Fréttablaðið - 02.06.2011, Blaðsíða 12

2. júní 2011 FIMMTUDAGUR12
Breytt greiðsluúrræði
Landsbanka Íslands snerta
30 þúsund viðskiptavini
bankans verulega. Niður-
greiðsla íbúðalána verður
miðuð við fasteignamat en
ekki markaðsvirði.
Landsbankinn kynnti umfangs-
miklar breytingar á greiðslu-
úrræðum viðskiptavina sinna á
föstudag. Leiðirnar eru þrjár og
eiga að gera einstaklingum kleift
að lækka skuldir sínar við bank-
ann töluvert, hvort sem er í formi
íbúðalána, endurgreiðslu á vöxt-
um lána eða lækkun yfirdrátta og
skuldabréfalána eftir greiðslugetu.
Aðgerðirnar munu í heild sinni
kosta Landsbankann á bilinu 25 til
30 milljarða króna.
„Það er umfangið sem rennur til
viðskiptavina í formi skuldalækk-
ana. Hagur þeirra verður betri
sem því nemur,“ segir Kristján
Kristjánsson, upplýsingafulltrúi
Landsbankans. „Vissulega eru
þessar tölur gróflega reiknaðar,
enda ekki hægt á þessu stigi að
segja til um hversu margir munu
nýta sér leiðirnar og með hvaða
hætti.“
Áætlað er að breytingarnar
snerti á bilinu 60 til 70 þúsund við-
skiptavini en skipti verulegu máli
fyrir um 30 þúsund manns. Krist-
ján segir að síðan á föstudag hafi
fleiri hundruð viðskiptavina látið
í ljós áhuga sinn á þessum nýju
greiðsluleiðum og fyrirspurnirnar
séu fjölmargar.
Um það bil 4.000 viðskiptavinir
bankans hafa möguleika á því að
nýta sér breytt úrræði er varða
110 prósenta leiðina. Bankinn er
með yfir 10.000 íbúðalán í heild
sinni, þar af um 3.000 erlend sem
búið er að endurútreikna.
Meðal helstu breytinga er að
við niðurgreiðslu íbúðalána verða
fasteignir metnar samkvæmt
fasteignamati en ekki markaðs-
virði, sem er í flestum tilfellum
á bilinu fimm til tíu prósentum
hærra en hið fyrrnefnda. Lands-
bankinn er því eina lánastofnunin
sem notar þetta úrræði við endur-
útreikninga íbúðalána, en Arion
banki, Íslandsbanki, Íbúðalána-
sjóður og lífeyrissjóðirnir styðjast
allir við markaðsvirði fasteigna.
Þá koma aðrar veðhæfar eign-
ir ekki til lækkunar á niðurfærslu
hjá viðskiptavinum Landsbankans
ólíkt því sem tíðkast hjá öðrum
fjármálastofnunum.
Kosti um átta milljarða
króna
Um sjö prósent af heild-
arútlánasafni Íbúðalána-
sjóðs eru yfir 110 prósent
af fasteignamati, eða um
52,3 milljarðar króna.
Hér er miðað við heild-
arútlánasafn sjóðsins,
sem er um 747 milljarðar
króna hjá einstaklingum
og lögaðilum. Þegar 110
prósenta leiðin var kynnt
í desember í fyrra var
kostnaður Íbúðalánasjóðs
metinn á 22 milljarða
króna. Þar var miðað við
fasteignamat en lánin eru
engu að síður reiknuð upp
hvert um sig með tilliti til
markaðsverðs. Þá lækka
veðhæfar eignir ein-
staklinga einnig niður-
greiðslur.
Ljóst er að Íbúðalána-
sjóður reiknar þó ekki út
endurgreiðslur af lánum
miðað við fasteignamat,
heldur markaðsverð. Því má gera
ráð fyrir að þeir 22 milljarðar sem
Íbúðalánasjóður gerði ráð fyrir að
afskrifa í lok árs 2010 fari niður
í rúmlega tuttugu millj-
arða, séu eignir metnar
eftir markaðsvirði.
