Bjarmi - 01.12.2003, Síða 16

Dr. phil. Guðrún Kvaran
Allt tekur enda um síðir
Um nýja þýðingu Gamla testamentisins á íslensku
Hiö íslenska biblíu-
félag hefur á liðnum
árum gefiö út nýja
þýðingu Gamla testa-
mentisins í níu kynn-
ingarheftum sem
fáanleg eru á skrif-
stofu félagsins.
Nýjasta heftiö hefur
aö geyma þýðingu
Sálmanna. Þýöingar-
nefndin hefur óskaö
eftir athugasemdum
frá áhugasömum les-
endum Biblíunnar.
Eins og flestum er kunnugt hefur
um allnokkurt skeið verið unnið
að nýrri þýðingu Gamla testa-
mentisins á vegum Hins íslenska
biblíufélags. Þar sem verklok eru
í nánd er rétt að draga saman
helstu þætti þýðingarstarfsins og
helstu vandamál sem við er að
glíma. Engin leið er að gera slíku
efni viðhlítandi skil á því rúmi
sem ég hef til umráða en ég drep
á það helsta.
Aðdragandi nýrrar þýðingar var
sá að við útgáfu Biblíunnar 1981
var þýðing Gamla testamentisins
tekin lítiö breytt úr útgáfunni frá
1912 og endurprentuð. Sumir
hlutar Nýja testamentisins voru
hins vegar endurþýddir en aðrir
endurskoðaðir. Fljótlega var farið
að ræða um nýja þýðingu Gamla
testamentisins og apókrýfu
bókanna með nýja útgáfu allrar
Biblíunnar í huga. Það var síðan í
árslok 1986
að undirbúningur undir nýja þýð-
ingu Gamla testamentisins hófst.
Um fyrstu skrefin þarf ég ekki að
fjölyrða þar sem ég gerði grein
fyrir þeim í Bibliutíðindum en
framhald þeirra varð að Biblíufé-
lagið og Guðfræðistofnun Háskóla
Islands gerðu með sér samstarfs-
samning þar sem línur voru lagðar
fyrir þýðinguna. Dr. Sigurður Örn
Steingrímsson var ráðinn aðalþýð-
andi en leita mátti til annarra
þýðenda eftir þörfum. Skipuö var
þýðingarnefnd sem fara skyldi yfir
texta þýðendanna og bera lokaá-
byrgð á textanum gagnvart Bibl-
íufélaginu. Nefndin hefur unnið
eftir erindisbréfi sem birt er í rit-
röð Guðfræöistofnunar, Studia
Theologica Islandica, 4. hefti sem
gefið var út 1990. Þar er m.a. tek-
ið fram að sú biblíuþýðing sem
unnið er aö sé kirkjubiblía, og viö
þýðinguna beri að taka tillit til
breiös lesendahóps, notkunar í
helgihaldi og biblíuhefðarinnar.
Þetta erindisbréf hefur nefndin
haft aö leiöarljósi.
Nefndin hefur hist á
mánudögum frá því að
hún tók til starfa, þrjá
tíma í senn, en auk
þess hefur hún
haldið allnokkra
heilsdags-
fundi á
laugar-
dög-
um.
Fundir eru nú orönir hátt á sjötta
hundrað. Vinnan hefur lengst af
farið þannig fram að þýðingar-
nefndin tók viö textum frá þýð-
endum, fór rækilega yfir þá og
hafði við höndina nýlegar erlendar
þýðingar á ýmsum tungumálum
auk innlendra hjálpargagna. Þegar
yfirferö yfir rit var lokið kom þýð-
andi á fund hjá þýðingarnefndinni
og breytingartillögur voru ræddar.
Eftir þaö var gengið frá textanum
til kynningar. Nefndin hefur nú
sent frá sér fyrstu yfirferð yfir allt
Gamla testamentið og hafa text-
arnir birst i níu kynningarritum
sem Hiö íslenska biblíufélag hefur
gefið út. Óskað hefur verið eftir
viðbrögðum viö textanum en færri
lesendur hafa látiö frá sér heyra
en við höfðum vænst. Frá einum
lesanda hafa þó borist athuga-
semdir við öllum átta heftunum
og annar las talsvert í fyrstu sex.
Nokkuö barst að visu af athuga-
semdum og ábendingum við fyrs-
ta heftinu. Flestar snertu aðeins
einstök orð eöa orðasambönd eins
og eðlilegt er, þar sem málsmekk-
ur manna er misjafn. Aðrar tóku
til stílsins eða annars skilnings á
textanum.
Það sem ég nú hef nefnt er í
stuttu máli ytra umfang starfsins
en nú ætla ég að snúa mér að
sjálfum textanum og vinnunni við
hann. Margar ákvarðanir hefur
þurft að taka sem ekki voru auð-
veldar viöfangs. Áður en ég kem
aö þeim ætla ég að lýsa stuttlega
meginatriðum í starfsreglum þýð-
ingarnefndar. Þýtt var úr hebresku
eftir Biblia Hebraica Stuttgartensia
og aðeins var vikið frá þeim texta
ef nauðsyn kraföi. Við yfirferðina
er stuðst viö íslenskar og erlendar
Biblíur og svo að sjálfsögöu við
erindisbréfið sem áður var nefnt.
16