Fréttablaðið - 14.09.2010, Blaðsíða 14

14 14. september 2010 ÞRIÐJUDAGUR
Í Fréttablaðinu laugardaginn 11. september segir fyrrverandi
heilbrigðisráðherra aðspurður
um hvers vegna hann hafi skipt
út allri stjórn Sjúkratrygginga
Íslands: „Hinu er ekki að leyna
að framúrkeyrsla Sjúkratrygg-
inga er ólíðandi. Mér fannst ríkja
ákveðin uppgjöf innan stjórnar-
innar gagnvart því að halda sig
innan ramma fjárlaga.“
Ljóst er að ráðherrann hefur
ekki skilið hvernig útgjöld Sjúkra-
trygginga Íslands (SÍ) verða til.
Hef ég þó á mörgum fundum með
ráðherranum reynt að skýra það,
en er ljúft og skylt að gera það
aftur. Rétt er að útgjöld SÍ stefna
í það að fara fram úr fjárlögum.
Meginástæður eru samningar
sem samninganefnd heilbrigðis-
ráðherra gerði árið 2008 við sér-
fræðilækna og ákvörðun á fjár-
lögum 2010 um að skera niður
útgjöld til sérfræðikostnaðar um
nærri þriðjung eða nálægt tvo
milljarða króna. Engar tillögur
komu frá ráðherranum um sparn-
að en tillögum SÍ þar um hafnað.
SÍ hafa ekki aukið útgjöld á þessu
sviði.
Samningar við lækna
Allt frá því að SÍ tóku til starfa árið
2008 hafa samningar við lækna
verið unnir í nánu samstarfi við
heilbrigðisráðuneytið og ráðherra
(HBR). Forræði á samningum
var hjá heilbrigðisráðherra til
1. október 2008. Samningar
við sérfræði lækna vorið
2008 voru gerðir með vilja og
vitund ráðherra. Hann vissi
að þeir samningar fælu í sér
kostnaðaraukningu og hafði
samráð við fjármálaráðherra um
777 milljóna viðbótarfjárveitingu
vegna þess. Fjármálaráðherra
samþykkti að styðja málið og
fjárveiting var veitt árið 2008.
Hún var hins vegar ekki veitt
vegna ársins 2009.
Samningarnir voru þó enn í
gildi. SÍ verða að uppfylla gerða
samninga við allar stéttir. Sjúkra-
tryggðir eiga líka rétt samkvæmt
lögum. SÍ ákveður því ekki ein-
hliða að borga ekki reikninga sem
sendir eru í samræmi við gerða
samninga.
Vorið 2009 var gert viðbótar-
samkomulag við sérfræðilækna
þar sem þeir féllu frá 9% hækkun
á töxtum sem þeir áttu rétt á.
Fjárlög 2010
Skv. tillögum til fjárlaga 2010
átti að spara 2 milljarða króna á
læknakostnaði. Í því fólst um 30%
niðurskurður á þessum lið. Á fundi
formanns SÍ með ráðuneytisstjóra
nálægt mánaðamótum sept.-okt.
taldi ráðuneytisstjórinn þetta
óraunhæft markmið.
Leiðir til sparnaðar ríkisins á
sérfræðikostnaði eru þrjár:
1. Lækkun taxta með samning-
um við heilbrigðisstéttir
2. Aukin kostnaðarhlutdeild
almennings
3. Takmörkun á aðgengi að
þjónustunni eða með því að draga
úr eftirspurn
SÍ sendi frá sér tillögur um
aðgerðir í nóvember 2009. Þær
fólu meðal annars í sér aukna
hlutdeild almennings þannig að
menn bæru stærstan hluta kostn-
aðar upp að ákveðnu marki, lið-
lega 20 þúsund krónum. Hlutdeild
yrði ekki aukin þar yfir og því
ekki snert alvarlega veikt fólk.
Einnig voru hugmyndir um að
draga úr dýrum rannsóknum og
freista þess að lækka taxta með
samningum við heilbrigðisstarfs-
menn. Þessum tillögum var hafn-
að af ráðherra.
Eftir áramót komu fram í starfs-
hópi undir forystu ráðuneytis-
stjóra HBR fram svipaðar hug-
myndir til sparnaðar. Breytingar á
gjaldskrám hinna sjúkratryggðu,
sem hefðu leitt til sparnaðar hjá SÍ
upp á 650 til 850 milljónir króna.
Þeim hugmyndum var einnig hafn-
að af ráðherranum.
Að ósk ráðherra var vorið 2010
ráðinn sérstakur trúnaðarmaður
ráðherra til að stýra samningum
S Í v i ð s é r f r æ ð i l æk n a .
