Morgunn - 01.06.1976, Qupperneq 13

SVO SEM MAÐURINN SAIR . . .
11
Hinn feiknannkli, ótrúlegi, ósýnilegi heimur hluta og
krafta, sem tæki 20. aldar hafa opnað oss, neyðir oss til þess
að leiða hugann að slíkum möguleikum. Og þegar vér skyggn-
umst aftur í hina löngu sögu mannkynsins, þá rekumst vér
á ýmis tilfelli í skráðri sögu, þar sem slík skilningsvidd virðist
hafa verið fyrir hendi. Þannig fáum vér vitneskju um það,
að hinn mikli stærðfræðingur og vísindamaður átjándu aldar,
Swedenborg, hafi á efri árum öðlast óskiljanlega vitunarvídd,
að því er ævisöguritarar hans herma. Eitt atvik sem sýndi
fjarskyggni Swedenborgs er sérstaklega frægt, ekki síst sökum
þess að það er vottað af mörgum málsmetandi mönnum, með-
al annarra heimspekingnum fræga Immanuel Kant.
Kvöld nokkurt klukkan sex var Swedenborg að snæða kvöld-
verð með nokkrum vinum sínum, þegar hann allt i einu komst
í mikið uppnám og sagði að hættulegur eldur hefði brotizt út
í heimaborg sinni Stokkhólmi, sem var í þrjú hundruð milna
fjarlægð. Hann fullyrti skömmu síðar, að eldurinn hefði þeg-
ar eyðilagt heimili eins af nágrönnum hans og ógnaði nú
heimili hans sjálfs. Klukkan átta sama kvöldið hrópaði hann
með nokkrum létti, að tekist hefði að stöðva eldinn þrem hús-
um frá heimili sínu. Tveim dögum síðar var hvert einasta
atriði sem Swedenborg hafði greint frá staðfest með raunveru-
legum skýrslum um eldsvoðann, sem hafði brotist út einmitt
á sömu klukkustund og Swedenborg hafði orðið fyrir skyggni-
áhrifunum.
Þetta dæmi um Swedenborg er aðeins eitt af mörgum
hundruðum svipaðra tilfella, sem getið er um í sögunni og
ævisögum mikilmenna og annarra sem minna eru kunnir.
Samkvæmt ævisöguriturum Marks Twains, Abrahams Lin-
colns og tónskáldsins Saint-Saens, svo einhverjir séu nefndir,
áttu allir þessir menn það sameiginlegt, að þeim hafði ein-
hvem tíma á ævinni opnast sýnir af atburðum sem gerðust í
órafjarlægð, sem þeir gátu lýst í minnstu smáatriðum. Eða
þá þeir sáu með sama hætti atburði sem gerðust í þeirra eigin
lífi mörgum mánuðum eða árum síðar. Hvað snertir Swenden-
borg þá þroskaðist fjarskyggnihæfileiki hans og varð að föst-