Samtíðin - 01.10.1944, Blaðsíða 7

SAHTiÐlN
Október 1944 Nr. 106 11. árg., 8. hefti
ÚTGEFANDI: SIGURÐUR SKÚLASON MAGISTER. UM ÚTGÁFUNA SJÁ BLS. 32
ANN 17. JÚNÍ síðastliðinn, mesta há-
tíðisdag, sem haldinn hefur verið á
íslandi, flutti einn yngsti og glæsilegasti
stjórnmálamaður okkar, Thor Thors sendi-
herra í Washington, stutta ræðu, er tekin
var á plötu og skömmu síðar flutt Is-
lendingum hér heima fyrir atbeina Ríkis-
útvarpsins. Mér fannst hressandi að heyra
aftur hina karlmannlegu rödd míns á-
gæta bekkjarbróður, óbreytta frá liðnum
árum. Thor Thors var þegar í skóla af-
bragð annarra manna fyrir margra hluta
sakir. Fór þar saman glæsimennska, frá-
bær dugnaður og djörfung, svo að af bar.
Það mátti snemma vera öllum ljóst, er
til þess manns þekktu, að hann mundi
vera borinn til stórra starfa, enda af
því bergi brotinn. En þó verð ég að segja,
að þegar Thor Thors tók að fást við stjórn-
mál hér heima fyrir, gerðist ég nokkuð
uggandi um hans andlega hag. Á þess
háttar starfsemi finnst mér, að góðir
menn smækki hér einna tilfinnanlegast.
íslenzk flokkapólitík, þar sem sjónarmið-
in virðast oft vera: 1) ég sjálfur, 2) flokk-
urinn, 3) vinir og vandamenn og loks 4)
þarfir þjóðarinnar, er heldur dapurleg frá
sjónarmiði þeirra manna, sem ekki nægir
minna en þarfir og fullkomin nauðsyn
allrar þjóðarinnar í hverju máli og á
hverri stund. Og geta menn ekki verið
sammála um, að í stjórnmálum okkar sé
a 111 of smátt annað en það, sem lýtur
að óskiptri heill 120 þúsund manna
þjóðar?
Mér þótti vænt um, að Thor Thors
fékk virðulegra starfssvið en rökkrið bak
við tjöldin á stjórnmálamarkaðinum hér
heima. Um það svið þarf að fara gustur,
er nálgist ósvikinn íslenzkan storm, og
síðan þarf að draga tjöldin vel frá og
kveikja á ljósum, eins og á hverju öðru
leiksviði. Það þarf að beina skæru kast-
ljósi á ýmsa öndvegis- og velgerðarmenn
þjóðarinnar, t.d. þá, er útveguðu íslenzkum
bændum mæðiveikina og líka hina, er
vitandi vits töfðu fyrir hitaveitu Reykja-
víkur með þeim árangri, að hún varð
tugum milljóna króna dýrari en þörf var
á. Það má ekki minna vera en að þjóðin
fái að sjá þessa óskasyni sína í björtu og
sönnu ljósi, til þess að hún þekki eftir-
leiðis sína, geti kysst á klæðafald þeirra
og vottað þeim viðeigandi lotningu, er
hentugt tækifæri býðst! — Ræða Thor
Thors frá 17. júní sJ. gladdi víst ærið
marga. Þar kvað við nokkuð annan tón
en í flestum hátíðaræðunum hér heima
fyrir, tón, sein menn hafa yfirleitt ekki
átt að venjast í sendiherraræðum, hvorki
fyrr né síðar. Hinn ungi sendiherra sagði
m. a.:
„Hvernig er umhorfs á þessari hátíðar-
og helgistundu sögu vorrar? Innan lands
er sundrungin aðaleinkennið í þjóðlífi
voru, en einkum meðal þeirra, er hafa
fundið sig kallaða til að gerast leiðtog-
ar þjóðarinnar.“ —
Þessi orð eru áreiðanlega sönn, og þau
eru ákaflega kærkomin frá sendiherra
vorum í framandi landi. Einmitt úr fjar-
lægð gefur mönnum gleggri sýn yfir þjóð-
lífið en oft er unnt að öðlast hér heima
fyrir. En þó munu margir góðir íslend-
ingar nú hugsa þessu líkt, aðrir en þeir,
sem fyrir hvern mun vilja viðhalda þeirri
sundrung, sem sendiherrann bendir á í
ræðu sinni. — Hann sagði þar enn fremur:
„Nú horfum vér fram, íslendingar. Vér
vitum, að land vort á enn auðlindir gnæg-
ar. Vér. vitum, að vér getum vel eflzt
og dafnað í landi voru, ef fólkið vill
og þ o r i r. Það mun sannast á oss nú,
er styrjöld þessari lýkur, að það þarf
sterk bein til að þola góða daga. Vér
verðum að flestu leyti að endurskipa þjóð-