Fréttablaðið - 28.06.2010, Blaðsíða 6

6 28. júní 2010 MÁNUDAGUR
FRÉTTASKÝRING
Eru ofbeldi og hótanir gegn lögreglu
tíðari og grófari en áður?
Bótagreiðslur til lögreglumanna
við skyldustörf, sem borgarar hafa
ráðist á og slasað, hafa náð nýjum
hæðum á síðustu árum. Það sýnir
að ofbeldi gegn lögreglu hefur farið
harðnandi. Fjöldi mála af þessu
tagi í málaskrám lögreglu milli ára
segir einnig sína sögu. Málunum
hefur farið fjölgandi. Þá hafa hótan-
ir í garð lögreglumanna orðið gróf-
ari. Þær beinast nú ekki einungis að
lögreglumönnunum sjálfum heldur
hafa einnig komið upp mál þar sem
borgarar hafa hótað þeim að lífláta
börn þeirra, eins og Fréttablaðið
greindi frá fyrir skemmstu.
Gylfi Thorlacius hæstaréttarlög-
maður sem farið hefur með fjöl-
mörg mál fyrir lögreglumenn sem
ráðist hefur verið á við skyldustörf
segir að bótafjárhæðir geti numið
frá nokkrum tugum þúsunda, þegar
um minni háttar mál sé að ræða, og
MÓTMÆLI VÖRUBÍLSTJÓRA Lögreglumaður slasaðist alvarlega þegar ráðist var á hann á Kirkjusandi í kjölfar mótmæla vörubíl-
stjóra. FRÉTTABLAÐIÐ/DANÍEL
Aukið og grófara of-
beldi gegn lögreglu
Ofbeldi borgara gegn lögreglu er orðið tíðara og grófara en áður. Það er sam-
dóma álit viðmælenda Fréttablaðsins. Hótanir ná jafnvel til barna lögreglu-
manna. Hópur lögreglumanna hefur hlotið varanlegan skaða á síðari árum.
„Það hefur mikil breyting átt sér stað í seinni tíð,“ segir
Geir Jón Þórisson yfirlögregluþjónn á höfuðborgarsvæð-
inu. Hann hefur verið starfandi lögreglumaður í 34 ár.
„Lögreglumenn fá mun harðari viðbrögð og meira
andstreymi heldur en var hér áður. Þetta er slæmt hvað
varðar ölvað fólk en verst þegar þeir eiga í hlut sem eru
undir áhrifum fíkniefna. Þeir eru öllu illskeyttari en hinir
ölvuðu.“
Geir Jón segir það oft sama fólkið sem sé ofbeldisfullt
gagnvart lögreglu. Spurður hvort auka þurfi öryggis-
búnað vegna þessarar þróunar segir Geir Jón að bent
hafi verið á öflugt tæki, rafbyssur, sem lögregla víða um
heim hafi talið að væri algjör bylting í samskiptum við ofbeldisfullt fólk, sem
ráðist beinlínis gegn lögreglumönnum. Þetta sé til skoðunar hér.
„Við viljum ekki vopnvæðast sem slíkir, en það er ljóst að þegar lögreglan
er í lífshættu þarf hún að vera með búnað til að verja sig. Aðalatriðið er þó
það að lögreglan er of fáliðuð og það skapar ákveðna hættu hvað varðar
öryggi lögreglumanna.“
Lögregla of fáliðuð
GEIR JÓN
ÞÓRISSON
„Í grunn-
námi og á
síðari stigum
menntunar er
lögreglumönn-
um haldið við
í þeirri tækni
og kunnáttu
að takast á við
fólk. Valdbeit-
ingartök er að
stórum hluta
aðferð við að verjast árás,“ segir
Arnar Guðmundsson, skólastjóri
Lögregluskóla ríkisins, spurður
hvort kennsla í skólanum taki að
einhverju leyti mið af auknu og
harðara ofbeldi gagnvart lögreglu.
„Grundvallaráhersla er á að sýna
meðalhóf, gæta sín og fara ekki
fram með offorsi eða valdbeitingu
þegar óþarfi er. En vissulega verð-
um við vör við að þráðurinn í fólki
er styttri nú en fyrir nokkrum árum
og ofbeldi gegn lögreglu hefur
tvímælalaust aukist. Megináherslan
er á að menn verji sig, en séu ekki
fyrirfram að beita óþarfa aðferð-
um. Þetta þarf að vera hófstillt,
því þetta snýst ekki um að slást
við fólk, heldur takast á við það
ef beita þarf valdi. Kennslan felur
meðal annars í sér að geta tekist á
við fólk á jákvæðan hátt, hjálpað
og greitt götu þess. En vissu-
lega þarf lögreglan stundum að
bregðast við neikvæðum viðbrögð-
um og jafnvel fyrirvaralausu og
ástæðulausu ofbeldi af hálfu þeirra
sem hún á samskipti við. Það er
vandmeðfarið hlutskipti.“
Þráðurinn stuttur
ARNAR
GUÐMUNDSSON
allt upp í átta til níu milljónir króna,
skaðist lögreglumaður alvarlega.
Nokkur dæmi séu um síðarnefndu
bótaupphæðirnar.
„Mjög stór hluti þessara mála
gerast hér á höfuðborgarsvæð-
inu,“ segir Gylfi. „Ég hef tilfinn-
ingu fyrir því að borgararnir séu
að sýna meiri hörku gegn lögreglu
og bregðist verr við. Meira sé um
alvarlegra líkamstjón sem leiði til
þess að bætur séu greiddar.“
Gylfi segir að enn sé ekki búið að
gera upp öll þau bótamál lögreglu-
manna sem komu í kjölfar mótmæla
vörubílstjóra við Rauðavatn og bús-
áhaldabyltingarinnar svonefndu.
