Tímarit lögfræðinga og hagfræðinga - 01.10.1922, Síða 22
16 Tímarit lögíræðinga og hagfræðinga.
samninga 8. maí 1917, um ógildi loforðs, er móttakandi
bess leggur sviksamlega launung á atriði, er skifta máli
um loforðið. En bæði er það efamál, að það ávalt yrði
talin sviksamleg launung þó sá, sem tekur við hluta-
áskrift, sýndi eigi stofnsamninginn eða skýrði eigi frá
öllum ákvæðum hans, og í annan stað er það víst, að
dómstólarnir mundu ekki verða eins kröfuharðir um upp-
lýsingaskylda loforðsgjafa, eins og þeir mundu vera ef
hér væri i lögum ákvæði samsvarandi 30. gr. samninga-
laganna. Ef til vill kynni að verða sagt, að ákvæðin um
tilkynningar til hlutafélagaskrár bættu nokkuð úr þessu.
Til hlutafélagaskrárinnar á að tilkynna flest þau atriði,
er mestu varða um félagið, sömu atriðin og greina á í
boðsbréfinu. Tilkynningunni á að fylgja eftirrit af stofn-
samningnum og fylgiskjölum hans og samþyktir félags-
ms. Mætti segja sem svo, að sá sem gerast vildi hluthafi,
gæti gengið að þessum upplýsingum öllum hjá lögreglu-
stjóra og mætti sjálfum sér um kenna, ef hann gerði það
ekki. En þar við er þó þess að gæta, að hlutafélagaskrá-
in getur orðið þeim mönnum einum að liði, er gerast
hluthafar eftir skrásetninguna. Ilinum, sem gerast það
áður, er hún engin vörn.
Reglurnar um aðferðina við stofnun félagsins eru því
ekki altaf sem tryggilegastar í hlutafélagalögum vorum.
Og ef litið er á hitt atriðið, ábyrgð stofnendanna, þá eru
ákvæði laganna um hana næsta ófullkomin. í 53. og 54.
gr. er að vísu refsing lögð við því, ef stofnendur herma
vísvitandi eða af stórkostlegu gáleysi rangt eða vill-
andi frá í boðsbréfi eða vísvitandi rangt í öðrum skjöl-
um. En um skaðabótaábyrgð þeirra hafa lögin eng-
in ákvæði, fráséð 47. gr. um ábyrgð þeirra manna,
er koma fram fyrir hönd erlends félags, sem ekki er lög-
lega tilkynt til skrásetningar. Skaðabótaábyrgð stofnend-
anna fer því eftir almennum skaðabótareglum. I öðrum
hlutafélagalögum er ábyrgð þeirra aftur á móti töluvert
strangari en hún mundi vera eftir almennum skaðabóta-
reglum, og einmitt í þeirri ábyrgð mun tryggingin gegn