Vesturland - 24.12.1961, Blaðsíða 8

8
VESTURLAND
ÞORBJÖRG BJARNADÓTTIR :
Jólaleyfi í Moníana
SÍÐASTLIÐINN vetur var ég svo
heppin að fá styrk til 6 mánaða
dvalar í Bandaríkjum Norður-Am
eríku, á vegum Fullbright stofn-
unarinnar. Ætlunin með styrkveit-
ingum þessum er að kynna öðrum
þjóðum þjóðfélags- og menningar-
hætti í Bandaríkjunum, og skapa
vináttu og skilning meðal hinna
ólíku þjóða, sem sem veröldina
byggja.
560 kennarar frá 56 þjóðum
nutu þessa styrks á síðasta ári,
þar á meðal tveir íslendingar auk
mín. Var þetta heldur sundurleit-
ur hópur, þegar saman var kom-
inn, allt frá svörtustu Afríkubúum
til ljóshærðra og bláeygra Norður-
landabúa.
Ekki virtist það samt koma að
sök, hvað samlyndið snerti, þv.í að
hin bezta eining ríkti um öll sam-
eiginleg málefni.
Þessum sex mánuðum var skipt
í fjögur tímabil: Mánaðardvöl í
Washington, þriggja mánaða dvöl
í háskóla einhversstaðar í land-
inu, jólaleyfi og síðast ferðalög
til þess að kynnast kennsluháttum
i sem flestum skólum, víðsvegar
um Bandaríkin.
Mun ég í þessari smágrein, segja
litillega frá jólaleyfinu, sem ég
eyddi að mestu í Montana, en það
er eitt af nyrztu fylkjum Banda-
ríkjanna, alveg norður við landa-
mæri Kanada.
Háskólatímabilinu eyddi ég, á-
samt 23 kennurum frá 16 löndum,
í litlum háskólabæ í Illinois, sem
heitir Carbondale, ekki mjög langt
frá Chicago. Þar höfðum við sótt
tíma í háskólanum og heimsótt
skóla og ýmsa merkisstaði í ná-
grenninu. 16. desember skyldi dvöl
okkar þarna lokið og hópurinn
leysast upp í aðra minni, sem
halda áttu sitt í hvora áttina.
Var mikið bollalagt um það,
hvert við yrðum send, og höfðum
við látið í ljós, hógværlega, ýmsar
óskir í þeim efnum. Mig langaði
t.d. meira til Suður-Ríkjanna en
Norður —, þar sem ég gat vel
hugsað mér að lifa nú einu sinni
sólrík og heit jól niðri á Florida
eða Texas. Þetta fór þó á annan
veg. Dagskipunin hljóðaði upp á
ferðalag um Norðurríkin, og þegar
ég sýndi vinum mínum í Carbon-
dale ferðaáætlunina fór um þá
kuldahrollur. Þeir sögðu að það
væri eins gott að ég væri kuldan-
um vön, og ráðlögðu mér að vera
við öllu búna.
Ég sætti mig ágætlega við þetta,
en aumingja austurlandabúarnir,
sem fylgja áttu sömu ferðaáætlun,
voru hálf kvíðafullir.
Við vorum níu saman sem lögð-
um af stað frá Carbondale 16.
desember í björtu og köldu veðri,
og var ferðinni heitið norður á
bóginn. Ekki var hægt að segja
annað en að við værum dálítið
sundurleit tilsýndar, enda vakti
ferðalag okkar nokkra athygli. Á
einum stað vorum við spurð hvort
við værum leikflokkur á ferð, aðrir
héldu að við værum sendisveit er-
lendra ríkja. Höfðum við gaman
af.
Áður en lengra er farið vil ég
kynna ferðafélaga mína fyrir les-
endum. Konurnar voru fimm, ein
frá Indlandi, önnur frá Ceylon,
þriðja kínversk frá Malaya, fjórða
frá Perú í Suður-Ameríku (henni
var alltaf kalt) og svo ég.
Karlmennirnir voru frá Finn-
landi, Belgíu, Tyrklandi og Tai-
landi (sá síðast nefndi var prins,
en bar það nú ekki með sér). Allt
var þetta elskulegasta fólk, og fór
vel á með okkur allt ferðalagið.
Fyrsti áfangastaður okkar var
Chicago og bollalögðum við heil-
mikið hvernig við ættum að eyða
þessum tveimur dögum, sem á-
formað var að dvelja þar. Auðvit-
að voru fjölda margir staðir, sem
við hefðum viljað sjá í þessari
milljónaboi’g, en tíminn flaug
áfram. Þarna hitti ég af tilviljun
annan Islendinginn, sem var á
þessum sama styrk og ég. Bjó
hann á sama hóteli og ég, og urðu
miklir fagnaðarfundir, þegar við
hittumst. Hann var á leiðinni í
öfuga átt við mig, en við nutum
þess að tala saman á íslenzku eftlr
þriggja mánaða enskubabl.
Þarna fórum við í búðir, og
fannst mér gaman að verzla þar.
Borgin var öll skrautlýst og jóla-
tré á fjöldastöðum. Búðargluggar
allir fagurlega skreyttir og mikill
fjöldi fólks á götunum. Við hefð-
um gjarnan viljað vera þarna
lengur en áfram skyldi haldið.
Þegar við ókum gegn um
Wisconsin fylki byrjaði að snjóa
á okkur. Þá þótti nú litlu þeldökku
Seylon stúlkunni gaman að lifa.
