Bankablaðið - 01.12.1981, Blaðsíða 32

arlega á kaplinum miðað við aðrar
þjóðir við að tölvuvæða bankastarf-
semina. Og það sem verra er yfirleitt
á röngu róli líka, sem felst í því að
flutt hafa verið til landsins síðustu
tækin sinnar gerðar oftar en hitt.
Á þessu kann að verða breyting á
næstunni og þá kann einnig að koma
í ljós að gott hafi verið að flýta sér
hægt í þessum efnum nú upp á síð-
kastið, enda fleygir tölvutækninni
ört fram og verðinu að sama skapi
niður.
Að einu leyti getum við þó státað
af að hafa skotið öðrum löndum í
heiminum, og þó víðar væri leitað,
ref fyrir rass, en það er í greiðslu-
skiptum. Ekki bara með því að hafa
aðeins eina greiðslujöfnunarstöð,
heldur og með því að hafa tekið upp
skjalalaus greiðsluskipti utan af
landsbyggðinni, sem gerir það að
verkum að tékki er nú bókaður á
þeim degi sem hann er innleystur í
banka, hvar sem er á landinu. Má
því segja að öðrum þjóðum sígur
heldur betur larður hvað þetta snert-
ir.
Með tilkomu Reiknistofu bank-
anna sköpuðust aðstæður til margs-
konar samræmingar í úrvinnslu og
færslu bankabókhalds og mikil-
vægra skráa, sem bankar höfðu upp-
fært hver með sínum hætti, sumpart í
eigin tölvum. Eru nú flest stærri
undirverkefni bankabókhaldsins
tölvuunnin og nú hyllir meira að
segja undir það að hið langþráða
aðalbókhaldskerfi komist í höfn.
Reikningsuppsetning banka og
sparisjóða hefur fram til þess verið
sundurleit, enda við enga sérstaka
bókhaldslöggjöf að styðjast fyrir
innlánsstofnanir. Er hafist var
handa við að skipuleggja aðalbók-
haldsverkefnið fyrir nú hart nær
þremur árum, var ljóst að semja yrði
samræmdan reikningslykil fyrir inn-
lánsstofnanir. Með því að tekið var
til óspilltra málanna um jól og ára-
mót máttu aðalbókarar bankanna,
lítt vera að því að gefa sig að því
verki, en létu starfsmenn RB um
það og hvern annan um að fylgjast
með. Er skemmst frá því að segja að
sá lykill sem út úr þessu kom var
rúmu ári síðar úrskurðaður ónot-
hæfur af þar til kvöddum endur-
skoðendum og að bestu manna yfir-
sýn. Að undirlagi Samstarfsnefndar
bankanna við RB var þá skipuð lyk-
ilnefnd í samstarfi við Endurskoðun
hf og Bankaeftirlitið.
Er lykill nr. 2 var tilbúinn haustið
1980 var kerfissetningu miðað við
hinn fyrri lykilinn langt á veg komin,
en því miður unnin nokkuð fyrir gíg
og illa grunduð. Var því snemma á
þessu ári settur á laggirnar sérstakur
starfshópur bankamanna og RB-
manna og falið það verkefni að
koma málinu í höfn undir forystu
nýs og óþreytts kerfisfræðings. Út-
færa þurfti og skipuleggja bæði lykil-
inn (lykill nr.3) og úttakslista kerfis-
ins nánar og kerfissetja margt að
nýju, sem eðlilega hefur tekið sinn
tíma. Hafa allir hlutaðeigandi og
með samstilltu átaki lagst á eitt með
að hraða verkinu og gefið sér tíma til
að hugsa vel fyrir öllu, svo nánast
um djúpköfun hefur verið að ræða.
En hvort kafað hefur verið nógu
djúpt á eftir að koma í ljós.
Nýi bókhaldslykillinn er byggður
upp á rökvissan hátt með innra sam-
ræmi fyrir augum og það að grund-
vallaratriði aðalbókhaldskerfisins
samrýmist þeim megin hugmynd-
um, sem nú eru ríkjandi um skipulag
bókhalds, reikningsskil innláns-
stofnana og bætt innra eftirlit. Pá er
reynt að fullnægja eðlilegum kröfum
um sveigjanleika til að mæta sum-
part misjöfnum þörfum bankanna
og síðari þörfum fyrir nýjar og
breyttar sundurliðanir.
Aðalflokkum hans (eignum,
skuldum, tekjum og gjöldum, er
skipt í 32 höfuðflokka, sem svo aftur
skiptast í 144 lykilflokka og þeir í 79
undirflokka, sem geta orðið fleiri að
vah hvers banka. Stöðluð reiknings-
númer eru þó aðeins um 100 talsins,
en líklegt er að í venjulegu útibúa-
bókhaldi, sé þörf fyrir um 450-500
sérreikninga og hjá aðalbönkum,
með mörg útibú, allt að því helmingi
fleiri þótt ótrúlegt sé!
Verður lykilinn notaður alfarið
sem úttakslykill, og flestir listar
skrifaðir út í röð á hann, en ekki að
öllu leyti sem inntakslykill, þar sem
heildarfærslur úr undirverkefnum
(sparisjóði, ávísana- og hlaupa-
reikningi, víxlum og síðar verðbréf-
um o. fl.), munu bókast beint og með
sjálfvirkum hætti inn í aðalbókhald-
ið.
Segja má, að tilkoma þessa tölvu-
kerfis marki viss þáttaskil í allri
skýrslugerð og bókhaldsvinnu
banka og sparisjóða, en alveg þó
sérstaklega hjá þeim bönkum sem
hafa fjölmörg útibú víðsvegar um
landið. í stað þess sem áður hefur
þurft að gera upp bókhald á hver jum
stað, ná reikningsyfirlitum og skýrsl-
um til aðalbankans, draga saman
tölur, verða nú fyrirliggjandi listar
og yfirlit fyrir hvert útibú, hverja
rekstrareiningu og bankann í heild, í
höfuðstöðvum bankans að morgni
næsta dags. Verða þar og dregnar
saman í hnotskum bókhaldslegar
upplýsingar um stöðu helstu efna-
hagsliða, tekna og gjalda, þróun
þeirra og breytingu miðað við dag-
inn áður, síðustu mánaðamót, síð-
ustu áramót og á næstliðnum 12
mánuðum.
Mun þá vonandi léttast brúnin á
mörgum bankabókaranum, sem um
áratuga skeið hefur mátt sitja streitt-
ur við að vinna þessar upplýsingar
upp í höndum, og allar tölur löngu
úreltar og nokkurs konar sagnfræði
þegar þær loksins lágu fyrir.
Engin furða þótt bókarar hafi þótt
gamaldags, allt að því mosavaxnir.
En tímarnir breytast og mennimir
með!
Vonandi verður sú breyting til
batnaðar en ekki til ,,vesnaðar“ eins
og segir í hinu nýkveðna!
32