Fréttablaðið - 22.03.2010, Blaðsíða 1

Sími: 512 5000MEST LESNA DAGBLAÐ Á ÍSLANDI
NÁTTÚRUHAMFARIR Um 300 metra
gossprunga sem opnaðist á Fimm-
vörðuhálsi aðfaranótt sunnudags
hafði þrengst heldur þegar jarð-
vísindamenn flugu yfir gossvæð-
ið í gærkvöldi. Gosið var þó enn í
fullum gangi og strókarnir stóðu
vel á annað hundrað metra upp í
loftið.
Átján strókar stóðu upp úr
sprungunni þegar fyrst var flog-
ið yfir hana aðfaranótt sunnudags,
segir Magnús Tumi Guðmunds-
son, prófessor í jarðeðlisfræði
við Háskóla Íslands. Þá stóðu sex
stærri strókar upp úr sprungunni,
þeir náðu 150 til 160 metra hæð.
Fremur lítið hraun hefur runnið
úr sprungunni. Í gærkvöldi þakti
nýtt hraun um hálfan ferkíló-
metra, og hafði mest runnið um
einn kílómetra frá sprungunni,
segir Magnús Tumi.
Hann segir að því lengur sem
gosið haldist lítið breytt því minni
líkur séu á að gosvirknin færist
undir Eyjafjallajökul. Gerist það
megi búast við flóðum í kjölfarið.
Hættuástandi var lýst yfir um
leið og staðfest var að gos væri
hafið. Rúmlega 500 manns var
gert að yfirgefa heimili sín. Bænd-
ur fengu að fara inn á svæðið í
gærmorgun til að sinna skepnum,
og í gærkvöldi var tekin ákvörð-
un um að ábúendur á fjórtán
bæjum skyldu dvelja annars stað-
ar í nótt.
F reysteinn Sigmundsson
jarðeðlis fræðingur segir nokkra
óvissu um framhaldið. Gosið sé
hluti af stærri atburðarás og meðal
annars hafi komið umfangsmikið
kvikuinnskot undir Eyjafjallajökli
síðustu vikur og mánuði. Þá séu
nokkuð óhefðbundin tengsl milli
skjálftavirkni og gosvirkni.
„Það er rétt að vakta svæðið
áfram. Ég tel líklegast að ef gosið
heldur áfram verði það á sama
stað og það kom upp en það er ekki
hægt að fullyrða það.“
Magnús Tumi segir gosið frem-
ur lítið, og það merkilegasta við
það sé sennilega hversu vel öll við-
brögð í kjölfarið hafi gengið.
Hann segir að þrisvar á undan-
förnum 1.100 árum hafi gos í Kötlu
fylgt í kjölfar gosa í Eyjafjalla-
jökli. „Það er ómögulegt að spá
fyrir um gos í Kötlu, en auðvitað
er rétt að hafa augun hjá sér.“
- bj, kóp, bs / sjá síður 4, 6, 8 og 10
VEÐRIÐ Í DAG
MÁNUDAGUR
22. mars 2010 — 68. tölublað — 10. árgangur
„Við vorum í kúrsi í hópavinnu, fjórir nemar í Listaháskólanum og tveir úr Háskólanum í Reykjavík. Afraksturinn varð sjálfvökvandi pottur fyrir kryddjurtir. Hópur-inn valdi að vinna með Bjarkar-ási því þar er allt gert á umhverfisvænan hátt
hlutanum er vatn en í þeim efri mold. Á milli er blaðra sem klippt er í tvennt, þanin út yfir brúnirnar og myndar rönd í miðjunni og eru blöðrurnar í ýmsum litum. Stúturinn á blöðrunni vísa
búið að setja fræin í moldina er betra fyrir þau að vera í myrkri fyrstu dagana, þá spíra þau hrað-ar og því er pappírinnyfir “
Lífrænt, grænt og vænt
Hágæða kítti fyrir fagmanninn í ýmis verkefni á frábæru verði. Akrýl - Silíkon - Límkítti - Eldvarnarefni - ofl.
Járn & Gler ehf. - Skútuvogur 1h. Barkarvogsmegin - 104 Reykjavík S: 58 58 900
www.jarngler.is

Den Braven þéttiefni
Það er ómögulegt að spá
fyrir um gos í Kötlu, en
auðvitað er rétt að hafa augun
hjá sér.
