Búnaðarrit - 01.01.1984, Page 282
254
BÚNAÐARRIT
lögunum leiðbeiningar fyrir markadóm til að fara eftir.
Hins vegar telur Búnaðarþing algerlega fráleitt að láta
fénaðarfjölda á forðagæzluskýrslu ráða. Það mundi án
efa særa mjög réttlætiskennd manna, ekki sízt, ef upp
kæmi dæmi, þar sem slíkt ætti að ráða úrslitum milli
tveggja markeigenda, þar sem annar ætti fleira fé, tvö
eða fleiri mörk og hið umdeilda mark ef til vill á fáum
eða engum skepnum; hinn ætti færra fé, en ekki annað
mark og það væri á öllum hans skepnum. Við slíkar
aðstæður væri hin tilgreinda forðagæzluskýrsluaðferð
ótæk.
Ymsar aðrar aðferðir mætti hins vegar benda á, t. d.,
að sá yrði að láta markið, sem ekki hefði sjálfur notað
né lánað það öðrum svo sannað yrði um árabil (t. d. 8
ár); að sá yrði að láta markið, sem fleiri mörk ætti,
enda ætti hann a. m. k. tvö mörk önnur, þar af annað
jafngott hinu umdeilda að áliti markadóms; að sá yrði
að láta markið, sem hægara ætti með að bregða út af
því á einfaldasta hátt vegna mismunandi sammerkinga-
bannsvæða að áliti markadóms. Fleiri aðferðir kynnu
að koma til álita. Ef að síðustu væri engri ofantalinni
aðferð unnt að beita, yrði að koma til hlutkesti.
4. í g-lið (69. gr.) er fjallað um, hversu fara skuli með, ef
markaverðir verða ósammála um eða markeigendur
vilja ekki una niðurstöðu þeirra um „skráningu á
marki, synjun um skráningu og niðurfellingu marks
vegna sammerkinga“. Er þar gert ráð fyrir að skjóta
þeim málum til landbúnaðarráðuneytisins, er úrskurði
að fenginni umsögn nefndar, er til þess er sett. Hér
telur Búnaðarþing, að betur henti að nota ákvæði eldra
frumvarpsins um landsmarkadóm. Varla er almennt
séð eftirsóknarvert fyrir ráðuneytið eða ráðherra að
taka að sér slík „dómstörf“ eða úrskurði meira en
brýnustu nauðsyn ber til og heppilegra að færa slíkt
hóti fjær sér með því að fela þetta starf landsmarka-