Vesturland - 24.12.1966, Side 16

aarta aAsfffnaxm ðStíúmxaaaoon
rúmi, svo sem venja er til,
þegar skipt er um varðmenn.
Ég svaf draumlaust alla vök-
una. Kl. 4 um morguninn þ.
29. október kom ég aftur til
vinnu minnar. Ég gekk að
vanda afturábak niður stig-
ann í vélarrúmið og uggði
ekki að mér. Veit ég ekki
af fyr til en eg hefi stigið í
vatn allt upp í ökkla á vélar-
rúmsgólfinu. Verður mér fyrst
fyrir að spyrja yfirvélstjóra
hverju þetta sætti, en fæ
það svar, að sogleiðslur að
dælum hafi stíflazt svo að
ekki náist dropi af vatni frá
kjölsogum skipsins. Undirvél-
stjórinn hafi jafnan annast
alla hreinsun á leiðslum,
þegar þess hafi verið þörf, og
því falli það verk nú í minn
hlut. Ég verð bókstaflega orð
laus af undrun. Spurði þó
hvers vegna ég hefði þá ekki
verið vakinn í tíma til að
vinna það verk, í stað þess
að geyma það unz í óefni var
komið. Við því var ekkert
svar, en gamli maðurinn lagði
leið sína upp úr vélarrúminu,
og lét mig um það, á hvem
hátt að mér þætti heppileg-
ast að mæta vandanum.
Um þann mund er hann var
að stinga sér inn í herbergið
sitt kallaði hann til mín og
tjáði mér, að vegna halla á
skipinu hefði hann hleypt sjó
inn í stj. borðs botnhylki
undir eimkatli, og að vent-
iilinn stæði opinn. Ég var
ekki lengi að átta mig að stöð
ugt hækkaði í vélarrúmi, og
að ekki væri nema um tvennt
að ræða, að annað hvort hefði
komið gat á skipsbotninn, eða
að leiðslan á milli sjávarins
og botnhylkisins, sem verið
var að fylla, væri í sundur.
Ég lokaði því samstundis fyr
ir aðrennsli til botnhylkisins,
og hætti þá innstreymið sam-
stundis. Tók það langan tíma
að dæla öllu vatninu út og
þurrka vélarrúmið, því að
leiðslur allar höfðu fyllt af
drasli úr botni skipsins.
Þegar lokið var að dæla í
burtu vatninu, vorum við kom
nir að Reykjanesi. Var þá
kominn S.A. stormur og tölu-
verður sjór, og fór hvort
tveggja vaxandi. Þaulvanur
skipstjóri á vöru- og farþega-
skipi, hefði að líkindum snúið
þar við, og haldið skipinu
vestan við röstina í slíku
veðurútliti, eða hleypt inn til
Keflavíkur, en Jóel var ekki
vanur að láta austanstrekking
skipa sér fyrir verkum. Hann
hafði svo sem séð hann bratt-
ari á togurunum. Hann setti
því stefnu á Vestmannaeyjar.
Þannig var siglt allan þann
dag. En eftir því sem austar
dró, óx bæði vindur og sjór.
Um miðnætti var komið stór-
viðri á móti og haugasjór.
Voru þá enn um tuttugu míl-
ur ófamar til Eyja. Varð nú
að hægja á ferð, því skipið
þoldi ekki að fullu afli væri
beitt. Gekk þá hver báran af
annari yfir skipið og brotnaði
þar. Ég hafði ekki farið úr
vélarrúminu allan tímann,
því þó að yfirvélstjóri kæmi
á vörð á ný, treysti ég því
ekki, að hann héldi skipinu
þurru, eftir þá reynslu, sem
ég hafði þegar fengið, en á
því gat oltið líf okkar allra,
að dælur allar og leiðslur væru
í lagi, hvað sem fyrir kynni
'að koma.
