir raforkuframleiðslu
sem geti komið i stað ljósavéla og
knúið rafskrúfu. Eldsneytið sem efn-
arafallinn á að nota er dieselolía. ERC
hefur þegar hannað og sett upp 2000
kW landorkuver sem notar jarðgas. í
fréttatilkynningunni er sérstaklega
tekið fram að verkefnið sé áhættusamt
og ekki sé hægt að lofa um árangur.
Energy Research Corporation (ERC)
er með 271.000 dollara samning við
skipaverkfræðistofu til að hanna orku-
ver efnarafala fyrir bandarísku strand-
gæsluna (US. Coast Guard). Reiknað er
með að verkefnið verði til þess að
smíðað verði orkuver efnarafala til
sýnis og prófanna á landi og á síðari
stigum verði því komið fyrir í einu
skipa strandgæslunnar. ERC er með
einkaleyfi á svokölluðu „Direct Fuel
Cell" en það er efnarafall sem notar
eldsneytið beint án sérstaks búnaðar
til að einangra vetnið úr eldsneytinu.
Desert Research Institute (DRI) hef-
ur tilkynnt samstarf við ýmsa aðila til
að þróa vetnisefnarafal fyrir skip. Sam-
starfsaðilar DRI eru m.a.: Maritime
Hydrogen Technology Development
Group, Allied Signal Aerospace, Los
Alamos National Laboratory o.fl.
Hluverk DRI er að afla reynslu af
rekstri vetnisrafals í smábátum og
byggja upp reynslugrunn í vetnis-
tækninni fyrir stærri skip.
Kanadamenn keyptu nú nýlega
fjóra kafbáta af Upholdergerð af Bret-
um. Bátarnir eru 70 metra langir og
2400 tonn að særými. Þeir eru útbúnir
með rafskrúfu og 5400 hestafla vél. í
kafi eru rafskrúfur bátanna keyrðar frá
rafgeymum. Bátarnir geta ekki með
núverandi tækni kafað undir hafísinn
eins og t.d. kjarnorkubátar og er
skammur köfunartími talinn helsti
veikleiki Upholder bátanna. Kana-
díska stjórnin hefur þegar varið 35
milljónum kanadískra dollara til þró-
unar á svokölluðu „Air Independent
Propulsion" (AIP) sem í lauslegri þýð-
ingu gæti útlagst sem framdrifskerfi
sem er óháð loftinntöku frá andrúms-
lofti. Mikill áhugi er á að koma PEM-
efnarafölum frá Ballard Power Systems
í bátana. Nokkur rök hníga að því að
það takist, t.d.:
• Með AIP kerfi mun verða hægt að
nota kafbátana í takmörkuðum mæli
undir ís.
• Ballard Power Systems er kana-
dískt fyrirtæki og eitt framsæknasta
fyrirtækið á þessu sviði í dag. Fyrirtæk-
ið er í samstarfi með Daimler-Chrysler
o.fl. um vetnisknúna bíla. Vetnisknú-
inn strætisvagn búinn tækni Ballards
sá dagsljósið árið 1992 og vagnar bún-
ir þessari tækni eru í notkun nokkuð