Sindri - 01.10.1920, Blaðsíða 14

8
ALDAR-AFMÆLI RAFSEGULSINS
SINDRI
Sje tengivírnum snúið þannig í lárjetta fletinum, að vaxandi
horn verði milli hans og segul-norðurs, þá eykst skekkja nál-
arinnar, fari hreyfing vírsins til sömu handar og nálin. En
skekkjan minkar ef vírinn er færður í öfuga átt.
Ef tengivírinn er lagður samsíða nálinni í sama lárjettum
fleti og hún hreyfist í, en henni haidið kyrri með andvægi, þá
hrekur hann nálina hvorki í austur nje vestur, heldur skekkir
hana að eins í lóðfletinum, þannig að það segulskaut, sem
rafafl afturskautsins kemur inn hjá hallast niður, ef vírinn er
vestan til við það, en lyftist upp ef vírinn er austan til við
það.
Ef vírinn er settur lóðbeint á flötinn gegn um bæði segul-
skaut jarðarinnar, annaðhvort fyrir ofan eða neðan nálina, þá
er hún kyr nema vírinn sje mjög nálægt nálarskauti, því þá
lyftist það, ef rafafl afturskautsins kemur inn úr vestri, en
hallast niður, ef það kemur inn frá austri.
Ef tengivírinn er settur lóðbeinn beint yfir nálarskautinu og
efsti hluti vírsins tekur við rafi afturskautsins, þá hörfar nálar-
skautið austur á við. En sje vírinn settur fram undan ein-
hverjum stað á nálinni milli enda og miðju, hrekkur skautið í
vestur. Ef framskautsrafið kemur inn um efri hluta vírsins
verða áhrifin gagnstæð.
Ef tengivírinn er beygður þannig að hann verður samsíða
sjálfum sjer beggja vegna bugðunnar, eða tveir samsíða armar,
þá mun hann draga að sjer eða hrinda frá sjer segulskaut-
unum eftir því hvernig ástatt er. Ef vírinn er settur gagnvart
öðru hvoru segulskautinu þannig að flötur bugðunnar stefni á
segulnorður og sje eystri armurinn tengdur við afturskaut gal-
vansfestarinnar, en vestri armurinn við hitt, mun nálægara
skautið hrökkva fyrir, annað hvort í austur eða vestur, eftir
legu bugðunnar. Ef eystri armurinn er tengdur við fram-
skautið og vestri armurinn við hitt, þá dregst það segul-
skautið að, sem nær er. Ef bugðuflöturinn er settur lóðbeinn
einhversstaðar fram undan nálinni milli enda og miðju, verða
verkanirnar öfugar.
Látúnsnál, sem hengd er upp á sama hátt og segulnálin,
hreyfist ekki fyrir áhrif tengivírsins. Eigi hreyfast heldur gler-