Fréttablaðið - 14.09.2010, Blaðsíða 6

6 14. september 2010 ÞRIÐJUDAGUR
1 Marka opinbera stefnu um fjár-
málamarkaðinn með skýrri framtíðar-
sýn um hvers konar fjármálamarkaður
eigi að vera hérlendis.
2 Endurskoða lög um fjármálafyrir-
tæki og kauphallir.
3 Stefnumótun fari fram um hvers
konar fjármálakerfi samrýmist stærð
og þörfum þjóðarbúsins, hvert eigi að
vera hlutverk ríkisins í rekstri fjármála-
fyrirtækja, fyrirkomulag innstæðu-
trygginga, innleiðingu EES-gerða og
aðlögun að íslenskum aðstæðum og
eftirlit með fjármálafyrirtækjum. Tekin
verði afstaða til þess hvort aðskilja
eigi innlánsstofnanir og fjárfesting-
arbanka og innlenda og erlenda
starfsemi sem samstæðu félaga.
4 Styrkja löggjöf um verðbréfasjóði,
fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði.
Við þá endurskoðun ber sérstaklega
að líta til kynningar- og fjárfestingar-
starfsemi, vera óháð gagnvart móð-
urfélögum, hlutfallsstærðar miðað
við markað til fjárfestinga, lausafjár-
og áhættustýringar, fyrirkomulags
launamála starfsmanna og eftirlits
Fjármálaeftirlitsins með starfsemi
þeirra.
5 Lögfesta reglur um skjalagerð,
tryggingar og lánveitingar til eignar-
haldsfélaga. Takmarka heimildir for-
stjóra fjárfestingarfélaga til að stunda
eigin fjárfestingar. Skýra reglur um
eigið fé til að minnka áhættu. Skýra
heimildir til að gera framvirka samn-
inga. Setjar skorður við samþjöppun
áhættu í fjármálakerfinu. Skylda
fjármálafyrirtæki til að setja sér reglur
og birta upplýsingar um gjafir, kostun
og styrki. Styrkja lagagrundvöll innra
eftirlits fjármálafyrirtækja og aðgengi
þeirra að Fjármálaeftirlitinu. Herða
reglur um tengda aðila og skýra regl-
ur um skráningu á eignarhaldi.
6 Skoða hvort Fjármálaeftirlitið eigi
að hafa virkar valdheimildir til að
skipta út stjórn, stjórnendum og ytri
endurskoðendum fjármálafyrirtækja
ef áhættustýring og rekstur eftirlits-
skylds aðila er með þeim hætti að
hagsmunum innstæðueiganda og
annarra lánardrottna er stefnt í hættu.
7 Óheimilt verði að lána starfs-
mönnum fé til kaupa á hlutabréfum
með veði í bréfunum. Setja strangari
skorður við því að fyrirkomulag launa
og lífeyrisgreiðslna leiði til aukinnar
áhættusækni.
8 Innborganir í Tryggingarsjóð inn-
stæðueigenda taki mið af skuldbind-
ingum og áhættu. Afmarka skýrar til
hvaða innstæðna trygging Trygging-
arsjóðs taki. Skoða skipan stjórnar
sjóðsins. Skoða hvort innlán verði
forgangskröfur við þrot fjármálafyrir-
tækis.
Fjármálafyrirtæki
1 Sett verði ákvæði í stjórnarskrá um
hlutverk Alþingis.
2 Alþingismenn setji sér siðareglur.
3 Styrkja eftirlitshlutverk þingsins,
rétt þingmanna til upplýsinga,
aðgengi að faglegri ráðgjöf og stöðu
stjórnarandstöðunnar á Alþingi.
4 Alþingi verði gefin árleg skýrsla
um framkvæmd þingsályktana og
mála sem Alþingi vísar til ríkisstjórn-
arinnar.
5 Sett verði almenn lög um rann-
sóknarnefndir.
6 Endurskoða nefndaskipan og störf
fastanefnda Alþingis til að gera þær
skilvirkari.
