Fróðskaparrit - 01.07.2004, Page 19

THE FIELD-NAME STRAPULIÐ
17
ritinum til Taxatiónina. Men um hetta ð er
bundin hvørkikynsending ella partur av
navnliðinum -lið (‘portur’), síggja vit sjálv-
sagt ikki. í eini uppskrift frá 1933 skrivar
Poul Joensen lærari (f. 1888) Strapuli, og
hann tykist tí fata -i sum herðingarveika
ending.1 Tað sama gera yngri heimildar-
menn sum greinskrivarin hevur spurt.2 Teir
úttala navnið ['sdreahb3li]. í 1955 var
Napoleon Djurhuus í Sandavági og skrivaði
nøvn upp fyri Det danske Stednavneud-
valg. Heimildarmaður hansara var Petur
Elias Petersen (f. 1889), og navnið er tá
fatað sum samanseting av Strapu- við høv-
uðsherðing og -lið sum seinra liði við hjá-
herðing. Sum viðmerking er sett »gongu-
liða«. í staðanavnalistanum sum er prent-
aður í Sandavágs søgu (Petersen 1963: 223
ff.) er henda viðmerking broytt til »sum
portrið er«, og heimildarmenn í dag halda
at hetta sipar til portrið niðan í hagan, har
gøtan »eftir Vørðunum« lá (tað er gøtan
sum gekk í erva oman fyri Miðvág út um
Vatn). Hetta liða er í ovara enda á Strapulið.
Ein formur við herðingarveikum enda-
stavilsi fær sostatt stuðul báði í nútíðarút-
talu og í uppskriftum hjá Hammershaimb
og Poul Joensen. Sum vit síggja, hava upp-
skrivarar kortini hug at tulka síðsta stavilsi
sum -lið (‘portur’).
Ein tulkingarroynd: stræti + lið
Eg fari her at seta fram ta hugsan at navnið
upprunaliga hevur verið eitt samansett orð,
og at seinri partur av samansetingini er -lið,
t.e. ‘portur’.
Men hvat so við fyrra liði í samanseting-
ini? At onkur annar hevur undrast á hetta,
haldi eg meg síggja á einum einsamøllum
seðli í orðasavninum á Føroyamálsdeildini,
tí har hevur Chr. Matras skrivað »strapa
(?)«. Annað stendur ikki á seðlinum, men
eg eri onga løtu í iva um at tað er fyrri liður
í okkara navni ið hevur givið honum høv-
uðbrýggj. Og tað kann vera skilagott at fáa
sett sovorðið á ein seðil um so er at »okkurt
skuldi víst seg« seinri.
Tað er ikki lætt at fínna nakað orð ella
nakran orðlið ið bara minnir um fyrra lið í
okkara navni. Men vit eiga ikki at gloyma
at tvíljóðið [ea] báði kann umboða aogæí
føroyskari stavseting. Haraftrat eigur ein
ikki at hefta seg við at sjálvljóðið í miðstav-
ilsinum er skrivað -u-, tí í hesi støðu (pen-
ultima-støðu) er herðingin so veik (levissi-
mus-herðing) at munur ikki hoyrist á sjálv-
ljóðunum u og i. Men framvegis standa vit
við einum orðliði sum ikki tykist geva
nakra meining. Ein loysn á gátuni tykist tí
vera at rokna við onkrum slag av ljóðbroyt-
ing í navninum, sum ger tað ringt at kenna
upprunaformin aftur.
Tað er ikki av leið at hugsa sær orðini
stræti og lið saman. Hvørkikynsorðið stræti
er at frnna í øllum norðurlandamálum, hag-
ar tað sigst vera komið úr fornenskum (sbr.
street) ella fornfrísiskum, sum aftur hava
fingið tað úr latíni, har strata (via) merkir
‘steinsettur (vegur)’. í FO er merkingin av
stræti nettupp søgd at vera ‘smøl steinsett
gøta, trongt tún’. Annars kann tað eisini
verða nevnt at vit hava sagnorðið at stræta
í merkingini ‘at ganga og mala, vera á ferð’,
og at kvennkynsorðið stræta kann verða
brúkt um ‘ein ið gongur úti og strætar’ ella
‘geilastrok’ (FO).