MAGNÚS TUMI GUÐMUNDSSON
JARÐEÐLISFRÆÐINGUR
HÍBÝLI OG VIÐHALD
Tími til kominn að
huga að vorverkunum
Sérblað um híbýli og viðhald
FYLGIR FRÉTTABLAÐINU Í DAG
híbýli og viðhaldMÁNUDAGUR 22. MARS 2010
EMBLA VIGFÚSDÓTTIR
Tók þátt í hönnun
sjálfvökvandi potts
• heimili
Í MIÐJU BLAÐSINS
Leyni
st þvo
ttavé
l
eða þ
urrka
ri frá
í þínu
m pa
kka
FRUMÚTGÁFA
í kilju
Stíf norðaustanátt Í dag verður
stíf NA-átt, víða 10-15 m/s en
hvassara við suðausturströndina.
Norðanlands má búast við éljum
eða lítils háttar snjókomu en
SA- og A-lands verður rigning eða
slydda.
VEÐUR 4
8
-1 1
1
5
Mýrdalsjökull
Eyjafjallajökull
1666
Tindfjallajökull
Vík
Hvolsvöllur
Austur-Landeyjar
Þórsmörk
Hella
Vestur-Landeyjar
Fljótshlíð
Katla
1450
Fimmvörðuháls
Hó
lsá
Þverá
M
ar
ka
rfl
jó
t
Markarflj
ót
Skógar
Um 500
Gos í Eyja-
fjallajökli
920
Gos í Eyja-
fjallajökli
920
Gos í Kötlu
1612
Gos í Eyja-
fjallajökli
1612
Gos í Kötlu
1625
Gos í Kötlu
1660
Gos í Kötlu
1721
Gos í Kötlu
1755
Gos í Kötlu
1821
Gos í Eyja-
fjallajökli
1823
Goslok
1823
Gos í Kötlu
1860
Gos í Kötlu
1918
Gos í Kötlu
Kvikuhólf
Jökulhetta
Katla
1450
Eyjafjallajökull
1666
Sprungan: Gossprungan er um 300 metrar og liggur frá suðvestri
til norðausturs. Tólf kvikustrókar eru á sprungunni. Þeir hæstu um
160 metra háir, að talið er.
Hraunið: Meginhraunstraumurinn rennur til norðurs og vesturs.
Gosstrókur: Liggur til vesturs undan stífri austanátt. Hann er ekki
mikill eða þykkur.
Hlaup: Hlaupið frá Eyjafjallajökli í gosinu 1821 til 1823.
Hættusvæði: Rýmt var í Fljótshlíð, á svæði vestan Markarfljóts og
undir Eyjafjöllum.
Affal
l
KJARAMÁL Útlit var fyrir að allt
flug Icelandair myndi stöðvast
klukkan eitt í nótt vegna verkfalls
flugvirkja, þegar Fréttablaðið fór í
prentun á ellefta tímanum.
Samningafundi í kjaradeilunni
var slitið í gærkvöldi. Flugvirkjar
höfnuðu tillögu sáttasemjara um
lausn á deilunni, að sögn Guðjóns
Arngrímssonar hjá Icelandair. - þeb
Upp úr viðræðum slitnaði:
Verkfall flug-
virkja hafið
Söguleg tengsl við Kötlu
Ari Trausti segir gosið
í Eyjafjallajökli hreint
hraungos sem geti
breyst færist það undir
jökulhettuna.
ELDGOS 12
Ballskák í gosinu
Þetta er bara helvíti
gaman, segir átta ára
íbúi í Vestur-Landeyj-
um um gosið.
ELDGOS 8
Jarðeldur milli jökla
Eldgos braust út á milli Eyjafjallajökuls og Mýrdalsjökuls skömmu fyrir mið-
nætti á laugardagskvöldið. Hundruð manna yfirgáfu heimili sín. Litlar breyting-
ar höfðu orðið á gossprungunni í gærkvöldi. Lítið hraun hafði runnið úr henni.
Tók fréttunum með ró
Vilborgu Öldu Jónsdóttur bónda
var hugsað til
búpeningsins
þegar hún yf-
irgaf bæinn
sinn.
ELDGOS 4
700 þúsund ára risi
Vitað er um fjögur gos í Eyjafjalla-
jökli á síðustu 1.400 árum.
ELDGOS 10
Gos á svæðinu hafa verið misstór. Hamfaraflóð hafa fylgt þeim stærstu.
GRAFÍK: MUGGUR