Búnaðarrit - 01.01.1984, Page 126
98
BÚNAÐARRIT
svínastofnsins. Skýrsluhald þetta hefur nú verið framkvæmt
í rúm þrjú ár og nú eru til miklar og nákvæmar upplýsingar
um notagildi íslenska svínastofnsins. Af niðurstöðum þessa
skýrsluhalds má sjá, að ástand íslenska svínastofnsins er
mjög bágborið svo ekki sé meira sagt. Það er einkum
þrennt, sem gerir það að verkum að íslenski svínastofninn
stendur svona langt að baki samsvarandi svínastofnum á
Norðurlöndum. Þessi þrjú atriði eru: 1) lítill fæðingarþungi,
2) lítill lífsþróttur og síðast og ekki síst 3) lítill vaxtarhraði.
Þessi litli vaxtarhraði ásamt litlum fæðingarþunga veldur
því, að íslenskir svínabændur verða að ala grísi sína allt að
þrem mánuðum lengur en svínabændur á Norðurlöndum,
til þess að ná 90 kg lifandi þunga við slátrun. Þegar þessar
niðurstöður eru athugaðar verður að hafa í huga, að íslenski
svínastofninn er og hefur alltaf verið mjög lítill og frá árinu
1932 hefur hann verið einangraður. Samkvæmt talningu frá
árinu 1932 voru aðeins 138 svín, 6 mánaða og eldri, í
landinu. Af þessu má sjá, að mikil skyldleikarækt og þeir
ókostir, sem henni fylgja, hljóta að hafa hér mikið að segja.
Auk þessa hafa engar skipulagðar kynbætur verið fram-
kvæmdar og sömu sögu er að segja um allt skýrsluhald.
Af töflu nr. 3 má sjá, að hægt er að ná miklum árangri
með skipulögðum kynbótum og skýrsluhaldi. Á árinu 1981
fengust aðeins rúmlega 13 grísir eftir hverja gyltu á ári, en
árið eftir eða 1982 fengust um 18 grísir eftir hverja gyltu. Á
töflu nr. 3 sést einnig, að þeim gyltum, sem reyndust illa
samkvæmt niðurstöðum skýrsluhaldsins, var miskunnar-
laust slátrað eða um 60% af gyltufjöldanum og í stað þeirra
voru settar á unggyltur undan bestu gyltunum á búinu.
Einnig er rétt að taka fram, að allt frá árinu 1981 hefur
verið notaður fangmælir (pregnant-test mælir) á búinu,
þannig að hægt er að staðfesta fang 16-20 dögum eftir að
gyltunum er haldið.
Þrátt fyrir að tekist hafi að auka afkastagetu hverrar
gyltu um 4,5 grísi milli áranna 1981 og 1982, hefur