Heilbrigðismál - 01.04.1969, Qupperneq 11

sem til þessa hafa að gagni komið til lækninga.
Vissum tegundum illkynja meinsemda má nú halda
í skefjum um skemmri eða lengri tíma með lyfjum
og í fáeinum tilfellum veita fulla lækningu. Full
þörf er á að fylgjast vel með í þessum efnum og
sjá um að allir þeir möguleikar, sem fyrir hendi
eru, séu nýttir.
Þarf því að undirbúa og efla sérmenntun læknis
eða lækna í þessum efnum og gætu félögin átt þátt
í að veita þeim brautargengi á tvennan hátt.
Annars vegar með því að beita sér fyrir því í
samráði við skyld fé!ög e lendis, að greiða götu
læknis (lækna) inn á þær stofnamr, sem mesta
reynslu hafa í meðferð ktabbameins.
Hins vegar með styrkjum til viðkomandi aðila,
sem slíkt nám vildu takast á hendur.
Þriðja atriðið, sem vel er á veg komið, er starf-
semi leitarstöðvanna. Hefur sú starfsemi þegar gert
mikið gagn. Skipulagning og árangur eru með á-
gætum og hafa vakið athygli og hróður víða er-
lendis.
Þarf enn að styrkja og efla starf Krabbameins-
félags íslands á þessu sviði, svo að það hafi bolmagn
til að taka að sér um allt landið leit að þeim teg-
undum krabbamein, sem leitarstöðvat geta fundið.
Mörg ný félög úti á landi hafa nú bætzt í hópinn
og hafa sum þeirra í unditbúningi leitarstöðvar-
starfsemi í samráði við Krabbameinsfélag íslands.
Fjórða attiðið, að stuðla að útvegun fullkomn-
ustu lækningatækja, hafa löngum verið stórmál
meðal félaganna. Áður var minnst á geislalækn-
ingatæk', sem gefið var 1952. Undanfarin 4 ár
hafa félögin beitt sér fyrir því að kobolttæki feng-
ist til landsins, en það er sú tegund hávoltageisla-
tækja, sem mest hafa rutt sér til rúms í heiminum
sl. 10-15 ár og henta mundu bezt hér. Það ber
að harma hve lengi hefur dregizt að fá tæki þetta
til landsins, en von mun að úr rætist með komu
þess nú í náinni framtíð.
Það hefur komið í Ijós, að árangur í meðferð
krabbameins hér á landi hefur ekki verið sem
skyldi. Allt bendir til þess að einkum megi tvennu
um kenna. Skort hefur tæki til hávoltageislunar
og samræm:ngu hefur vantað í meðferð vegna þess
hve hún hefur farið fram víða og með ýmsu móti.
FKÉTTABRÉF UM HEILBRIGÐISMÁL
Sjúkrarými hefur vantað til þess, að öll meðferð á
krabbameini í landinu gæti safnast á fáar og vel
búnar deildir.
Því hafa upp á síðkastið sjúklingar með vissar
tegundir krabbameins verið sendir til útlanda, þar
sem árangur er betri vegna fullkomnari aðstæðna.
Það hlýtur að verða e:tt af stærstu baráttumálum
félaganna að úr þessu vetði bætt á næsm árum.
Fullkomin geislalækningadeild hlýmr að verða
miðstöð krabbameinslækninga á flesmm tegundum
þess sjúkdóms. Slík deild verður auk hávoltageisl-
unar að hafa góðar aðstæður fyrir radiumgeymslu
og undirbúning radiummeðferðar, isotopararann-
sóknir og meðferð auk aðstöðu til þess að fylgjast
alltaf upp frá því reglulega með öllum þeim sjúkl-
ingum, sem meðferð hafa hlotið.
Gott eftirlit með öllum sjúklingum með krabba-
mein, sem Svíar urðu fyrstir til að byggja upp í
öllu landinu, átti mikinn þátt í því, að þeir urðu
ein af leiðandi þjóðum heims í meðferð krabba-
meins. Hin Norðurlöndin hafa einnig fyrir löngu
byggt upp slíkt kerfi hjá sér, auk byggingar full-
kominna geislalækningadeilda, enda árangur ekki
látið á sér standa.
Hér á landi er að sjálfsögðu aðeins þörf fyrir
eina geislalækningadeild. Sú deild, sem til er, hef-
ur svo takmarkað húsrými, að því fer fjarri, að
hún geti sinnt öllum áðurnefndum atriðum. Vegna
staðsetningar sinnar á Landspítalanum, er eðlilegt
að miðað verði að því að áðutnefnd miðstöð fyrir
alla krabbameinsmeðfetð verði þar og deildir Land-
spítalans önnuðust aðra meðferð, - skurðlækning-
ar, radiummeðferð og lyflækningar eftir tegundum
meinsemdanna.
Algjör samræming þarf að eiga sér stað, ekki
aðeins í áætlun um meðferð, heldur og hjálp til
þeirra er læknast ekki að fullu heldur þurfa umönn-
un og eftirlit.
Hér hefur verið minnst á þau alvarlegustu vanda-
mál er varða meðferð kmbbameins í landinu.
Leitarstöðvarstarfið og mjög vaxandi árvekni
lækna í greiningu sjúkdómsins, hefur valdið auk-
inni þörf fyrir sjúkra'ými, einkum fyrir konur með
grun um krabbamein í legi. Tekið skal fram, að
frh. á bls. 13
11