7 Nefndaskipan þingsins taki mið af
þörfum þingsins en ekki skipulagi
Stjórnarráðsins. Reglur um opna
nefndarfundi verði færðar í þingsköp.
8 Endurskoða verklag við framlagn-
ingu stjórnarfrumvarpa til að auka
sjálfstæði þingsins gagnvart fram-
kvæmdarvaldinu. Stjórnarfrumvörp
lögð fram með góðum fyrirvara svo
þingmönnum gefist gott ráðrúm til
að taka þau til, skoða þau, ræða og
afgreiða.
9 Setja skýrar reglur um innleiðingu
EES-gerða sem tryggi meðal annars
góð vinnubrögð og vandaðar þýðing-
ar á EES-gerðum. Skoða hvort Alþingi
setji á fót sérstaka nefnd sem rýnir
allar EES-gerðir sem lagðar eru fyrir til
innleiðingar. Nýta betur lagaheimildir
til að aðlaga EES-gerðirnar að íslensk-
um veruleika.
10 Stofna sjálfstæða ríkisstofnun
á vegum Alþingis sem metur og spáir
fyrir efnahagslífið á sama hátt og
Þjóðhagsstofnun gerði áður.
11 Endurskoða lög um ráðherra -
ábyrgð og landsdóm.
Alþingi
1 Gera stjórnsýsluúttekt á Fjármála-
eftirlitinu og Seðlabanka Íslands til
að bæta réttarheimildir til grund-
vallar starfrækslu fjármálafyrirtækja,
valdheimildum eftirlitsstofnana og
upplýsingaflæði milli eftirlitsstofnana
og fagráðherra.
2. Kveða skýrar á um hvaða stofnun
eigi að hafa heildaryfirsýn yfir kerf-
isáhættu, fjármálalegan stöðugleika
og ábyrgð á að samræma viðbrögð
stjórnvalda við fjármálaáfalli.
3. Skoða hvernig eftirliti með trygg-
ingafélögum, lífeyrissjóðum og verð-
bréfaviðskiptum verði best sinnt fyrir
almenning.
4 Endurskoða lög um eftirlit með
fjármálastarfsemi.
5 Endurskoða lög og reglur um innri
og ytri endurskoðendur, regluverði,
bókhald og reikningsskil til að herða
á ábyrgð, upplýsingaskyldu og verk-
lagi, styrkja sjálfstæði og efla tengsl
við opinberar eftirlitsstofnanir.
6 Efla lög og reglur um störf og
hlutverk endurskoðenda fyrirtækja,
meðal annars til að bæta starfsskil-
yrði og efla frumkvæðisskyldu þeirra
við endurskoðun.
7 Tryggja formfestu í samskiptum
Seðlabankans við aðrar stofnanir,
ríkisstjórn og einkaaðila.
8 Læra af þeirri afstöðu Seðlabank-
ans að greina ekki áhættuna af
aukningu veðlána fjármálafyrirtækja
og sporna ekki við veðsetningu í
skuldabréfum þeirra. Lögfesta form-
skilyrði meðferðar beiðna um lán til
þrautavara. Herða reglur um lausa-
fjáreftirlit með erlendum gjaldmiðlum
hjá fjármálafyrirtækjum.
9. Fjármálaeftirlitið geti ávallt sinnt
eftirlitshlutverki sínu í samræmi við
stærð fjármálamarkaðarins.
10 Skerpa verkferla Fjármálaeftirlits-
ins og eftirlitið beiti valdheimildum af
hugrekki og festu.
11 Fjármálaeftirlitið ráði yfir öflugri
upplýsingatækni. Tryggt sé að stofn-
unin sæti reglubundnu stjórnsýslu-
legu eftirliti og endurskoðun.
12 Fjármálaeftirlitið hafi skilvirkt
upplýsingakerfi um krosseignatengsl.
13 Fjármálaeftirlitið skilgreini hugtak-
ið „góðir viðskiptahættir“ skýrt.
14 Efla reglur um lausafjáreftir-
lit, álagspróf og mat á eigin fé,
flokkun áhættu, upplýsingar um
tryggingar og viðskipti eigin deilda og
að samskipti stofnunarinnar við innri
og ytri endurskoðendur og regluverði
séu í föstum skorðum.
