Melkorka - 01.07.1950, Blaðsíða 19

Moskvu og annars staðar er ég kom í för
minni, í Stokkhólmi, Helsinki og London.
Ég sneri mér l)eint til lieilbrigðisyfirvald-
anna, tjáði þeim erindi mitt og bað unr
upplýsingar og leiðsögn og var alls staðar
mæta vel tekið og skýrt frá því senr ég
hafði unr beðið og síðan skipulögð áætlun
um stað og stund, hvað ég ætti að sjá og
hvenær og auðvitað konr mér ekki til lrugar
að breyta þeinr fyrirætlunum né gera
minnstu athugasenrdir við þær utan einu
sinni, það var í London. Ég var stödd lijá
stéttarsystur minni, aðstoðarborgarlæknin-
unr og við ræddunr heilsugæzlu alnrennt, en
þegar hún heyrði að ég konr frá Moskvu
sagði hún eins og fleiri að ekki væri nrikið
upp úr því leggjandi, senr ég lrefði þar séð,
nrér hefði áreiðanlega aðeins verið sýnt það
bezta. Ég kvaðst ekkert geta um það fullyrt,
ég hefði látið heilbrigðisstjórnina ákveða
hvaða stofnanir ég sæi alveg eins og ég vænti
nú að lrún nrundi ráða nrér hvert skyldi
halda í London. Hún sagðist ekki ætla að
láta sitja við orðin tóm, lreldur konra nreð
mér sjálf og það gerði hún. Við ókum að
reisulegu 4 hæða húsi nýlegu; þar var á
grunnhæð heilsugæzlnstöð fyrir ungbörn og
vanfærar konur; en á 2 efri hæðunr leik-
skólar og íbúð efst fyrir starfsfólk. Þegar við
höfðunr skoðað þessa stöð sem var ágætlega
fyrir komið, spurði ég í einlægni livort all-
ar stöðvar Lundúna væru nreð sama nróti og
þessi. „Oh, no, this is our showplace,“ sagði
hún. Þetta er stöðin senr við sýnunr. Og
þegar ég sagðist ofursakleysislega nú skilja
betur en áður álit hennar á því senr ég
lrefði séð í Rússlandi, hló hún dátt, því
Englendingar kunna vel að taka kýnnri, og
kvaðst nrundi hafa betur gát á tungu sinni
næst; en þegar ég bað unr að sjá eina af lé-
legra taginu hafði hún því nriður ekki tíma
aflögu til þess og ég lagði vitanlega ekki
fast að henni, hafði sagt þetta meira af
meinfýsi. Nú skulið þið ekki ætla að ég
telji mig þekkja Ráðstjórnarríkin út og inn,
hag nranna þár, Irugsanir og viðlrorf, þó ég
hafi dvalið fáeina daga í Moskvu, slíkt kenr-
ur nrér ekki til lrugar og þaðan af síður vil
ég lralda þvílíkri fjarstæðu að nokkrunr
nranni, en mér þykir svo senr sagan sé ekki
öll ef ég ekki vík lítilsháttar að ylirbragði
íbúanna eins og það konr mér fyrir sjónir,
en þegar nraður kemur í ókunn lönd, eink-
unr ef þau eru unrdeild, hefur nraður augun
opin og athyglina vakandi og það senr ég
veitti öðru frenrur eftirtekt í Moskvu var
hve fólkið var sællegt og fjörlegt, ekki ólíkt
því senr það væri að flýta sér á stefnunrót
eða í skenrnrtiferðalag, þó það væri líklega
bara á leið í vinnuna sína, því jrárna hafa
allir vinnu, atvinnuleysi þekkist ekki og eft-
irspurn eftir vinnuafli er mikil og verður
jafnvel bráðókunnugum ferðalang augljóst
að svo hljóti að vera, því ómögulegt er ann-
að en taka eftir öllum hiirunr nriklu og mý-
nrörgu byggingunr senr í snríðum eru, en
við Jrær vinna konur jafnt sem karlar.
Það er nrargt senr sjá má í Sovétríkjunum
senr lrvergi er hægt að sjá annars staðar í
heiminum, en merkilegast og dásamlegast
af Jrví taginu er Jró fólkið sjálft fólk senr
hefur trú á lífinu og bjartari framtíð, fólk
sem hefur trú á mannkyninu og óendanleg-
unr Jrroskamöguleikum þess og hamingju.
Nú, á dögunr bölsýni og stríðsótta er erfitt
að liitta slíkt l'ólk annars staðar en í Ráð-
stjórnarríkjunum og Jrað er skenrmtilegast
að hitta Jrað í sjálfri lröfuðborginni,
Moskvu, borg bolsévikanna, borginni sem
er svo undarlegt sambland af æfafornunr
íburðarmiklunr byggingum og látlausum
línuhreinunr húsaröðum og skýjakljúfum,
og Jrað tekur nokkurn tíma að venjast
henni. Ég sá Moskvu fyrst úr lofti. Ég kom
Jrangað á stjörnubjörtu kveldi. Það var fög-
ur sjón að sjá ljósadýrð borgarinnar eins og
giitrandi gimsteinabreiðu á dökkunr
grunni og rauðu stjörnuna stóru gnæfa
geislandi yfir. Það er sýn sem ég nrun aldrei
gleynra. Og er ég lrafði dvalið í Moskvu og
séð aðeins örlítið brot af því er íbúarnir
höfðu áorkað, undir ótrúlega erfiðunr
MELKORKA
45