Faxi - 01.01.1986, Page 17

þeirra hjóna er 4 mánaða gamalt
um þær mundir.
Ekki man ég glöggt hvernig bæj-
arhús litu út að utan. En ég man
vel hversu mikið mér fannst koma
til alls inni, allt hreint og fágað,
hvít rúmfötin, gólfið hvítþvegið og
allt eftir því. Ég var feiminn en þó
svaraði ég því sem um var spurt.
Meðal annars spurði húsbóndinn
mig hvort ég þekkti Halldór Þor-
steinsson. Ég hélt nú það, ég hafði
átt heima í sama húsi þangað til
1917. Égóskaði þess í hljóði, að ég
mætti vera vikadrengur á þessu
heimili yfir sumarið. Allt tal þessa
fólks vitnaði um mannlega hlýju
og tillitsemi við þann smáa, það
kom fram í því hvernig það tók
mér. Svo var einnig umtalsefnið.
Það talaði um bækur, og efni
þeirra. Ég man að það talaði um
1‘orgils gjallanda, Jón Stefánsson,
og bók eftir hann, sem ég man
ekki hvað hét. IJjónin í Fljóts-
tungu hétu: Kristín Pálsdóttir og
Bergþór Jónsson. Þau voru bæði
sérstaklega aðlaðandi persónur
og falleg. Attu þau mörg börn og
er Páll Bergþórsson, veðurfræð-
ingur, einn af þeim. Enn í dag
hlýnar mér um hjartarætur, þegar
ég hugsa til fólksins í Fljótstungu,
sem þar bjó íjúní 1920. En ekki er
öll sagan sögð. Nú var eftir að
leggja á hestana. Þegar Jón Páls-
son sá reiðverin, sem ég varð að
sætta mig við, gat hann ekki orða
bundist. Hann kallar í son sinn og
spyr hann hvort ekki sé hnakk-
púta til, sem skjóta megi undir
drenginn. Það er ekki hægt að láta
drenginn sitja á þessum ijanda.
Eftir stundarkorn kom Bergþór út
úr skemmunni með ágætan
hnakk og sagði að kannskc yrði
einhver á ferðinni steinna, þá
mætti koma hnakknum til skila.
Eg ætla ekki að lýsa þeim mismun
sem var á að sitja í hnakknum eða
á reiðingsdýnunni. Það má segja
að fólkið í Fljótstungu hafi ekki
gert það endasleppt við mig.
Það var siður í sveitinni að
kveðjast með handabandi, og
jafnvel með kossi. Alla kvaddi ég
Weð handabandi, en um leið og ég
tók í hönd húsfreyjunnar, lét hún
orð falla um að þau hjón þurfi að
táða vikadreng næsta sumar,
hvort ég væri fáanlegur. Eg þoröi
ekki að svara, en ekkert varð úr
því. Nú var haldiðaf stað heim, og
segir ekki meira af því. Komin var
nótt þegar ég kom heim að Kolls-
læk. Allt var lokað og læst og gekk
mér illa að vekja fólkið, en að
lokum hafðist það. Þessi koma
nún að Fljótstungu er mér enn í
fersku minni, og hlýju handtökin
°g viðmót þessa góða fólks eru
mér einnig minnisstæð.
Keflavfk, maí 1984.
ÁRNAÐ HEILLA
ARNHEIÐUR MAGNUSDOTTIR
85 ÁRA
,,Hinn fórnandi máttur er
hljódur.“
(D.St.)
Þessi fleygu orð þjáðskáldsins
frá Fagraskógi koma mér gjarnan
í hug, þegar ég minnist Arnheiðar
Magnúsdóttur frá Garðbæ í Innri-
Njarðvík og virði fyrir mér þann
lífsferil, sem hún hefir nú lagt að
baki. En hún átti áttatíu og fimm
ára afmæli nú nýverið, nánar til-
tekið 2. september síðast liðinn.
Árnheiður er fædd í Narfakoti í
Innri-Njarðvík. Foreldrar hennar
voru hjónin Magnús Pálsson, út-
vegsbóndi og Steinunn Olafsdótt-
ir. Þau eignuðust 5 börn. Einn
drengur dó í l'rumbernsku. Hin
komust til fullorðinsára. Elstur
þeirra var Kristinn, málarameist-
ari í Hafnarfirði, látinn fyrir
nokkrum árum. Næstur honum
var Sigurbjörn, hann fórst 22.
febrúar 1918 með m.b. Nirði frá
Innri-Njarðvik, aðeins tvítugur að
aldri. Arnheiður var næst honum
í aldursröð og yngstur er Guðni,
málarameistari í Keflavík.
Árið 1904 flutti Árnheiður með
foreldrum sínum að Garðbæ í
Innri-Njarðvík og þar ólst hún
upp.
Þegar Árnheiður var rúmlega
tvítug lamaðist móðir hennar og
var rúmliggjandi sjúklingur upp
frá því, síðustu 20 árin, sem hún
lifði. Árnheiður var eina dóttirin
og því leit hún á það sem sitt eðli-
lega og sjálfsagða hlutverk að taka
að sér forsjá heimilisins og hjúkr-
un móður sinnar. Á þeim árum
var ekki um annað að ræða,
a.m.k. ekki úti á landsbyggðinni,
en að langlegusjúklingar lægju í
heimahúsum og nytu þeirrar að-
hlynningar þar, sem hægt var að
veita þeim. Steinunn var oft og
tíðum þreytt og þjáð í sinni ára-
tuga löngu legu, en hún æðraðist
aldrei og heyrðist aldrei kvarta.
