Ægir - 01.10.1999, Blaðsíða 21

SAMLEIÐ MEÐ ÍSLENSKUM SJÁVARÚTVEGI
Ægir Páll Friðbertsson og Heiðar Már Guðjónsson, starfsmenn Fyrirtœkja og Markaðar
hjá íslandsbanka. „Fjármagnið þrýstir á stœkkun fyrirtœkja í sjávaríitvegi, hvort heldur
þar verður um að rœða sameiningar eða kaup fyrirtækja hver á öðru."
ingin sjálf, þ.e. skráning fyrirtækjanna
á verðbréfamarkað. Þá eru fyrirtækin
að fara með fé annarra og aðhaldið
verður allt annað en þegar menn eru
að fara með eigið fé," svarar Heiðar og
Ægir Páll bætir við að eftir því sem
þekkingin aukist inni í fjármálastofn-
unum þá greini starfsmenn þeirra bet-
ur hvaða fyrirtæki séu vel rekin og
hver ekki. Síðan fái fyrirtækin við-
skiptakjör í samræmi við þetta mat.
Hagkvæmara til lengri tíma litið
að leita eftir fjármagni
á markaði
Heiðar og Ægir Páll segja að ef fyrir-
tæki þurfi á fjármagni að halda til fjár-
festinga eða vegna t.d. stækkunar þá
sé til lengi tíma litið hagkvæmari kost-
ur fyrir vel rekin fyrirtæki að sækja sér
fjármagn með markaðsvæðingu frem-
ur en lántöku. Hin „pólitíska" ákvörð-
un í fyrirtækjunum snúist um vilja
eigendanna til markaðsvæðingar.
„En þetta fer þó mikið eftir aðstæð-
um hverju sinni. Ef ríkjandi er meðbyr
á hlutabréfamarkaði þá getur verið
hagkvæmt að gefa út ný hlutabréf. Ef
vextir eru mjög lágir getur verið hag-
kvæmara að gefa út skuldabréf þannig
að það er ekki hægt að gefa eina al-
hliða formúlu fyrir því hvemig hag-
kvæmast er að vinna. Eitt af því sem
fyrirtæki geta gert þegar þau ráðast í
fjárfrek verkefni er að gefa út nýtt
hlutafé og kaupa það síðan til baka
þegar verkefnum er lokið. Þetta hefur
ekki verið gert hér á landi en er einn
af möguleikunum sem bjóðast," segir
Heiðar.
Hömlur á fjárfestingu
erlendra aðila
standa greininni fyrir þrifum
Þrátt fyrir kröftuga innkomu fjármála-
stofnana á íslenska hlutabréfamarkað-
inn telja þeir Heiðar og Ægir Páll ekki
ástæðu til að ætla að áhugi fyrir hluta-
bréfum í sjávarútvegsfyrirtækjum fari
dvínandi.
„Það sem stendur íslenska sjávarút-
vegsmarkaðnum fyrir þrifum eru
hömlur við fjárfestingu erlendra aðila
í ísienskum sjávarútvegi. Þetta skekkir
samkeppnisstöðu sjávarútvegs við
önnur fyrirtæki hér á landi sem hafa
fleiri möguleika til fjármögnunar en
sjávarútvegsfyrirtæki en að öðru leyti
teljum við að innient fjármagn sé
nægjanlegt til að fjármagna sjávarút-
veginn eins og hann er í dag.
Við sjáum líka fyrir okkur að fjár-
binding í sjávarútvegi geti minnkað.
Vissulega eru miklir fjármunir bundnir
í sjávarútvegi í dag og við sjáum gríð-
arlega mikið af framleiðslutækjum
sem ekki nýtast til fulls. Þess vegna er
á næstunni kannski miklu meiri þörf
fyrir að færa fjármagnið til þannig að
framleiðslutæki nýtist betur, þ.e. að
halda áfram hagræðingarferlinu. Þrátt
fyrir að hagræðing hafi verið mikil í
sjávarútvegi á undanförnum árum þá
er langt í land með að henni sé lokið."
- Þið eruð þá að tala um hagræð-
ingu með því móti að fyrirtæki sam-
einist hvert öðru.
„Við erum að tala um stækkun fyr-
irtækja, hvort heldur með samein-
ingu, kaupum eða samvinnu. Ef við
skoðum milliuppgjör 11 sjávarútvegs-
fyrirtækja sem eru bæði í útgerð og
vinnslu og voru á einnig á markaðn-
um í fyrra, þá var hagnaður þeirra
fyrstu sex mánuði ársins, fyrir fjár-
magnsliði og skatta, um 1700 milljón-
ir króna. Skuldir sömu fyrirtækja eru
samanlagt um 30 milljarðar. Ef við
gefum okkur að þegar upp verði staðið
í árslok verði hagnaður fyrirtækjanna í
heild um 3 milljarðar fyrir fjár-
magnsliði og skatta þá er það sú tala
sem skilar sér upp í 30 milljarða skuld-
ir. Eftir stendur allt hlutaféð sem er að
markaðsvirði 50 milljarðar og þetta
segir okkur að fjármagnið hlýtur að
krefjast þess að hagrætt verði í grein-
inni. Ef 2 milljarðar af þriggja millj-
arða hagnaði fara til að borga af lán-
um þá stendur eftir einn milljarður
fyrir hluthafa upp í 50 milljarða króna
markaðsverðmæti og því hlýtur að
vera búið að verðleggja inn í sjávarút-
veginn ansi miklar væntingar um
mikla hagræðingu.
Krafan hlýtur að vera sú að fyrir-
tækin stækki vegna þess að hag-
AGiIR 21