15 Ítreka ábyrgð fagráðherra á eftir-
liti með störfum Fjármálaeftirlitsins
og Seðlabankans. Alþingi hafi eftirlit
með ráðherrum og ráðherra tryggi að
stofnanirnar sinni hlutverki sínu.
Eftirlitsstofnanir
1 Endurskoða stjórnsýslulög, upp-
lýsingalög og lög um Stjórnarráð
Íslands.
2 Breyta lögum og reglum til að
hindra að einstakir ráðherrar gangi
inn á valdsvið og ábyrgðarsvið
annarra ráðherra. Skarist valdsvið hafi
ráðherrar formlega samvinnu þar sem
ávallt sé ljóst á ábyrgðarsviði hvers
þeirra er starfað.
3 Setja reglur um pólitíska starfs-
menn ráðherra. Verklag innan ráðu-
neyta samræmt sem og skráning
samskipta og skýrt sé með hvaða
hætti ráðuneyti hafi eftirlit með þeim
sjálfstæðu stofnunum sem undir þau
heyra.
4 Setja skýrar reglur um innleiðingu
EES-gerða með tilliti til sérstöðu
landsins.
5 Skýra hvaða stofnun hafi það
hlutverk að hafa heildaryfirsýn yfir
kerfisáhættu, fjármálalegan stöðug-
leika og bera ábyrgð á að samræma
viðbrögð.
6 Skerpa á verkaskiptingu stofnana
ríkisins og afmarka betur skyldur
einstakra stofnana og embættis-
manna. Í ráðuneytum sé til staðar sú
fagþekking og reynsla sem nauðsyn-
leg er til að sinna þeim verkefnum
sem ráðuneytum ber. Ætíð sé ráðið
faglega í stöðu embættismanna á
faglegum forsendum.
7 Stofna samráðsvettvang fjármála-
ráðuneytis, Alþingis, stofnana ríkisins,
sveitarfélaga og Seðlabankans um
efnahagsmál. Þar verði unnt að setja
fram tillögur að formlegum hagstjórn-
arreglum sem hafi það að markmiði
að jafna hagsveiflur.
8 Leggja enn ríkari áherslu á form-
festu við töku ákvarðana og inn-
leiða þarf meiri aga í vinnubrögð til
að stuðla að vandvirkni og góðum
stjórnsýsluháttum. Ekki síst mikilvægt
þegar taka þarf ákvarðanir undir
miklu álagi, til dæmis þegar stjórn-
að er í neyðarástandi eins og var á
haustið 2008.
9 Fundargerðir ríkisstjórnar verði
skráðar með skýrum hætti og þær
birtar opinberlega. Samhliða verði
haldin trúnaðarmálabók um viðkvæm
málefni ríkisins eða önnur mál sem
lúta trúnaði. Á fundum innan Stjórn-
arráðsins séu skráðar fundargerðir,
svo og þegar oddvitar ríkisstjórnar
eða ráðherrar koma fram gagnvart
aðilum úr stjórnkerfinu eða utanað-
komandi aðilum.
10 Stjórnvöld hafi tiltæka viðbragðs -
áætlun við fjármálaáfalli.
Stjórnsýsla
1 Grunnur fulltrúalýðræðisins verður
að vera trúnaður, traust, gagnsæi og
heiðarleiki.
2 Stjórnmálamenn hagi orðum og
athöfnum ætíð út frá trúnaðarskyld-
um sínum við land og þjóð.
3 Hagsmunir almennings séu ávallt
hafðir að leiðarljósi.
4 Svo að stjórnmálamenn megi
öðlast traust þjóðarinnar á ný þarf
skýrar reglur um styrki og fjármögnun
stjórnmálaflokka.
5 Starfsemi í viðskiptalífinu ein-
kenndist um of af því að líta svo á að
það sem ekki var beinlínis bann-
að væri leyfilegt. Sporna á við svo
þröngri lagahyggju og líta til anda
laga í heild.
