Dýraverndarinn - 01.01.1983, Qupperneq 10

Þessi hundur hefur verið fóðraður á kjöti
sem kvikasilfur var sett í. Hann er orðinn
blindur og getur ekki staðið eðlilega eða
gengið eðlilega. Myndir eru frá Noregi.
Birmingham, en þar hafa kattar-
heilar, sem voru ósvæfðir og með
fullri meðvitund, voru athugaðir
með tilliti til áhrifa ýmiss konar
lyfja á þá.
Athugun á áhrifum eiturlyfja á
dýr er önnur sérgrein, sem virðist
ónauðsynleg en gerir tilkall til þess
að kallast læknisfræðileg. Neysla
manna af eiturlyfjum er meira en
nóg — og getur hver og einn rann-
sakað hana — samt lifa margir vís-
indamenn — t.d. í Bretlandi — á því
að dæla morfíni og heróíni í apa.
Einnig er ástæða til að athuga
krabbameinsrannsóknir. Vitað er
að í mörgum tilfellum eru rann-
sóknir, sem koma málinu ekkert
við, þ.e. gagnlegum krabbameins-
rannsóknum, kallaðar krabba-
meinsrannsóknir, svo a styrkir
fáist út á þær. Sumir vísindamenn
tala í gríni um þetta sín á milli sem
,,krabbameinsleikinn“. Það er
enginn skortur á peningum til
krabbameinsrannsókna — aðeins
skortur á hugmyndum. Ótaldar
milljónir dýra hafa dáið í krabba-
meinstilraunum á þessari öld — og
árangurinn verið lítill.
Oft heyrast rannsóknarmenn
verja starf sitt með því, að tilgang-
urinn sé að bæta lífsskilyrði manna.
Það er kominn tími til að efast um
réttmæti slíkra fullyrðinga. Sé
þessum rannsóknarmönnum svona
annt um meðbræður sina, hvers
vegna fela þeir sig þá inni á rann-
sóknarstofum. . .? Þessir vísinda-
menn ættu að berjast gegn sjúk-
dómum og þjáningum á sjálfri víg-
línunni, þar sem þeir gætu séð
árangur verka sinna. í mörgum
hlutum heims þekkjast hvorki
læknavísindi né læknar. Ef „vivi-
sectorinn (vivisector: sá, sem kryfur
lifandi verur) hefur svona miklar
áhyggjur af meðbræðrum sínum,
þá ætti hann að vera í afrískum
frumskógunum eða suður-ameríku
fenjunum og berjast gegn læknan-
legum sjúkdómum sem þar drepa
menn vegna þess, að engir læknar
eru til staðar.
Raunverulegur grundvöllur
margra rannsókna er persónulegur
metnaður.
IV Para- og Pseudo- lœknisfrœði-
leg not.
1. Vopnaprófanir.
Sú notkun dýra, sem mest leynd
hvílir yfir, er prófanir á vopnum,
geilsavirkni, ýmsum efnum til hern-
aðar og því um líku.
Eftir síðara heimsstríð létu þús-
undir dýra lífíð við tilraunaspreng-
ingar á amerískum og breskum
atóm- og vetnissprengjum. Sum
dóu snögglega, en önnur á löngum
tíma vegna hinna hægvirku og
og hryllilegu áhrifa geislavirkn-
innar.
Mörgum dýrum er enn skotið út
í geiminn, þar sem þau eru látin
deyja.
Sumar vopnaprófanir breta eiga
sér stað utan Bretlands. Hvort þetta
er vegna þess, að tilraunirnar eru
svo grimmdarlegar, að erfítt sé að
fá leyfí fyrir þeim eða af einhverjum
öðrum orsökum er óvíst.
Það virðist sérlega óréttlátt, að
dýr skuli verða saklaus fórnarlömb
útrýmingaráráttu mannskeppn-
unnar. Alltaf má bera því við, að
þarna sé um að ræða prófanir, sem
hafi gildi fyrir varnir landsins eða
jafnvel læknisfræðilegt gildi. En
svona rök fela ekki í sér sannleik-
ann, nema að mjög litlu leyti, því
það er sama, hvaða forsendur ein-
hver einstakur rannsóknarmaður
gefur fyrir slíkum tilraunum, niður-
stöður hans eru til reiðu fyrir vís-
indamenn, sem hafa árásarstríð í
huga. Þær þjáningar, sem mann-
skepnan bakar sjálfri sér í stríðum
er algjörlega á eigin ábyrgð, og ekki
er með neinum hætti hægt að verja
siðferðilega, þegar menn baka
öðrum tegundum þjáningar við
prófanir á slíkum heimatilbúnum
hörmungum.
131.994 tilraunir á dýrum voru
gerðar árið 1972 af hálfu berska
varnarmálaráðuneytisins. Þetta
eru um 13% þeirra tilrauna, sem hið
opinbera stóð fyrir á þvi ári.
2. Tannlæknisfræði.
Dýr (alla vega kettir, rottur,
hundar og kanínur) hafa í síaukn-
um mæli verið notuð við tannlækn-
isfræðilegar tilraunir, enda þótt
tennur þeirra séu mjög ólíkar
mannstönnunum. Borað er í tennur
dýranna eða þær fjarlægðar og
igerðir látnar né sér á strik. Víst er,
að tilraunir þessar eru mjög þján-
ingafullar — þess utan hafa þær
a.m.k. mjög litið læknisfræðilegt
gildi.
3. Rannsóknir á sársauka.
Miklar rannsóknir hafa verið
gerðar varðandi sársaukaskynið.
Það segir sig eiginlega sjálft, að
slíkar tilraunir hafa miklar þján-
ingar í för með sér fyrir tilrauna-
dýrin. Mikill hluti þessara tilrauna
virðist ekki hafa neitt læknisfræði-
legt gildi. Nokkur dæmi um að-
ferðir.
1. Mekanískar stungur og þrýst-
ingur á viðkvœma líkamshluta.
Skott og tær katta hafa verið sett
undir geysilegan þrýsting og sagt í
skýrslum, að svörunin hafi verið
,,að dýrin gáfu frá sér hljóð, bitu
og börðust um.“
2. Rafstuð. Dýrunum eru gefin
sterk rafstuð. Þetta var sagt um við-
brögð hunds, sem gefínn var sterkur
rafstraumur í tennur. „Gaf frá sér
hljóð löngu eftir að rafertingunni
var hætt.“ Svissneskur vísinda-
maður athugaði fyrir skömmu áhrif
sársauka með að reyra apa niður í
stól og leiða síðan rafstraum í skott
þeirra. Hann tók eftir, að þeir „létu
skína í tennurnar og gáfu frá sér
öskur.“