Fegurð og rósemd lýsti af andliti
hennar, þar sem hún lá ósjálf-
bjarga á koddanum sínum umvaf-
in kærleika dótturinnar, sem allt
vildi fyrir móður sína gera til þess
að létta henni sjúkdómsbyrðina
sáru og þungu og gera henni lífs-
stundirnar svo bjartar, sem fram-
ast var kostur á. Steinunn andað-
ist 18. júní 1944, þá orðin 82 ára.
Áður en Steinunn veiktist hafði
Árnheiður þegar kynnst og kom-
ist í snertingu við hjúkrun sjúkra
gamalmenna á heimili sínu. Árið
1911 kom að Garðbæ til dvalar
þar áttræð kona, Sigríður Sigurð-
ardóttir. Hún lést þar á heimilinu
árið 1929, 98 ára gömul. Oglengst
af þeim tíma hafði hún verið rúm-
liggjandi.
Skömmu eftir að Sigríður kom í
Garðbæ tók Steinunn aldraða
móður sína Guðnýju Vilhjálms-
dóttur til sín. Hún var þá orðin
mjög lasburða og lá í rúminu að
mestu leyti það sem hún átti eftir
ólifað. Hún andaðist árið 1916.
Af því sem nú hefir verið sagt má
auðveldlega ráða, hvert hlutskipti
Árnheiðar hefir öðru fremur verið
fyrri hluta ævi hennar. Það var
fólgið í þjónustu og fórn í þeim
mæli, sem flestum nútímamönn-
um er áreiðanlega ofvaxið að gera
sér grein fyrir og skilja. En sjálf
leit Árnheiður ekki á þessa fórn-
arþjónustu sína sem neina byrði
eða skyldukvöð, svo eðlilegt og
ljúft var henni að láta hinn fórn-
andi kærleika ráða stefnunni í lífi
sfnu.
Enn má geta þess, að Magnús
faðir Árnheiðar andaðist 86 ára
gamall árið 1950. Hann var rúm-
liggjandi heima í Garðbæ þrjú síð-
ustu árin sem hann lifði. Éinnig
hann naut hjúkrunar þýðra l<ær-
leikshanda dóttur sinnar.
Um þetta leyti verður mikil
breyting á högum Árnheiðar
Magnúsdóttir., Hún var nú komin
fast að fimmtugu og því tími til
kominn að hún færi að hugsa eitt-
hvað um sjálfa sig. Og þetta sum-
ar, hinn 16. júní 1950 gekk hún að
eiga góðan dreng, Árna Sigurðs-
son, ættaðan úr Borgarfirði
eystra. Með Árna var dóttir hans
frá fyrra hjónabandi, Guðríður,
og reyndist Árnheiður henni sem
besta móðir. Hjónaband þeirra
Árnheiðar og Árna hefir verið far-
sælt, fagurt og hamingjuríkt. Þau
bjuggu fyrst í Garðabæ, en um
1960 fluttu þau í nýtt hús, sem
þau byggðu að Kirkjubraut 17 í
Innri-Njarðvík og þar hafa þau átt
heimili sitt, fagurt, hlýtt og vist-
legt, fram til þessa dags.
Þau hjónin eru bæði félagslynd
og hafa starfað talsvert að félags-
málum. Á þeim vettvangi hefir
hugur þeirra einkum beinst að
Innri-Njarðvíkurkirkju og mál-
efnum hennar. Þau voru bæði
meðal stofnenda kirkjukórsins og
sungu í honum fram á síðustu ár.
Árnheiður var kjörin í sóknar-
nefnd Innri-Njarðvíkurkirkju ár-
ið 1948 og gegndi hún því starfi
allt til ársins 1976. Vann hún og
heiðurskonan Vilhelmina Bald-
vinsdóttir, eftir að hún kom í
sóknarnefndina 1952, mikið og
blessað starl'fyrir kirkjuna. Ræst-
ingu hennar önnuðust þær endur-
gjaldslaust, og hvenær sem
kirkjan þurfti einhverrar þjón-
ustu við, þá voru þær alltaf reiðu-
búnar til þess að leggja henni lið-
semd sína. Eftir að Vilhelmína
missti heilsuna tóku þær Árn-
heiður og María Þorsteinsdóttir
höndum saman kirkjunni og
starfi hennar til heilla.
í systrafélagi kirkjunnar hefir
Árnheiður einnig starfað af sinni
eðlislægu fórnfýsi og þeim dugn-
aði, sem alltaf hefir einkennt
hana, hvar sem hún hefir lagt
hönd á plóginn.
Árið 1976 hætti Árnheiður störf-
um í sóknarnefnd. En kirkjan á
hug hennar enn sem fyrr. Þangað
heíir hún sótt styrkinn og bless-
unina til fórnarstarfs og kærleiks-
þjónustu á þeirri leið, sem nú ligg-
ur henni að baki.
Guð blessi þig, elsku Adda mín,
á þessum tímamótum í lífi þínu.
Hann gefi þér og ykkur hjónunum
marga góða og bjarta daga á ófar-
inni vegferð ykkar.
Vináttu ykkar, elskusemi og
órofa tryggð vil ég svo að lokum
heils hugar þakka. Þar er um þau
verðmæti að ræða, sem aldrei
verða metin svo sem vert væri.
Björn Jónsson.
FAXI 17