Heilbrigðismál - 01.03.1989, Blaðsíða 16

Heilbrigðismál - 01.03.1989, Blaðsíða 16
Neyðarbíllmn er nauðsynlegur allan sólarhringinn Þjónustan var aukin um síðustu áramót Grein eftir Friðrik Sigurbergsson Fyrir rúmlega sex árum hófst rekstur sjúkrabíls frá Slysadeild Borgarspítalans í Reykjavík. í áhöfn þessa sjúkrabíls, sem oftast er kallaður neyðarbíll, eru tveir sjúkraflutningamenn sem hafa hlotið ítarlega þjálfun í flutningi og meðferð bráðveikra og slasaðra, einn reyndur læknir og einn reyndur hjúkrunarfræðingur. Til- gangurinn er að færa neyðarhjálp til sjúklings og stytta þann tíma sem líður frá slysi eða bráðum veikindum þar til sérhæfð meðferð hefst. Sýnt hefur verið fram á gildi sambærilegrar þjónustu erlendis og eftir fyrsta starfsár neyðarbíls- ins frá Borgarspítalanum birtist grein í Læknablaðinu um reynsl- una. Þar kom mjög greinilega fram hve gífurlega mikilvæg þessi starf- semi er. Árangur endurlífgana varð t.d. miklu betri en áður og voru 20% endurlífgaðra útskrifaðir af sjúkrahúsi í stað 9% fyrir til- komu neyðarbílsins. Álit greinar- höfunda var þó að endurlífganir væru ekki aðalviðfangsefni áhafnar neyðarbflsins heldur væri mögu- legt að hindra áframhaldandi skaða, draga úr fylgikvillum, Iina þjáningar með verkjalyfjum og tryggja öryggi við flutning bráð- veikra og slasaðra á sjúkrahús. Fyrst í stað var neyðarbfllinn að- eins notaður að degi til (nema á sunnudögum) en smám saman hefur þjónustan verið aukin. í október 1987 var ákveðið að gera tilraun með að hafa neyðarbflinn tiltækan aðfaranætur laugardaga og sunnudaga og sumarið 1988 var sunnudögum bætt við. Þessar tvær nætur í viku hafði læknir að- setur á slökkvistöðinni og fór með bflnum þaðan ásamt tveim reynd- um sjúkraflutningamönnum. Fyrsta starfsári þessarar næturþjónustu verður lýst hér á eftir og dregnar ályktanir af reynslunni. Ástæður útkalla Um var að ræða 368 útköll á þessu tímabili (108 nætur) eða að meðaltali þrjú til fjögur útköll á nóttu. Flest hafa útköllin orðið níu á einni nóttu en tvisvar var ekkert útkall alla nóttina. Umferðarslys eru rúmur tíundi hluti útkalla, eða 39 talsins, en af þeim reyndust 9 mjög alvarlegs eðlis og þar af var endurlífgun nauðsynleg í tvö skipti. Ymis slys, oftast fremur smávægileg, voru um þriðjungur útkalla eða 113 alls. í tíu tilfellum var návist læknisins mjög mikilvæg þar af lífsnauðsyn- leg í tvö skipti. Brjóstverkir, sem í eðli sínu eru oft alvarlegir, voru í 54 tilvikum ástæða útkalls og reyndist nærvera læknisins oftast mjög mikilvæg og gat stundum bjargað lífi. í átta tilvikum var um hjarta- og/eða öndunarstöðvun að ræða og þarf ekki að fjölyrða um gagnsemi læknis í þeim tilvikum. Fjórtán sinnum var útkallsástæðan meðvitundarleysi, þar af sex sinn- um vegna áfengiseitrunar, en í tvö skipti var um hjarta- eða öndunar- stöðvun að ræða og sjúklingur endurlífgaður. í 17 skipti var út- kallsástæðan lyfjaeitrun og í fimm af þeim var ástand sjúklings mjög alvarlegt og návist læknis mikil- væg. A tímabilinu voru 18 brunaútköll en án nokkurra slysa á fólki. í 22 skipti voru sjúklingar fluttir milli spítala, stundum mikið veikir eða slasaðir. í 71 tilfelli var um ýmislegt annað ástand að ræða svo sem krampa, magablæðingar, blóðsyk- urfall o.fl. Læknisaðstoð var talin mikilvæg í 11 tilfellum og einu sinni varð lífi bjargað á þann hátt. Gagnsemi læknis I samtals 86 tilvikum var nær- vera læknis mikilvæg og bráðnauð- synleg í 25 tilvikum, en þá varð læknir að beita meðferð strax á staðn- um til að bæta ástand sjúklings. Oft- ast var um hefðbundna endurlífg- un að ræða, eða í 11 tilfellum, en einnig ýmislegt annað ástand svo sem miklar blæðingar, svæsnar Myndin sýnir áhöfn neyðarbíls- ins, ásamt slökkviliðsmönnum, að losa slasaðan mann úr bíl. Við slys eða bráð veikindi getur skipt sköpum að læknir komi sem fyrst á vettvang og hefji strax með- ferð. 16 HEILBRIGÐISMÁL 1/1989

x

Heilbrigðismál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heilbrigðismál
https://timarit.is/publication/638

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.