Nóttin var niðdimm. Storm
urinn æddi án afláts og
„Ægir“ gaf „Columbus" marg
an ósvikinn löðrunginn. En
gamli „Columbus“ tók þessu
öllu með stökustu ró. Hann
hristi sig og skók í hvert
sinn, er alda brotnaði á bóg-
num, lyfti sér upp á öldu-
toppana og lét síðan löðrið
renna út af báðum hliðum og
aftur af skut. Hann fór undra
vel undir í þessum ofsa, svo
illa hlaðinn sem hann var.
Þeir áttu hér harðan leik
„Columbus" og „Ægir“ og
alls óvíst hver myndi bera
sigur úr býtum, ef stormur-
inn héldi hæð sinni. Kl. 3 um
nóttina féll skyndilega himin-
há alda yfir „Columbus“,
fleygði honum á hliðina,
þurrkaði út meirihlutann af
þilfarsfarminum. Um leið og
einn plankinn hentist aftur
með vélarreisninni braut hann
loftventilinn á vélarrúminu
b.b. megin, streymdi þá sjó-
gusan niður í vélarrúmið í
gegnum 30 cm. vítt op. Við
stóðum bókstaflega ráðþrota
í vélarrúminu. Yrði vatns-
straumurinn ofan í vélarrúm-
ið ekki stöðvaður, væri úti
um skipið. Það gæti ekki þol-
að að vélarrúmið fylltist af
sjó ofan á alla aðra hleðslu.
Fyrsta viðbragð okkar var,
að taka segl og troða því upp
í ventilopið neðan frá, en
það bar engan árangur.
Vatnsþunginn ofan frá var
svo mikill, að ógemingur var
að stöðva hann þannig. Sýndi
það bezt hversu djúpt skipið
var sokkið í sjóinn að aftan.
Eina leiðin var að stöðva vatn
ið ofan frá. Ég bað því Bjöm
bróður minn, að taka með sér
vatnsfötu og kaðal og freista
þess, hvort hann gæti komizt
að ventilopinu uppi á vélar-
reisninni, og látið fötuna
falla ofan í það. Vatnsþung-
inn myndi pressa hana iþétt
að opinu, ef þetta tækist, og
þannig stöðva strauminn ofan
í vélarrúmið. Ég vissi vel að
þetta var mikil glæfraferð, en
ég vissi jafnframt, að Bjöm
hafði áður marga ferðina far-
ið um landamæri lífs og
dauða og ætíð komið aftur.
Hann átti óbilandi kjark og
snarræði. Hann tók samstund
is fötuna í aðra hendina og
kaðal í hina. Hann vildi
freista að festa hann í hand-
riðið á vélarreisninpi og binda
sig með honum, svo að hann
væri ekki jafn laus fyrir, ef
önnur bára skylli yfir skipið
á meðan. Ég opnaði fyrir
honum efri helming hurðar,
sem lá út á þilfarið. Við feng
um fangið fullt af sjó. en
Bjöm hikaði ekki. Hann skaut
sér í gegn með fötu og kaðal
og bað mig að bíða og opna
fyrir sér aftur, ef ferðin
heppnaðist. Þá myndi hann
banka í hurðina. Aldrei hafði
ég lifað annað eins augnablik.
Hver sekúnda, sem Bjöm var
úti, varð að eilífð.
Loks fann ég að straumur-
inn niður um loftventilinn
var svo að segja stöðvaður,
það dreitlaði aðeins í dropa-
tali niður úr rörinu. Þá vissi
ég að honum hafði tekizt að
stöðva flóðið og bjarga skip-
inu. En myndi hann sjálfur
komast aftur að dyrunum.
Það leið góð stund, þar til
barið var í hurðina. Er ég
opnaði hana á ný steyptist
Bjöm inn með sjónum heill á
húfi. Við lokuðum huröinni í
skyndi og héldum niður í
vélarrúmið. Þegar ég gekk að
dælunum b.b. megin til að
koma þeim í gang, náði ís-
kalt vatnið mér í geirvörtu,
nákvæmlega á sama stað og
kuldinn af sverðinu snart mig
í draumnum. Á samri stundu
þóttist ég þess fullviss, að við
myndum komast lífs af, þótt
að útlitið væri ekki, sem bezt.
