Árbók Háskóla Íslands - 31.12.2008, Qupperneq 248

Árnadóttiryfirnáttúrufræðingur. Starfsmenn deildarinnar eru um 20 talsins og
sinna þeir bæði þjónustu- og grunnrannsóknum í veirufræði, sem er. ásamt
kennslu heilbrigðisstétta, htutverk deildarinnar. Er starfsfólk úrýmsum greinum.
þ.e. læknar. náttúrufræðingar. efnafræðingur, lífeindafræðingur og annað
rannsóknar- og skrifstofufólk. Einn læknir í hálfu starfi fór í launalaust leyfi til að
sinna öðrum störfum. Náttúrufræðingur lét af störfum og var annar ráðinn í hans
stað. Annar náttúrufræðingur hóf framhaldsnám í veirufræði til meistaraprófs við
Læknadeild Háskóta íslands og verður htuti verkefnisins unnið við veirufræðideild
háskólasjúkrahússins i Málmey. Verkefnið er um nýuppgötvaða veiru. parvóveiru
4. en tengsl hennar við sjúkdóma eru enn sem komið er óljós. Hélt viðkomandi
utan til Svíþjóðar á haustmánuðum.
Rannsóknir og önnur starfsemi
Gerðar voru yfir 55.000 rannsóknir á sýnum frá sjúklingum sem er tatsverð
aukning frá fyrra ári en fjöldi rannsókna hefur aukist smátt og smátt. Einnig
ftéttast grunnrannsóknir inn í starfsemina eftir föngum. Meðal hetstu rann-
sóknarsviða má nefna eyðni- og tifrarbólgurannsóknir. HlV-sýktum sem greinast
á hverju ári fjölgar hægt og bítandi. Greinast nú nær jafnmargar konur og kartar.
Árið 2007 fór að bera á HlV-sýkingum meðal þeirra sem neyta fíkniefna í æð og
var það mikið áhyggjuefni. Sem betur fer reyndust aðeins fáir sýkjast þannig og
sennitega enginn á árinu 2008. Ef illa færi gætu tugir manna sýkst á stuttum tíma.
Farið er að bera á ónæmi gegn þeim andveirutyfjum sem notuð eru við meðferð
HlV-sýkingar. Þarf ftóknar rannsóknir á veirunni þessu til staðfestingar og hefur
rannsóknastofa í veirufræði ekki tekið þær upp enn heldur er höfð samvinna við
rannsóknarstofu í Kaupmannahöfn við framkvæmd þessara athugana.
Síðla sumars 2007 fórað bera á sýkingum af vötdum lifrarbólguveiru B meðat
þeirra sem neyta fíkniefna í æð. Jókst sá faraldur fyrri htuta árs 2008 en fjaraði
síðan út um sumarið. Atls greindust altmargir tugir með sýkinguna en það er
aðeins brot altra þeirra sem sýkst hafa. Lifrarbótguveira C breiðist enn hratt út
meðal sprautufíkta. Þeiryngstu sem greinast nú eru fæddir um og eftir 1990. Eru
nú þrjár alvarlegar veirusýkingar meðal sprautufíkta og giskað hefur verið á að
þeim muni fjölga nú þegar harðnar í ári í þjóðfétaginu almennt. Forvarnir gegn
eiturlyfjum ættu að verða eitt af aðalforgangsverkefnum heilbrigðis-. félagsmáta-
og menntamálakerfanna þar sem mikið er í húfi fyrir framtíðarkynstóðir landsins.
Mikilvægt er að greina sýkingarnar sem fyrst þar sem oft tekst með lyfjum að
ráða niðurtögum veiranna, a.m.k. halda þeim í skefjum og þá minnka smithættu.
Samstarfsverkefni varðandi lifrarbótguveiru C. aðrar tifrarbótguveirur og einnig
ýmsar ilta skilgreindar veirur héldu áfram við háskótasjúkrahúsið í Málmey.
Annað stórt rannsóknarsvið eru greiningar á öndunarfærasýkingum, þar á meðat
á svonefndri „respiratory syncytial"-veiru (RS) sem á hverju ári herjar hérlendis
og er vel skrásett faraldsfræðilega. Sama gitdir um inflúensuveirur, en inflúensu-
faraldrar ganga árvisst. Fjöldi tilfella greindist af svokölluðum calici-veirusýking-
um sem er uppkasta- og niðurgangspest sem kemur oft upp á sjúkrahúsum.
elliheimilum. öldrunardeitdum og víðar. Hófst faraldur þessi á haustmánuðum
2002 og hefur staðið síðan með hléum en haustið 2008 tók tilfellum að fjötga
verulega aftur og hefur faratdurinn valdið ófremdarástandi á ýmsum stofnunum
um land allt.
Vegna mikilta umræðna og hræðstu við sýklahernað eftir árásirnar 11. september
2001 í Bandaríkjunum er eitt einangrunarherbergi á rannsóknastofunni sérstak-
lega útbúið til greiningar á torkennilegum sýkingum sem t.d. gætu verið af völd-
um sýklaárásar. Þessum viðbúnaði og undirbúningi var stöðugt haldið við. Sam-
starf við Smittskyddsinstituttet í Stokkhólmi varðandi hugsanlega sýktavá hélt
áfram sem fyrr. Jafnframt voru sett upp próf fyrir veirum sem taldar eru líkleg -
astar að notaðar yrðu í slíkri sýklaárás.
Nú hefur mikið verið rætt um fuglaflensu en hún hefur herjað á fugla í nokkrum
heimshlutum þar á meðal í Evrópu. Fáir menn hafa þó tekið veikina. Rannsókna -
stofa í veirufræði hefur komið sér upp greiningaraðferð fyrir fuglaflensu skyldi
hún stinga sér niður hérlendis, sem verður að telja fremur ólfklegt.
Framhaldsstyrkur frá 6. rammaáætlun ESB fékkst til endurbóta á lífsýnasafni
rannsóknastofunnar. sem unnið var að áfram.
Kennsla vará árinu viðamikill þáttur í starfsemi rannsóknastofunnar eins og fyrr.
Starfsfótk hennar hélt fræðstufundi víða um ýmis efni innan greinarinnar.
Skipuleggurstarfsfólk deildarinnar námskeið íveirufræði við Háskóta íslands
fyrir tæknanema. hjúkrunarnema og lyfjafræðinema og einnig fyrir
lífeindafræðinema.
246