Sigurður Erlingsson,
framkvæmdastjóri Íbúða-
lánasjóðs, segir að sam-
kvæmt útreikningum
myndi það kosta sjóðinn
sex milljarða til viðbótar
að taka ekki aðrar veðhæf-
ar eignir inn í reikninginn
og lækka þar með niður-
greiðslu skuldanna, eins
og Landsbankinn gerir.
„Við vissum það alveg
að 22 milljarðar væru
varfærinn útreikningur.
En ef reglunum er breytt
og hætt verður að horfa
á fasteignamatið þýðir
það í raun að kostnaður-
inn við það, 22 milljarð-
ar sem við gerðum alltaf
ráð fyrir, stendur. Hins
vegar var að stefna í það
að við færum ekki með
22 milljarða, heldur eitt-
hvað lægra,“ segir Sigurð-
ur. Hann segir sjóðinn vera í þeirri
stöðu að nauðsynlegt sé að fylgja
settum lögum og ekki sé svigrúm
til breytinga eins og hjá bönkunum.
Hætti Íbúðalánasjóður að draga
aðrar eignir frá og meti fasteign-
ir endanlega eftir fasteignaverði,
eins og Landsbankinn gerir, fer
kostnaður við niðurgreiðslur upp
í 28 milljarða króna.
„Við afskrifuðum 22 milljarða
í okkar ársreikningi. Að fara út í
þetta þýddi afskrift sex milljarða
til viðbótar,“ segir Sigurður.
Ríkið á að veita sömu kjör
Árni Páll Árnason, efnahags- og við-
skiptaráðherra, segir ríkið þurfa að
geta tryggt að Íbúðalánasjóður, sem
og aðrar stofnanir í ríkisábyrgð, sé
í stakk búinn til þess að mæta við-
skiptavinum sínum með sama hætti
og almennt gerist á markaði.
„Ríkisreknar fjármálastofnanir
verða að geta staðið undir því sem
almennt gerist á markaði, ann-
ars er tilverugrundvöllur þeirra í
stórri hættu,“ segir Árni Páll. „Við
eigum þó eftir að sjá hvað aðrir
bankar gera, en ríkið getur ekki
látið viðskiptavini stofnana sinna
fá verri þjónustu eða fyrirgreiðslu
en fæst annars staðar.“ Nauðsyn-
legt sé að veita Íbúðalánasjóði þá
fjármögnun í samræmi við þörf
markaðarins. Aðgerðir Lands-
bankans setji óneitanlega þrýsting
á aðrar fjármálastofnanir að veita
viðskiptavinum sínum sömu kjör.
Varðandi greiðslubreytingar
Landsbankans í heild segir Árni
Páll að sér finnist mjög mikilvægt
að allar fjármálastofnanir komi
til móts við fólk í skuldavanda og
greiði úr ofveðsetningu á eignum.
„Það er nauðsynlegt að horfast
í augu við það að kröfur umfram
verðmæti eigna eru einskis virði.
Það er verkefni fjármálastofn-
ana að horfa á staðreyndir og við
eigum að hvetja til þess. Það er
samfélaginu til góðs, þegar öllu er
á botninn hvolft, að ekki sé verið
að innheimta skuldir sem ekki er
greiðslugeta fyrir eða eignir á bak
við,“ segir hann.
Sunna
Valgerðardóttir
sunna@frettabladid.is
FRÉTTASKÝRING: Ný úrræði Landsbankans setja þrýsting á aðrar lánastofnanir
■ Viðskiptavinum Landsbankans
býðst 20 prósenta endur-
greiðsla af vöxtum lána. Endur-
greiðslan kemur til lækkunar
eftirstöðva skulda en ef við-
komandi er skuldlaus verður
endurgreiðslan lögð inn á inn-
lánsreikning. Endurgreiðslan er
að hámarki 1 milljón króna.
■ Viðskiptavinir eiga möguleika
á því að lækka aðrar skuldir
sínar sem teljast umfram
greiðslugetu. Undir þetta falla
meðal annars yfirdráttur og
skuldabréfalán og lánsveð. Ekki
kortaskuldir eða lán sem eru
með veði í fasteign eða bifreið.
Niðurfærsla getur numið allt að
4 milljónum króna og er gerð
eftir sjálfvirkt greiðslumat.
