Heimir : söngmálablað - 01.07.1937, Blaðsíða 10

46
Halldór Jónasson
skáldmællur og þýddi opt sjálfur þá söngtexta, sem liann
þurfti að nola. En þótl gáfurnar væru ekki svo einskorð- 4
aðar var tónlislin svo að segja lians eina áhugaefni. Á
milli þess að liann var að kenna, sat hann lengst af við
hljóðfærið og var þá ýmist að kynna sér tónvcrk annara
eða að vinna að sinum eigin. Söng liann oftast aðalrödd-
ma og lék undir á klaverið. Hann liafði mikla söngrödd
og djúpa, eða það, sem nefnl er á máli söngmanna has-
barýton.
Ekki hefi ég heyrt þess getið, að Sveinbjörn hafi á
unga aldri gert mikið að sönglagasamningu. En eftir að
hann var kominn úr skóla og fór að leggja aðalslund á
tónlist, mun hann þó fljótt hafa í'arið að semja sjálfsætt.
Enda hefir þetta verið orðið kunnugl þegar Sveinbjörn
var beðinn að semja lag við þjóðhátíðarkvæði Matlh.
Jochumssonar, „Ó, guð vors lands". Er sagl að Sveinhj.
Iiafi i fyrstu færst undan þessu og ekki talið sig mundu
ráða við el'nið, en þó loks lofað að gera tjlraun. En lagið
varð til, og var scm kunnugt er sungið i fyrsta sinn á
þjóðhátíðinni 1874 og liefir nú um nokkurt skeið vcrið
notað sem aðalþjóðsöngur íslands, bæði hér heima og
erlendis. En hvort svo verður l'ramvegis skal ósagl látið.
Sjálfsagt hcldur lagið helgi sinni sem þjóðlegur háliöa-
lofsöngur, því að lagið er fagurt og hátíðlegt. En lil þess
að vera hversdagslegur og alþýðulegur þjóðsöngur er það
ckki vel lagað og' heldur ekki til þess samið.
Eyrir konungskomuna 1907 orli Þorsteinn Gíslason
lcvæðaflokk og var Sveinbirni falið að semja lög við
hann. Þannig varð til hin svonefnda „Konungskantata“,
sem lalin er meðal fremstu verka Sveinbjörns. Var tón-
skáldinu boðið hingað heim sem heiðursgesti til kon-
ungskomunnar, og æfði hann sjálfur sönginn. Var hann
af Friðriki VIII. sæmdur heiðursmerki og prófessors-
nafnbót. Heiðurspening úr gulli hafði Kristján IX. sæml
hann 1874.
Nokkrum árum síðar varð Sveinbjörn fyrir mjög lil-