Samningaviðræðum lauk án
árangurs.
Ráðherrann ber ábyrgðina
Sparnaður um 30% í einum af
stærstu útgjaldaliðum sjúkra-
trygginga fæst ekki nema ráð-
herra samþykki þær aðgerðir
sem gripið er til því að hann ber á
þeim pólitíska ábyrgð. Þær tillög-
ur komu ekki frá Alþingi og engar
tillögur þar um komu frá ráðherr-
anum þá mánuði sem hann sat í
ráðuneytinu. Tillögum SÍ var
hafnað. Það er létt verk ráðherra
að segja nei, erfiðara að koma
með ábyrgar tillögur.
Heilbrigðismál eru viðkvæm-
ur málaflokkur og mikilvægt að
ætíð sé góð samvinna og sátt milli
stjórnvalda og heilbrigðisstarfs-
manna. Á fundum með ráðuneyt-
inu hefur ítrekað verið varað við
þeirri hættu að íslenskir læknar
leiti til útlanda þar sem þeim byð-
ust betri kjör.
Því miður virðist svo sem þessi
varnaðarorð séu nú komin fram,
því að víða gengur illa að manna
stöður lækna. Það kann að hafa
villt um fyrir ráðherranum að
Sjúkratryggingar í góðri sam-
vinnu við ráðuneytið náðu allt
frá vorinu 2009 miklum sparnaði
í útgjöldum vegna lyfjakostnað-
ar með því að binda niðurgreiðsl-
ur við ódýrasta lyfið í hverjum
lyfjaflokki. Því miður finnast
engir samheitalæknar sem hægt
er að leita til í því skyni að draga
úr útgjöldum.
Ráðherra í framúrkeyrslu
Sjúkratryggingar
Benedikt
Jóhannesson
fv. formaður stjórnar
Sjúkratrygginga Íslands
Engar tillögur komu frá ráðherranum
um sparnað en tillögum SÍ þar um
hafnað.
AF NETINU
Ráðherrar sitji hjá
Þegar kemur að atkvæðagreiðslu
um þingsályktunartillögur um máls-
höfðanir gegn fv. ráðherrum, þá
eiga bæði núverandi og fyrrverandi
ráðherrar í röðum þingmanna að
sitja hjá. Núverandi ráðherrar eiga
að sitja hjá af virðingu við óbreytta
þingmenn. Það er Alþingi sem er
að taka afstöðu til ákæra og með
því er Alþingi að sýna ríkisvaldinu
sjálfstæði sitt, eins og Atli Gíslason
formaður þingmannanefndarinnar
hefur lýst yfir.
Fyrrverandi ráðherrar eiga að
sitja hjá af því að þeir áttu aðild að
þeim ríkisstjórnum sem mótuðu þá
efnahagsstefnu sem hrundi. Það
er ekki eðlilegt að þeir taki afstöðu
til ákæru yfir samráðherrum sínum
eða eftirmönnum eins og þeir hafi
sjálfir hvergi verið nærri. Þetta á
bæði við ráðherra síðustu ríkis-
stjórnar og þeirrar sem á undan sat.
blog.eyjan.is/fi a
Soffía Sigurðardóttir
Úrelt fyrirkomulag
Forsætisráðherra á helst að kjósa
beinni kosningu. Hún eða hann
velur ráðuneyti sitt, gjarnan fyrir
kosningar. Þingmenn geta ekki
jafnframt verið ráðherrar. Ráðuneyti
eru þá skipuð fólki með fagþekk-
ingu, gott orðspor og dómgreind;
reynslumikið fólk af viðkomandi
sviðum. Þetta er svipað því sem
tíðkast í Frakklandi og Bandaríkj-
unum.
Samhliða þarf að breyta störfum
þingsins og gera það mun öflugra
og sjálfstæðara sem stefnumótandi
vettvang pólitískrar rökræðu.
vthorsteinsson.blog.is
Vilhjálmur Þorsteinsson
Í Verðbréfa- og lífeyrisþjónustu Arion banka
starfar öflugur og reynslumikill hópur sérfræð-
inga sem veitir viðskiptavinum faglega þjónustu
varðandi sparnað í sjóðum, verðbréfaviðskipti
og lífeyrissparnað.
Hringdu í síma 444 7000 eða komdu við hjá
okkur í Borgartúni 19. Við tökum vel á móti þér.
Starfsfólk Verðbréfa- og
lífeyrisþjónustu Arion banka.
Getum
við aðstoðað?
arionbanki.is/eignastyring
ÍS
LE
N
S
K
A
S
IA
.IS
A
R
I 4
9
7
3
0
0
8
/1
0