„Ég hef gert kröfu um bætur
fyrir ellefu lögreglumenn sem slös-
uðust í búsáhaldabyltingunni og tvo
sem slösuðust í átökum sem tengd-
ust mótmælum vörubílstjóra. Þar af
hafa fjórir verið metnir með varan-
legan skaða, tveir vegna mótmæla
við Alþingi og tveir í mótmælum
vörubílstjóra. Tveimur málum er
enn ólokið, sem tengjast mótmæl-
unum við Alþingi.“
jss@frettabladid.is
Bætur úr ríkissjóði
Til lögreglumanna sem hlutu varan-
legan skaða
Ár fjöldi
2008 29
2009 38
Skýrslur um ofbeldi gegn lögreglu
Ár Fjöldi
2006 55*
2007 77
2008 61
2009 73
*Einungis Reykjavík
Ég hef tilfinningu fyrir
því að borgararnir séu
að sýna meiri hörku gegn
lögreglu og bregðist verr við.
GYLFI THORLACIUS
HÆSTARÉTTARLÖGMAÐUR
Fylgdist þú með fundum stjórn-
málaflokkanna um helgina?
JÁ 31,2%
NEI 68,8%
SPURNING DAGSINS Í DAG:
Hefur HM í knattspyrnu staðið
undir væntingum þínum?
Segðu skoðun þína á visir.is
ERLENT Stærsti gullpeningur í
heimi hefur verið seldur á upp-
boði í Austurríki á um hálfan
milljarð króna.
Peningur þessi er um 100 kíló
og 53 sentímetrar í þvermál.
Hann er metinn á 120 milljónir.
Það var Oro Direct, málmvið-
skiptafyrirtæki frá Spáni, sem
tryggði sér peninginn á uppboð-
inu.
Fyrirtækið sem hélt uppboð-
ið greindi frá því á vefsíðu sinni
að hátt verð á gulli í heiminum sé
ástæða þess að peningurinn fór
fyrir svo háa upphæð. - ls
Risa gullpeningur á uppboði:
Dýrasti gull-
peningur heims
Á UPPBOÐINU Peningurinn vegur 100
kíló.
STJÓRNMÁL Jóhanna Sigurðardóttir,
forsætisráðherra og formaður Sam-
fylkingarinnar, telur að íslenska
flokkakerfið standi frammi fyrir
fjórum grundvallarmálum sem
varði hagsmuni þjóðarinnar umfram
önnur. Hún vill að Samfylkingin taki
forystu í þeim málum og öll skuli
þau verða útkljáð í þjóðaratkvæða-
greiðslum, þegar þar að kemur.
Hér vísaði Jóhanna til inngöngu í
Evrópusambandið, að festa auðlindir
í stjórnarskrá sem sameign þjóðar-
innar, nýtt fiskveiðistjórnunarkerfi
og ný stjórnarskrá. Að sögn Jóhönnu
þarf Samfylkingin að leiða þessi mál
til lykta og um leið „breikka faðm-
inn og bjóða fleiri velkomna í flokk-
inn“.
Þetta kom fram í ræðu formanns-
ins á flokkstjórnarfundi Samfylk-
ingarinnar, sem haldinn var um
helgina. Jóhanna vill að Samfylk-
ingin heiti því að það verði í for-
gangi að festa auðlindirnar sem
almannaeign í stjórnarskrána áður
en næst verður gengið til kosninga,
og að stýra umsóknarferlinu í ESB
í farsæla höfn. „Heitum því að þjóð-
in fái nýja stjórnarskrá á vakt okkar
í stjórnarráðinu. Heitum því, góðir
félagar, að þjóðin fái nýtt sann-
gjarnt fiskveiðistjórnunarkerfi
sem þjóni almannahagsmunum en
ekki sérhagsmunum á meðan við
stýrum þessari þjóðarskútu,“ sagði
Jóhanna í ræðu sinni og setti fram
spurningar sem hún telur að glímt
verði við á næstu árum. Hún telur
spennandi og sögulega tíma fram
undan. „Mun þjóðin vilja eitt kjör-
dæmi? Mun þjóðin vilja þjóðkjörinn
forsætisráðherra og afnám forseta-
embættis? Mun þjóðin vilja stjórn-
arskrárbundið bann við þátttöku í
stríði?“ spurði Jóhanna.
Flokksstjórnarfundurinn sam-
þykkti einróma yfirlýsingu þar sem
fullum stuðningi er lýst við Jóhönnu
og aðra ráðherra Samfylkingarinn-
ar. - shá
Jóhanna Sigurðardóttir segir spennandi og sögulega tíma fram undan hjá þjóðinni:
Stór mál verði sett í þjóðaratkvæði
JÓHANNA SIGURÐARDÓTTIR Sagði Sam-
fylkinguna heita því að auðlindir verði
festar sem almannaeign í stjórnarskrá.
Bjargað úr Bresti
Vegfarendur björguðu manni úr bíl
sem hafði lent út í miðri ánni Bresti í
Eldhrauni nálægt Kirkjubæjarklaustri.
Björgunarsveitin Kyndill frá Klaustri
var á staðnum og lögregla einnig.
Ökumaðurinn er heill á húfi.
LÖGREGLUFRÉTTIR
KJÖRKASSINN