Fréttablaðið - 11.05.2011, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 11. maí 2011
Í grein í Fréttablaðinu 3. maí vekur Katrín Jakobsdóttir
mennta- og menningarmálaráð-
herra athygli á góðum árangri
Íslendinga í mæðravernd og ung-
barnaeftirliti. Hvergi í heiminum
er dánartíðni ungbarna lægri en
hér. Þetta er ekki sjálfsagður
hlutur þegar haft er í huga að
40% barna sem deyja í heiminum
innan fimm ára aldurs eru yngri
en fjögurra vikna gömul. Í þessu
samhengi hvetur ráðherra okkur
til að styrkja þróunarlöndin til að
efla mennta- og heilbrigðiskerfi
sitt og búa þannig mæðrum og
börnum betri lífsskilyrði.
Í samanburði við þróunar-
löndin hafa íslenskar mæður og
börn ekki ástæðu til að kvarta.
Íslenskt heilbrigðisstarfsfólk veit
upp á hár hvað þarf til að koma
barni lifandi í heiminn og gerir
allt sem í mannlegu valdi stend-
ur til að halda móður og barni
á lífi. Ef við berum okkur hins
vegar saman við nágrannalöndin
er ljóst að við stöndum þeim langt
að baki í heilbrigðisþjónustu við
börn yngri en fimm ára og for-
eldra þeirra. Eins og í þróunar-
löndunum stafar slæleg staða
okkar að stórum hluta af þekk-
ingar- og menntunarskorti. Þótt
nokkuð hafi miðað í framfaraátt
á undanförnum árum er þekking
á tilfinningalegum þörfum ung-
barna enn í skötulíki. Við tökum
alls ekki nægilegt mið af tengsla-
þörf ungra barna og gefum því
takmarkaðan gaum hversu mikil
áhrif viðmót fullorðinna hefur á
sjálfsmynd barna og heilsu. Rann-
sóknir í taugavísindum hafa sýnt
að örugg og ánægjuleg tengsl við
þá sem annast barnið byggja upp
þann hluta barnsheilans sem sér
um samskipti og félagslega færni
þegar fram líða stundir. Aftur á
móti valda óviðeigandi
og ófyrirsjáanleg við-
brögð ungum börnum
mikilli streitu sem
getur dregið úr vexti
heilans, veikt ónæmis-
kerfið og valdið marg-
víslegum þroska- og
heilsufarsvanda fram
á fullorðinsár.
Í nýlegum sjón-
varpsþætti á RÚV,
„Villtar mæður og
afkvæmi þeirra“,
sagði David Atten-
borough að mæður
spendýra gæfu börn-
um sínum ekkert
dýrmætara en tíma.
Mannabörn eru ekk-
ert öðruvísi en önnur
spendýr hvað þetta varðar. Þau
þarfnast tíma sinna nánustu.
Börn þurfa sárlega á því að halda
að foreldrar sýni þeim umhyggju
og áhuga og bregðist við þörfum
þeirra jafnt og þétt. Flest börn
eru svo lánsöm að eiga foreldra
og fjölskyldu sem uppfylla þess-
ar þarfir. Önnur eiga foreldra
sem þurfa stuðning til þess að
geta sett þarfir þeirra í forgang,
ýmist í formi fræðslu, hagnýtrar
aðstoðar eða sérhæfðrar meðferð-
ar. Þarna þarf að efla okkar ann-
ars ágæta velferðar- og mennta-
kerfi. Bæta þarf menntun á
heilbrigðissviði, breyta áherslum
í heilsugæslu og vekja almenning
og ráðamenn til vitundar um að
viðvarandi streita ungra barna er
ekki síðri ógn við heilsu þeirra en
vannæring.
Dagana 10.-14. maí munu Kiw-
anis-samtökin standa fyrir sölu
K-lykilsins og verður hluta ágóð-
ans varið til þess að byggja upp
Miðstöð foreldra og barna. Mið-
stöðinni er ætlað að
fylla í tómarúm í
íslensku heilbrigðis-
kerfi með því að veita
meðferð þeim for-
eldrum sem eiga í
erfiðleikum með að
tengjast ungum börn-
um sínum, t.d. vegna
áfalla, þunglyndis
eða annars geðheilsu-
vanda. Það hefur
reynst þungur róður
að koma slíkri starf-
semi á laggirnar, en
í framtíðinni hlýtur
geðheilbrigðisþjón-
usta við ung börn og
foreldra að verða jafn
sjálfsagður hlutur og
hefðbundin mæðra-
vernd og ungbarnaeftirlit. Við
sem stöndum að Miðstöð foreldra
og barna teljum löngu tímabært
að bæta þjónustu við þennan hóp.
Okkur finnst óverjandi að ung
börn og foreldrar í bráðum vanda
séu látin bíða lengur eftir að það
kvikni á perunni hjá stjórnmála-
mönnum. Þess vegna leitum við
liðsinnis almennings. Sem sam-
félag höfum við náð að tryggja
að sem flest börn fæðist lifandi.
Nú þurfum við að taka höndum
saman og hlúa að tilfinninga-
legum þörfum barna, draga úr
streituvöldum og leggja með því
grunn að farsæld í lífi þeirra.
Tengslaþörf komin á dagskrá
Uppeldi
Sæunn
Kjartansdóttir
sálgreinir og einn for-
svarsmanna Mið stöðvar
foreldra og barna
Okkur finnst
óverjandi
að ung börn
og foreldrar
í bráðum
vanda séu
látin bíða
lengur.
www.skra.is
ÞÍ
2
01
10
50
9
RR
S
Nú geturðu tilkynnt
flutning á netinu