Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1918, Blaðsíða 7

5
svo fáir, að kennararnir geta náð til þeirra allra og hvers
uni sig, svo að fræðslan geti orðið þeim að fullu gagni. l3ó
megum vjer ekki gleyma því, að alt er bjer enn á byrjun-
arstigi, og að háskóli vor er, að minsta kosti enn sem kom-
ið er, fremur fræðslustofnun en visinda, fremur til þess ætl-
aður að búa menn undir lífið og lífsstöðu sína en að stunda
sjálfstæð vísindi. Flest af þvi, sem kent er hjer, eru hagnýt
og hagnýtt vísindi. Þelta sjest þegar á því, hversu skólanum
er skift niður i deildir og hvað hverri deild hans er ætlað
að kenna. Læknadeildin klekur út læknum, lagadeildin lög-
fræðingum og guðfræðisdeildin prestum, en heimspekisdeild-
inni er ætlað að vera eins konar undirbúningsdeild undir
þetta alt og auk þessa að veita fræðslu í lungu landsins og
sögu, svo og tungum og bókmentum annara þjóða og fleiru,
sem að gagni má verða í lífinu.
Það, sem þjer, yngstu stúdentarnir, komist fyrst i kynni
við, er lieimspekin eða öllu heldur það brot úr henni, sem
nefnt hefir verið forspjallsvisindi. En eins og nafnið bendir
til, ætti það að geta orðið yður eins konar forspjöll fyrir að-
alnámi yðar. Forspjöllin ættu að gela kent yður að átta yð-
ur ofurlítið bæði á tilverunni og sjálfum yður, en þó eink-
um á yðar eigin innra manni. Þau ættu og að geta leitl yð-
ur fyrir sjónir, í hverju rjett hugsun og rjett breytni er
fólgin. Þetta œllu forspjallsvísindin að geta gert, en annað
mál er það, hvort þeim eða kennaranum i þeim tekst þetta
nema þá að einhverju mjög litlu leyti.
Undir eins og þjer skiljið við forspjallsvísindin, skiljast
leiðir og þá farið þjer að stunda sitt námið hver einvörð-
ungu. Þá kemur það glegst i Ijós, hvað háskólafræðslunni
er aðallega ætlað, að búa yður undir lífið og lífsstarf yðar.
Þvi að hvort sem þjer kjósið að verða læknar, lögfræðingar
eða prestar, þá eigið þjer allir að verða starfsmenn og þjón-
ar þjóðfjelagsins, hver á sínu sviði og hver upp á sinn hátt.
Og öllum er yður ætlað eilt hið göfugasta hlutverk, sem til
er í hverju þjóðfjelagi. Yður er sem sje ætlað það að vernda
þjóðfjelagið og halda því heilbrigðu. Og meira að segja, yð-