Vesturland - 24.12.1961, Blaðsíða 12

12
VESTURLAND
ÞÓTT ÍSLENZKU glímunni hafi
verið lítill sómi sýndur á Vest-
fjörðum síðustu áratugina, var
þetta þó ein aðalíþróttin hér frá
fornu fari og allt fram yfir þriðja
tug þessarar aldar, einkum í ver-
stöðvunum. Hún var kærkomið
viðfangsefni vermanna í landleg-
um og hin bezta skemmtun þeim
sjálfum og almenningi.
Þegar ungmennafélögin komu
til sögunnar á íslandi, var glíman
höfð þar efst íþrótta á dagskrá,
hún var raunar sú eina, sem reglu-
leg keppni var háð i lengi vel.
Það mátti heita iað hvert einasta
Geir Jón Jónsson.
ungmenna- og íþróttafélag teldi
það sjálfsagðan hlut að hafa sína
árlegu skjaldarglimu. Þótti það
hinn mesti íþróttavioburður. Sér-
staklega viar mikill spenningur fyr-
ir því hvort nokkrum tækist að
vinna skjöldinn til eignar, t.d. í
þriðja skipti í röð. Var þá ekki
um annað meira talað næstu daga.
Vestfirzku ungmennafélögin
voru, um skeið, engir eftirbátar
annara á landinu til eflingar þess-
um áhuga. Þau létu til dæmis
smíða hinn glæsilega verðlauna-
grip ,,Vestfirðingabeltið“ sem
Helgi Sigurgeirsson, gullsmiður,
útbjó og silfurgreypti, af sinni al-
kunnu snilld, svo margir töldu
þetta fegurra en sjálft „íslands-
beltið“. Þau félög sem stóðu að
Vestfirðingabeltinu voru U.m.f.
Árvakur, ísafirði, Ungmennafélag
Bolungavíkur, Þróttur í Hnífsdal
og Stefnir á Suðureyri.
1 næsta mánuði verða liöin rétt
fimmtiu ár síðan fyrst var keppt
um þennan veglega grip. Það var
28. janúar 1912. Þátttakendur voru
þá aðeins fimm, allir frá ísafirði.
Furðulegt að ekki skyldu vera
keppendur úr nágnannaþorpunum,
því vitað er að þar var almennt
glímt á þeim árum. Innanfélags-
mót, bænda- og skjaldarglímur.
Ef til vill hafa samgönguerfiðleik-
ar átt hér hlut að máli. Sigurveg-
ari í þessari fyrstu „Vestfirðinga-
glímu“ var Geir Jón Jónsson,
kennari á Isafirði, ættaður frá
Hvarfi í Bárðardal, en dvaldi hér
árin 1909—1918 og fluttist þá til
Reykjavíkur. Glíman fór vel fram.
Geir Jón vann örugglega, fékk
enga byltu.
Næsta Vestfirðingaglíma fór
fram árið eftir, 14. febrúar 1913.
Þátttakendur voru 7, þar af 2 frá
Hnífsdal, hinir frá ísafirði. Geir
Jón sigraði þá í annað sinn. Hann
fékk eina byltu, en vann eftir úr-
slitaglímu við Pál Kristjánsson,
Isafirði.
Þriðja beltisglíman var háð 7.
apríl 1914. Þátttakendur voni þá
frá Bolungavík, Hnífsdal og ísa-
firði, samtals 10. Þetta varð all
söguleg glíma. Ilörku keppni,
sterkleg átök, svo eigi færri en 6
voru orðnir meira og minna
lemstraðir þegar líða tók á keppn-
ina, þannig að nauðsyn þótti bera
til að fresta glímunni. Þessu mót-
mæltu áhorfendur kröftuglega,
með háreysti og stimpingum, og
heimtuðu að ekki skyldi hætt fyrr
en yfir lyki. Framkvæmdanefnd
og dómarar höfðu þó sitt f-ram,
skipuðu að hætta.
Lipurlegast og bezt þótti glíma
Magnús Magnússon, úr Ungmenna-
félagi Bolungavíkur, þar til önn-
ur hnéskelin hrökk í viðureign
við Geir Jón. Voru þá eftir þrír
vígfærir, hæstir og jafnir að vinn-
ingum: Þeir Geir Jón Jónsson,
ísafirði, beltishafi, Guðmundur
Ilalldórsson, Hnífsdal og Jens
Jónsson, Bolungavík, miklir
knaftamenn, og fróðlegt ef þeir
hefðu fengið að kljázt til úrslita.