6 Fræðasamfélagið taki alvarlega
gagnrýni í skýrslu rannsóknarnefndar
Alþingis.
7 Endurskoða lög um háskóla til að
tryggja betur frelsi háskólasamfélags-
ins og fræðilega hlutlægni. Hvetja
háskólamenn til opinberrar umræðu.
8 Efla siðfræðilega menntun fag-
stétta. Siðfræði og heimspeki sé
sjálfsagður hluti alls náms á öllum
skólastigum, sem og gagnrýnin hugs-
un, rökræður og fjölmiðlalæsi.
9 Fjölmiðlar haldi í heiðri lýðræðis-
legar grundvallarreglur, mannréttindi
og frelsi til orðs og skoðana. Fjölmiðl-
ar náðu ekki að rækja þetta hlutverk
sitt í aðdraganda bankahrunsins.
Ríkisútvarpið geti sinnt lögbundnu
hlutverki sínu sem öflugur fréttamiðill
og vettvangur fræðslu, menningar og
skoðanaskipta og beiti sér fyrir vand-
aðri rannsóknarblaðamennsku.
10 Því að vera borgari fylgja ekki
einungis réttindi heldur einnig
skyldur.
Siðferði/samfélag
1 Gera óháða rannsókn á vegum
Alþingis á starfsemi lífeyrissjóða á
Íslandi, frá setningu laga um skyldu-
tryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi
lífeyrissjóða til dagsins í dag.
2 Gera sérstaka rannsókn og grein-
ingu á málefnum lífeyrissjóða. Þá fari
fram vönduð umræða um hlutverk
lífeyrissjóða í framtíðinni, starfshætti
og fjárfestingarstefnu og í kjölfarið
heildarendurskoðun á stefnu og
starfsemi lífeyrissjóðanna.
3 Gera sjálfstæða og óháða rann-
sókn á vegum Alþingis á aðdrag-
anda og orsökum falls sparisjóða á
Íslandi. Þrátt fyrir að sparisjóðirnir
eigi í eðli sínu ekki að vera áhættu-
sæknar stofnanir var sparisjóður fyrsta
fjármálafyrirtækið sem féll árið 2008.
Rannsaka þarf starfsemi sparisjóð-
anna, að minnsta kosti frá því að
viðskipti með stofnfé voru leyfð.
4 Gera stjórnsýsluúttekt á vegum
Alþingis á Fjármálaeftirlitinu og Seðla-
banka Íslands. Meta síðan kosti og
galla sameiningar þessara stofnana.
Til hliðsjónar verði reynslan úr banka-
hruninu.
5 Skýrt verði hvaða stofnun hafi
heildaryfirsýn yfir kerfisáhættu og
fjármálalegan stöðugleika. Hún beri
ábyrgð á að samræma viðbrögð.
6 Gera ítarlega úttekt á störfum ytri
endurskoðenda fram að hruni bank-
anna í október 2008. Til hliðsjónar
verði breytingar sem gerðar voru
á lagaumhverfi endurskoðenda í
Bandaríkjunum.
Úttektir og rannsóknir
UMBÓTATILLÖGUR ÞINGMANNANEFNDARINNAR Í HNOTSKURN
Góður ávöxtunarkostur – einnig í áskrift
*Árleg nafnávöxtun frá 15.01.2001 til 31.08.2010. Ávöxtun í fortíð er ekki
ávísun á ávöxtun í framtíð.
Áskriftarsjóður ríkisverðbréfa er verðbréfasjóður skv. lögum nr. 30/2003
um verðbréfasjóði og fjárfestingarsjóði. Rekstrarfélag verðbréfasjóða ÍV
hf. er rekstrarfélag sjóðsins. Útboðslýsingu og nánari upplýsingar er hægt
að nálgast á heimasíðu www.iv.is. Fjárfestar eru hvattir til að kynna sér
útboðslýsingu sjóðsins og þá sérstaklega umfjöllun um áhættuþætti.
@
Hafðu samband við
ráðgjafa okkar í
síma 460 4700 eða
kynntu þér málið
á www.iv.is