Okkar myndi bíða annað ó-
veður, sem yrði engu minna.
Olíutunnurnar, sem á þil-
farinu voru, vom úr eik, þær
hcifði aldan kurlað niður, svo
að olían flóði um allan sjó.
Við þetta lægði öldurnar um-
hverfis skipið, enda fengum
við ekki fleiri áföll. Varð það
okkur til happs því óvíst er
hvort skipið hefði þolað aðra
bám. Smátt og smátt rann
því sjórinn nokkuð út af skip-
inu, þó að það væri enn mikið
á kafi. Þegar vélarreisnin var
komin upp úr löðrinu, kom
Karl stýrimaður aftur í véla-
rúm til þess að fregna hvem-
ig ástandið væri þar, og sagði
um leið heldur kaldranalega,
„Ég hélt nú að dallfjandinn
ætlaði að sökkva okkur hér,
og varla séð fyrir endann á
því enn, hvora leiðina hann
fer„ Svaraði Bjöm honum hálf
hlæjandi. „Maður hefur nú
fyrr séð hann svartan í ál-
inn. Ætli að kollan slarki
ekki það sem af er úr því
að hún fór ekki um leið og
báran brotnaði á henni“.
Á meðan þetta allt fór
fram stóð 1. vélstjóri á vélar-
ristinni fyrir utan herbergið
sitt. Hann hafð komið hlaup-
\
and út úr herberginu þegar
skipið kastaðist á hliðina.
Iiann hafð séð sjóinn fossa
niður í vélarrúmið. Andlit
hans var sem stirðnað af ótta
og kvölum. Hann hafði víst
aldrei komizt í annað eins,
og hann talldi víst, að um
enga björgun væri að ræða.
Þegar hann heyrði róminn í
þeim Birni og Karli gekk bók
staflega yfir hann, þótt hann
skildi ekki orðin að fullu.
Hvernig menn gætu talað
þannig á dauðastundinni,
gekk alveg fram af gamla
manninum. Hann bað Guð að
líkna sál sinni. Hann gæti
alveg eins dmkknað í her-
berginu sínu sagði hann. Síð-
an stakk hann sér inn, lokaði
hurðinni og fól sig guði á
vald. Áfallið hafði orðið taug-
um hans yfirsterkara, og það
hafa verið meiri menn en Ras
musen, sem bognað hafa fyr-
ir slíkum þunga.
Okkur var þegar ljóst, að
dælumar myndu ekki geta
þurrausið skipið. Vatnið hafði
slökkt eldana í b.b. eldhólfi
ketilsins, og kol og aska kast
aðist til á kyndistöðinni allt
í einum graut. Með því elds-
neyti yrði ekki unnt að halda
uppi eimi á katlinum, ekki
einu sinni til þess að hreyfa
dælur, hvað þá aðalvél. Við
urðum því að gera hvort-
tveggja í senn, að skipuleggja
austur úr vélarúmi með vatns
fötum, svo fljótt, sem unnt
var að opna háglugga á véla-
rúminu og handlanga upp um
hann vatnsfötumar. Þetta var
seinlegt verk, en það varð að
gerast. Tókst það reyndar
furðu vel eftir að verkið var
hafið.
Jafnframt urðum við að
byggja upp trépall yfir kyndi-
rúmsgólfi og hólfa hann í
þrennt. Moka síðan kolum og
ösku í eitt hólfið, aðgreina
það þar og setja kolin hrein
í annað hólf en öskuna í hitt.
Þá fyrst gátum við fengið eld
í stj.b. elhólfið, og byrjað að
kynda upp á katlinum. B.b.
eldhólfið gátum við ekki not-
að fyrr en svo miklu hafði
verið ausið út, að vatnið náði
þangað ekki. Þá fyrst var
einnig hægt að kveikja undir
þeim hluta ketilsins. En á
meðan á þessu stóð hafði
vatnið hitnað svo, að varla
,. Himinhá alda fleygði „Columbus“ á liliðina og
þurrkaði út þilfarsfarminn ...
... „Columbus“ skreið inn á höfnina í Eyjum .