Síðan var ekkert glímt um beltið
öll fyrri stríðsárin og fram til
1922. Þá voru keppendur frá Bol-
ungavík, Hnífsdal, Isafirði og
Súgandafirði (óvíst um fjölda).
Þessi keppni fór vel fram. öruggur
sigurvegari varð Marinó J.
Norðkvist, frá Bolungavík.
Enn verður nokkurt hlé á Vest-
50 ára
firðingaglímunni eða þar til 1928.
Þátttaka var þá frá sömu stöðum
og áður: Bolungavík, Hnífsdal,
Isafirði og Súgandafirði, og auk
þess Þingeyri, alls 9 keppendur.
Marinó Norðkvist, Bolungavík,
sigraði þá með yfirburðum í ann-
að sinn. Þessi keppni var fjörug
og spennandi, enda margir kröft-
ugir karlar að leikum, m.a. hinn
landskunni glímusnillingur Guðni
Albert frá Súgandafirði, sem hlaut
feguröarglímuverðlaun mótsins, og
I-Ielgi Þorbergsson, ísafirði, sem
varð næsthæstur að vinningum.
Sjctta beltisglíman í röðinni, er
svo háð 1933, á Isafirði sem hinar
fyrri. Voru keppendur þá 8 tals-
ins, 4 Bolvíkingar og 4 ísfirðing-
ar. Þá sigraði Gísli Kristjánsson,
úr Ungmennafélagi Bolungavíkur,
og hlaut hann einnig fegurðar-
glímuverðlaunin. Keppnin var all
spennandi og fór vel fram.
Síðan ekki söguna meir. Vest-
fii'ðingaglíman hefur óvart legið
niðri í öll þessi ár. Nokkrum sinn-
um hefur þó keppnin verið aug-
lýst en aldrei fengizt nægileg þátt-
taka, enda þótt lengi vel héldust
uppi glímuæfingar í einstaka
hreppum á þessu svæði.
Marinó Norðkvist.
Fyrsta beltishafanum, Geir Jóni
Jónssyni er svo lýst að hann væri
myndarlegur maður, stór og þrek-
lega samanrekinn að byggingu,
Gísli Kristjánsson.
vel íþróttum búinn og geysi sterk-
ur. Hann var sagöur geta glímt
vel, en var „þéttur á velli og þétt-
ur í lund“ þegar á reyndi, og nokk-
uð þungur. Beið þá tækifæris og
fylgdi brögðum vel eftir. Hann
notaði mest hin stærri brögðin svo
sem klofbragð og loftmjöðm, sem
kclluð var.
Hann vann beltið tvívegis og
hélt því á jöfnu (óútkljáð) í
þriðja sinn, og var beltishafi um
10 ára bil.
Geir Jón þótti vinsæll skóla-
kennari. — Hann lézt í Reykjavík
1938.
Marinó J. Norðkvist er meðal-
maður á stærð og samsvarar sér
vel. Afrenndur að afli og bar sig
manna bezt á hólmi, harðsnúinn
glímumaður. Hans sigursælustu
brögð voru hælkrókur og snið
sniðglíma, en hann var annars
fjölhæfur.
Marinó vann beltið í >tvö skipti,
og hélt því um 11 ára skeið. Hann
býr nú í Reykjavík.
Gísli Kristjánsson er all hár
maður og grannvaxinn. Hann mun
vrfalaust hafa skort afl til móts
við ofantalda glímukappa, en hann
vann það nokkurn veginn upp með
hröðum skiptingum í sókn og vörn,
og afgerandi glímustíl.
Gísli hefur unnið beltið aðeins
einu sinni, en óáreittur fengið að
halda því í sínum vörzlum í s.l.
29 ár. Hann er nú búsettur á ísa-
firði.
Eins og áður var getið, verður
þessi verðmæti íþróttagripur —
Vestfjarðabeltið — hálfrar aldar
gamalt í næsta mánuði. Ekki er
líklegt að menn takist neinum
glímutökum að því tilefni, því ís-
lenzka glíman virðist nú aldauða
á Vestfjörðum í bili. Meira að
segja ungmennafélögin hafa gefið
á bátinn þetta fósturbarn sitt og
þjóðarstolt. Einasta lífsvonin fyrir
þessa vanræktu íþrótt, þá einu sem