19. júní - 19.06.1951, Qupperneq 22

og var greiddur að nokkrum liluta fyrir barns-
fæðingu, ef þess var óskað.
T frv. frá deseniber s.l. var ákvæði, sem fól
í sér skerðingu á fæðingarstyrk lil kvenna, seni
stunda atvinnu utan heimilis. Tók þetta ákvæði
nokkrum breytingum í meðförum þingsins, og
var endanlega afgreitt þannig, að nú er fa‘ð-
ingarstyrkur jafn til allra kvenna, 600 kr., en
til viðbótar lionum greiðir Tryggingastofnunin
allt að 900 kr. ógiftum mæðrum, sem verða fyr-
ir vinnjitjóni vegna bamsburðar og leggja fram
úrskurð á bendur barnsföður fyrir bamsfara-
kostnaði, eða bafa gert ráðstafanir til þess að
afla sér slíks úrskurðar, t. d. leitað til þess að-
stoðar lögfræðings eða Mæðrastvrksnefndar. Á
upphæðir þær, sem áður greinir, greiðist verð-
lagsuppbót. Þær konur, sem þessi breyting á
fæðingarstyrknum bitnar á, eru því giftar konur,
sem eiginmennirnir geta ekki séð farborða, og
ógiftar mæður, sem einhverra liluta vegna ekki
vilja eða geta gert gangskör að því að feðra
biirn sín.
Annað ákvæði beggja frumvarpanna, sem mót-
mælum sætti, laut að meðlagsgreiðslum til frá-
skilinna kvenna og mæðra óskilgetinna barna
eftir að þær gengu í hjónaband. Á árinu 1947
böfðu þessar konur iiðlast rétt til þess að fá
greidd meðlög hjá Tryggingastofnuninni skv.
úrskurði eða skilnaðarleyfisbréfi, þótt þær gengju
í hjónaband, og án annars tímatakmarks en þess,
er í úrskurði fólst, þ. e. til 16 ára aldurs barna.
Hinsvegar gilti og gildir enn sú takmörkun á
greiðslu meðlaga (barnalífeyris) til ekkna, sem
ganga í bjónaband að nýju, að greiðslur falla
niður 3 árum eftir stofnun hjúskaparins. Var
því þarna um misræmi að ræða milli ekkna
annarsvegar og fráskilinna kvenna og mæðra
óskilgetinna barna binsvegar, enda oft á þetta
bent og erfitt að finna fyrir |)ví skynsamleg rök.
í frv. var lagt til að 3ja ára takmörkunin
næði einnig til fráskilinna kvenna og mæðra
óskilgetinna barna, og var það samþykkt á Al-
þingi. I þessu sambandi þykir mér rétt að geta
þess, vegna misskilnings, sem ég bef þráfald-
lega orðið vör, að þótt réttur þessara síðarnefndu
kvenna til meðlagsgreiðslna bjá Tryggingastofn-
iininni falli nú niður 3 árum eftir stofnun bjú-
skapar, þá stendur þó áfram skylda barnsfeðra
til þess að greiða meðlög skv. úrskurðum, en
því miður reynist það oft erfitt að fá þeirri
skyldu fullnægt.
Loks skal getið að nokkru mæðralaunanna, sem
K.R.F.Í. liefur beitt sér injög fyrir að lögleidd
yrðu. Hugmyndin um mæðralaunin er eldri en
lögin um almannatryggingar og byggist á Jieirri
skoðun, að þjóðfélaginu beri að viðurkenna með
fjárhagslegri aðstoð bið þýðingarmikla starf móð-
urinnar.
Þegar lögin um almannatryggingar voru sett,
var í frumvarpinu ákvæði um mæðralaun, sem
náði jiá ekki fram að ganga. T frv. tryggingaráðs
var enn tekið upp ákvæði um mæðralaun, er
greiðast skyldu einstæðum mæðrum með 2 börn
eða fleiri á framfæri sínu. Hafði tryggingaráð
áætlað að kostnaður af framkvæmd jæssa ákvæðis
næmi um það bil 1 milljón kr. Eins og áður
er sagt dagaði frv. þetta uppi. Hinsvegar var
í frv. frá desember s.l. ekkert ákvæði um mæðra-
laun, og tillaga þess efnis að taka slíkt ákvæði
upp í frv. var felld. Hefur })ví þetta baráttu-
mál kvenna ekki enn náð að rætast.
Vegna þess bve mjög tryggingalöggjöfin snertir
bagsmuni kvenna, væri óskandi að sem flestar
þeirra reyndu að kynna sér liana og gera sér
þess grein, livaða breytinga á henni J)ær telji
að sé þörf. Hinu má ekki gleyma, að aukin gjöld
krefjast aukinna tekna. Tryggingastofnunin safn-
aði að vísu allverulegum sjóðum fyrstu 3 ár al-
mannatrygginganna, en á s.l. ári varð halli á
rekstrinum og lalið fyrirsjáanlegt að bann fari
vaxandi. Þegar gerðar eru kröfur, sem hafa mundu
í för með sér aukin útgjöld fyrir stofnunina, er
J)ví rétt að gera sér |>ess grein, hvernig Jieirri
útgjaldaaukningu verði mætt, bvorl lieldur með
hækkuðum framlögum og iðgjöldum eða með
niðurfærslu á einstökum gjaldaliðum Trygginga-
stofnunarinnar. I j)essu sambandi liefur K.R.F.I.
bent á það, að spara mætti á fjölskyldubótunum
með því að miða greiðslur J)eirra við efnabag
bótaþega, en þær greiðast nú án tillits til lians
með Iiverju barni innan 16 ára, sem er umfrain
3 í fjölskyldu, og nema árlega milljónum króna.
AttSur AuSuns.
MuniS minningarspjöld Menningar- og minningarsjóSs
kvénna, /tegar þér viljiS srnda vinum ySar samúSurkveSjn.
Konur úti um land, sem kynnu uS vilja sjá urn snlu
minningarspjalda í sinu héraSi, œtlu aS láta skrijstoju
sjúSsins á Skállioltsstíg 7 vila. Utanáskrift sjóSsins er:
Menningar- og mintiingarsjóSur kvenna, pósth. 10711, Rvík.
8
19. JÚNl