■ Ekki þarf að sækja sérstaklega
um endurgreiðslur. Til þess að
fá niðurfellingu annarra skulda
þarf að veita Landsbankanum
heimild til að meta greiðslu-
getu og gera samning um að
eftirstöðvar verði greiddar
með skilvísum greiðslum á 36
mánuðum.
■ Miðað er við að greiðslur af
eftirstöðvum annarra skulda
fari ekki yfir 10 prósent af
ráðstöfunartekjum ársins 2010.
Heimild: Landsbankinn
Borgi eftir greiðslugetu
hjá Landsbanka
Hvernig virkar 110 prósenta leið stjórnvalda?
Íslandsbanki, Arion banki og Íbúðalánasjóður
■ Heimilum, þar sem áhvílandi veðskuldir eru umfram 110% af
markaðsvirði fasteignar, býðst að færa veðskuldir sínar niður
að 110% af verðmæti eignar. Miðað er við uppreiknaða stöðu
skulda þann 1. janúar 2011. Þegar um gengistryggð lán er að
ræða skal miða við höfuðstól þeirra að loknum endurútreikningi.
Ef veðrými er á aðfararhæfum eignum lækkar niðurfærsla
veðskulda sem því nemur.
■ Við mat á verðmæti fasteigna skal miða við fasteignamat eða
markaðsvirði þeirra, hvort sem er hærra.
■ Lækkunin getur að hámarki numið 4 milljónum króna fyrir
einstaklinga og 7 milljónum króna fyrir hjón, sambýlisfólk og
einstæða foreldra. Þeir sem eru með veðsetningu umfram 110% af verðmæti fasteignar,
þrátt fyrir lækkun veðskulda um 4 eða 7 milljónir króna geta fengið frekari niðurfellingu að
hámarki 15 milljónir króna eða 30 milljónir króna.
Landsbankinn
■ Landsbankinn lækkar almennt veðskuldir umfram 110% af fast-
eignamati sem hvíla á íbúðarhúsnæði í eigu einstaklinga. Miðað
er við stöðu lána 1. janúar 2011 og fasteignamat ársins 2011 samkvæmt fasteignaskrá.
Aðrar eignir koma alla jafna ekki til lækkunar á niðurfærslu skuldanna. Nemi
niðurfærslan þó hærri fjárhæð en 10 milljónir króna til einstaklinga og 20 milljónir króna
til hjóna, sambýlisfólks og einstæðra foreldra, áskilur Landsbankinn sér rétt til að taka tillit
til annarra aðfararhæfra eigna.
■ Úrræðið nær til allra skulda einstaklinga við bankann sem stofnað var til fyrir 1. janúar
2009 sem hvíla á íbúðarhúsnæði í eigu lántaka og lántaki er greiðandi af.
■ Lækkunin getur að hámarki numið 15 milljónum króna fyrir einstaklinga og 30 millj-
ónum króna fyrir hjón, sambýlisfólk og einstæða foreldra.
■ Bankinn getur kallað eftir verðmati löggilts fasteignasala ef fasteignamat er hærra en 30
milljónir króna eða ef bankinn telur fasteignamat óraunhæft.
www.hr.is
UMSÓKNARFRESTUR
ER TIL 5. JÚNÍ
MEISTARANÁM
Í VIÐSKIPTAFRÆÐI
Alþjóðaviðskipti
OBTM
Organisational Behaviour
and Talent Management
Fjármál fyrirtækja
Fjárfestingarstjórnun
Reikningshald
og endurskoðun
Stjórnunarreikningsskil
og viðskiptafærni
MBA
Umfangsmiklar breytingar á
niðurgreiðslum húsnæðislána
LANDSBANKINN Breytingar á greiðsluúrræðum viðskiptavina Landsbankans setja óneitanlega þrýsting á aðrar fjármálastofnanir
að veita viðskiptavinum sínum sömu kjör. Óvíst er hvort eða hvernig aðrir bankar fylgja í kjölfarið. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Ríkisreknar
fjármálastofn-
anir verða að
geta staðið
undir því sem
almennt gerist
á markaði
ÁRNI PÁLL
ÁRNASON
EFNAHAGS- OG VIÐ-
SKIPTARÁÐHERRA