Hún hafði aldrei séð snjó fyrr og
naut þess að ösla í ökla ,í djúpri
mjöllinni, jafnvel þótt hún væri í
skósíðum silkisari. Hún og ind-
verska konan gengu alltaf í þjóð-
búningum sínum, sögðust ekki
kunna við sig í kjólum á Vestur-
landa vísu. Hvor um sig hafði með
sér milli 20—30 saria, flesta úr
fínasta silki, svo undur létta og
litfagra, að þær minntu helzt á
álfameyjar. Hver sari er ekki ann-
að en 5^2 metri af efni, sem þær
svo sveipa vísindalega utan um
sig. Innan undir því er blússa og
sítt pils. Var ég oft hrædd um að
þetta raknaði utan af þeim, þegar
þær voru að berjast um í vindi og
snjó, enda kom að því að þær
gáfust upp á þessu, þegar frostið
var komið í 18° C. Þá klæddust
þær síðbuxum og voru eftir það
álíka ókvenlegar og ég og mínir
líkar.
Kaldast varð okkur í Duluth
(h- 20° C.), það er borg nyrzt í
Minnisóda. Stendur hún við vötn-
in miklu og napur austanvindur-
inn blæs af vötnunum inn yfir
landið. Vorkenndu þá allir Suður-
landabúunum í þessum kulda, enda
voru þeir hálf aumir, en öllum
fannst sjálfsagt að nú fyrst líkaði
mér lífið. Ég gat þá ekki stillt
mig um að segja þeim að meðal-
hitinn í janúar væri í höfuðborg
íslands + T C. Hefur þeim víst
þótt það hálf ótrúleg saga, enda
spurði einn mig, hvort 15° C.
væri ekki venjulegur vorhiti á Is-
landi!
Eldsnemma á aðfangadag jóla
komum við til Billings, sem er all-
stór borg (70 þús. ,íb.) í Montana,
og þar áttum við að vera um jól-
in.
Við vorum nú hreint ekki í neinu
jólaskapi þegar við komum þang-
að, svefnlítil og þreytt eftir langt
ferðalag, en þegar við vorum bú-
in að hreiðra um okkur á ágætu
hóteli, fór nú heldur að hýrna yfir
hópnum. Ákváðum við, að þegar
„prógram dagsins" væri búið
skyldum við öll hittast á einu her-
berginu, og halda okkar sameigin-
legu jól. Alstaðar þar sem við
komum voru einhverjir mættir til
þess að taka á móti okkur og aka
okkur á hótel eða heimili til gist-
ingar.
Venjulega voru þetta félagar í
verzlunarmannafélögum eða for-
ráðamenn fræðslumála á hverjum
stað. Var jafnan búið að ákveða
hvað gera skyldi okkur til dægra-
dvalar og skemmtunar, áður en
við komum.
Þessi áformaði jólafagnaður
okkar ferðafélaganna fór nú held-
ur betur út um þúfur.
Við stúlkurnar notuðum morg-
uninn til þess að fá okkur fegurð-
arblund og labba um í búðum, en
herrarnir voru allir drifnir í það
að skoða einn skólann eftir annan
og komu rétt nægilega snemma
heim á hótelið til þess að skipta
um föt fyrir kvöldið. Kl. 5 e.h.
komu svo þeir sem ætluðu að
bjóða okkur til sín um jólin til
þess að sækja okkur. Þá kom
reiðarslagið. Við áttum að fara
með allt okkar hafurtask með okk-
ur og búa alveg hjá gestgjöfum
okkar þar til við yfirgæfum Bill-
ings. Það þýddi ekki annað en taka
þessu öllu með ljúfu og léttu geði,
og hver fór í sína átt, og sáumst
við ekki í tvo daga.
Ég lenti hjá indælum hjónum,
sem fóru með mig eins og ég væri
dóttir þeirra. Frúin var af finnsk-
um ættum, mjög vingjarnleg.
Amerísk jól, eins og þau komu
mér fyrir sjónir, eru ósköp ólík
þeim jólum, sem ég á að venjast
hér heima. Mikið er haft fyrir því
að undirbúa þau, skreytingar utan
húss og innan, mjög íburðarmikl-
ar, og kaupskapur mikill í kringum
þau.
Þegar ég kom heim til þessara
amerísku hjóna, sem voru bam-
laus, stóð þar stórt silfurlitt jóla-
tré út við glugga. Á því var ekk-
ert, nema stórar bláar kúlur, eng-
in Rerti, ekkert grænt greni, eða
annað sem við notum til jóla-
skreytinga. Mér var sagt að ekki
væri yfirleitt gengið í kringum
jólatré á amerískum heimilum.
Þau standa venjulega úti í einu
horninu, eða úti við glugga, alla-
vega skreytt og allavega lit.
Ég kom þarna heim um kl. 6
á aðfangadagskvöld, um það leyti
sem við hlutum á aftansöng frá
Dómkirkjunni hér heima. Ég sat
og spjallaði við hjónin. Þau færðu
mér lítinn, snotran jólapakka, og
ætlaði ég að bíða með að opna
hann, þar til þau tækju upp sínar
jólagjafir, en þau sögðu að ég
skyldi bara gera það strax, því að
þau höfðu tekið sínar gjafir upp
kvöldið áður.
Ekki varð ég vör við neinn und-
irbúning undir jólamiðdag, enda
kom á daginn að ætlunin var að
borða úti. Þegar líða tók á kvöld-
ið fórum við ökuferð um borgina
og skoðuðum jólaskreytingarnar
við húsin, sem víða voru mjög
fallegar.
Síðan ókum við upp á klettahæð