Melkorka - 01.12.1961, Blaðsíða 7

Æ>
kk
Hluti úr stóru úlfaldateppi.
Alþýðulistin og barnakrot
Eftir Valgerði Briem
Vífilengjulaust val barna á yrkisefni úr
veraldarveltunni og máti þeirra í mynd-
túlkun er miskunnarlaus sem örlögin —
þau líta varla á unnin verk, fremur en lið-
inn dag, sem ekki er hægt að breyta. Þau
meta ekki, velta ekki vöngum, ganga greitt
til verks og óvart eða af tilviljun skapast
stöku sinnum í höndunum á þeim furðuleg
listaverk. Margt barnateiknið hef ég séð
koma úr deiglunni hærra að listagildi en
veggjaskraut listmangara, sá ólærði þar
heilli þeim hálflærða. Yngstu skólabörnin
eru frjóust í myndsmíð sinni, því að í okkar
skólakerfi er mjög lítill tími ætlaður mynd-
rænni sköpun og teikniþjálfunin helzt ekki
í hendur við annan almennan þroska, með
aldri barnanna eykst sjálfsrýnið, vandfýsnin
vex og eftirlíkingaþörfin gerir strangari
kröfur og þá kemur um leið vanmatið á
eigin getu vegna tæknileysis.
Ef listsköpun túlkar tilfinningu, greind
og reynslu höfundar, verður barnamyndlist
að mælast á annan mæli en gjört er, bera
má frumstæði táknforms barns saman við
myndlist mjög frumstæðra þjóða, hjá báð-
um er um prelogiska vinnu að ræða, þar
sem eðlisávísun og innsæi er ofar rökhugs-
un, samlíkja mætti uppdráttum vandvirknu
barnanna við dundur og nauðsyn alþýðunn-
ar áður fyrr, sem ólærð en af mikilli mennt
skar út sinn ask og spónastokk.
Teikningar barna sýna að vísu ótæm-
andi fjölda stílafbrigða eftir lund og lag-
virkni, aldri og æfingu barnanna, auk á-
hrifa frá verktækninni sem þau vinna í
Melkorka
hvert sinn og hugmyndagjöf þess umhverf-
is sem þau lifa í. Fráleitt hafa börn nokk-
urn nasaþef af hinum ýmsu tímabilum stíla
alþýðulista meðal þjóða og lítið eða ekkert
yfirlit almennrar listasögu, þó lesa megi úr
fjölbreytilegum myndformum þeirra sögu
alþýðulistanna í löndunum. Barnakrotið er
forspjall alþýðulistar, upphaf hennar, þar
sem barnakroti sleppir, tekur alþýðulistin
við.
Fólkið, alþýðan, hefur alltaf verið nægta-
brunnur og búr menningarinnar og þeim
mun meiri sem mennt almennings er, því
meiri kröfur eru gjörðar til hinna sérhæfðu,
mennt fólksins er skilyrði þess að list sé líft.
Skáldin auka orðauð sinn með hlerun eftir
hinu ómengaða orði sem lifir á vörum al-
þýðunnar, tónlistarmennirnir safna stefjum
og laglínum sem skapazt hafa og lifað með-
al alþýðunnar í löndunum og nota þjóð-
lögin sem tema með tilbrigðum eða tengja
þau innbyrðis í hljómkviðu og nú er röðin
löngu komin að því myndræna, þeirri
Mohammed Mossa, 13 dra: „Geithafr
71