Heilbrigðismál - 01.12.1986, Blaðsíða 5

HEILBRJGÐISMÁL / Jónas Ragnarsson
Skipuleg röntgenmyndun brjósta
hefst næsta haust
Á fjárlögum ríkisins fyrir árið
1987, sem samþykkt voru á Alþingi
í desember 1986, eru veittar 5 millj-
ónir króna til að hefja skipulega leit
að brjóstakrabbameini með rönt-
genmyndatöku (mammógrafíu).
Þar með hefur verið staðið við lof-
Táknmynd jyrir brjóstaskoðun. Eitt af
þremur listaverkum Steinunnar Mar-
teinsdóttur í biðstofu leitarstöðvar
Krabbameinsfélagsins.
orð sem Matthías Bjarnason, þáver-
andi heilbrigðisráðherra, gaf á Al-
þingi í maí 1985, við umræður um
þingsályktunartillögu frá Kvenna-
listanum.
Samkvæmt tillögum læknahóps
sem starfaði á vegum landlæknis-
embættisins er gert ráð fyrir að
röntgenrannsóknimar hefjist næsta
haust. Á fyrstu tveimur árunum
verður reynt að ná til kvenna á aldr-
inum frá 40 ára til 69 ára, auk 35 ára
kvenna, eða alls um 33 þúsund
kvenna. Konur á þessum aldri
verða síðan skoðaðar á tveggja ára
fresti. Brjóstaþreifing verður gerð
hjá þeim konum sem óska sérstak-
lega eftir því. Stefnt er að því að
sameina þessar rannsóknir legháls-
krabbameinsleitinni eftir mætti, en
leit að leghálskrabbameini hefst eft-
ir sem áður við 25 ára aldur.
Læknahópurinn telur að sjúkra-
hús muni geta annað þeirri fjölgun
skurðaðgerða sem leitin hefur í för
með sér, aðstaða til lyfjameðferðar
og eftirlits sjúklinga sé viðunandi,
en óvíst hvort unnt verði að veita
geislameðferð fyrr en línuhraðall
verður tekinn í notkun á Landspít-
alanum snemma árs 1988.
Krabbameinsfélagið hefur skipu-
lagt brjóstaþreifingu kvenna á aldr-
inum frá 25 ára til 69 ára síðan 1974.
Við grun um krabbamein hefur
konunum verið vísað í röntgen-
myndatöku á Landspítalanum, en
síðan í maí 1985 hafa flestar þeirra
farið í myndatöku í hinni nýju
röntgendeild Krabbameinsfélags-
ins.
Árið 1985 greindist brjósta-
krabbamein í 99 konum hér á landi.
Fyrstu árin eftir að hópskoðun með
röntgenmyndatöku hefst er talið að
ár hvert muni um 100 krabbamein
greinast í leit og innan við 80 á
annan hátt.
Með röntgenrannsókn er hægt
að greina mun minni hnúta en með
öðrum aðferðum. Ef æxlið er ekki
orðið of stórt (innan við tveir senti-
metrar í þvermál) er hægt að kom-
ast hjá því að taka allt brjóstið.
Hópskoðanimar munu því leiða til
þess að unnt verður að beita minni
háttar skurðaðgerð oftar en nú
tíðkast.
Niðurstöður sænskra rannsókna
á gildi skipulegrar leitar að brjósta-
krabbameini með röntgenmynda-
töku sýna að hægt er að lækka dán-
artíðni úr þessum sjúkdómi um
þriðjung. -jr.
HEILBRIGÐISMÁL 4/1986 5