Heilbrigðismál - 01.06.1987, Síða 18

Uirs Erik Björk
Gildi gönguferða
Grein eftir ísak G. Hallgrímsson
Mikið hefur verið skrifað um lík-
amsrækt á undanförnum árum, en
lítið um gönguferðir sem eru meðal
annars mjög góð líkamsrækt. Ég
hef á undanförnum árum haft mik-
ið gaman og gagn af gönguferðum
og langar að miðla af reynslu
minni. Með gönguferðum á ég við
röska göngu í allt frá einni klukku-
stund upp í sex til átta klukku-
stundir eða lengur.
Líkamsbygging flestra dýra virð-
ist fyrst og fremst miðuð við að þau
hreyfi sig og mannslíkaminn er
engin undantekning. Baráttan fyrir
tilverunni hefur alltaf krafist góðrar
hreyfigetu. Til þess að starfa nægi-
lega vel verða hjarta, æðar, vöðvar,
bein og liðir stöðugt að vera í æf-
ingu. Áður fengu menn nóga
hreyfingu, bæði í leik og starfi, en
nú hafa vélar leyst vöðvana af
Göngufcrðir eru kjörnar til að kynnast
náttúru landsins, auk þess sem þær efla
þrek þátttakendanna. Myndin er af
bökkum Jökulsár á Fjöllum, skammt
fyrir norðan Dettifoss.
hólmi. Mestum hluta tímans er var-
ið í að sitja, liggja og aka. Hin nátt-
úrulega hvatning sem vefjum og
innri líffærum er svo nauðsynleg,
er þar með úr sögunni.
Líkamsrækt getur verið með
ýmsu móti, en oftast mun átt við
líkamlega hreyfingú af frjálsum
vilja í þeim tilgangi að skapa vellíð-
an, endurnæringu, hressingu og
slökun. Venjulega fylgja samskipti
við annað fólk skipulögðum göngu-
ferðum og einnig aukin þekking á
landinu og náttúru þess. Er þá ekki
gildi gönguferða augljóst? Við get-
um stundað gönguferðir út af fyrir
okkur eða í hópi með öðrum og
jafnvel ti! og frá vinnu.
Lítum nú aðeins nánar á líkam-
legt gildi gönguferðanna. Stoðkerfi
styrkist, vöðvakraftur vex og hreyf-
ing og jafnvægi verður betra. Þrek,
afköst og úthald vaxa, þreyta
minnkar og leiðir það allt til aukins
bruna. Orkujafnvægi verður betra,
en það hamlar gegn offitu og eykur
einnig líkur á því að líkaminn fái
lífsnauðsynleg næringarefni. Lækn-
isfræðilega erum við betur búin
undir óhöpp hins daglega lífs. Mót-
stöðuafl okkar er meira og við erum
fljótari að ná okkur eftir slys eða
sjúkdóma. Okkur hættir síður við
offitu og meðferð hennar er auð-
veldari. Okkur hættir einnig síður
við streitu og þörf fyrir lyf verður
minni.
Félagslega og andlega eru göng-
urnar upplyfting og hvíld frá
streitu. Samband okkar við sam-
ferðafólkið veröur oftast meira og
frítímum okkar er örugglega mun
betur varið.
Geta þá göngur komið í veg fyrir
eða tafið æðakölkun, hindrað
hjartasjúkdóma eða mildað þá,
geta þær lækkað háþrýsting eða
jafnvel lengt lífið? Ég er persónu-
lega sannfærður um það, en svar
við þessu verður þó ekki gefið með
öruggri vissu. Hófleg líkamsrækt,
til dæmis í formi gönguferða að
staðaldri, virðist vissulega hafa góð
áhrif á gang ýmissa sjúkdóma, en
ekki hefur enn tekist að sanna að
það lengi lífið. Kosrtirnir koma mest
fram í betra lífi.
Ekkert frístundagaman trúi ég að
18 HEILBRIGÐISMAL 2/1987