Morgunblaðið - 06.03.2009, Page 10

segðu
smápestum
stríð á hendur!
Fæst í apótekum
og heilsubúðum
um land allt.
10 Fréttir
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. MARS 2009
Michael Lewis, bandarískurblaðamaður, fer ómjúkum
höndum um okkur Íslendinga, eink-
um forsvarsmenn einkabankanna
þriggja, sem voru, í nýjasta hefti
bandaríska tímaritsins Vanity Fair.
Grein hans, sem fjallar um banka-
hrunið á Íslandi, er undir fyrirsögn-
inni Wall Street á túndrunni.
   
Lewis bendir á að skuldir íslenskaþjóðarbúsins jafngildi 8,5 faldri
landsframleiðslu.
Hann spyr hvað
hafi orðið til þess
að örsmá fisk-
veiðiþjóð, með
300 þúsund íbúa,
ákvað í kringum
árið 2003 að end-
urskapa sjálfa sig
sem fjármála-
veldi á heimsvísu.
Er nema von að blessaður mað-
urinn spyrji, því hann bendir á að
hin skuldum vöfðu Bandaríki skuldi
„einungis“ 3,5 falda þjóðarfram-
leiðslu!
   
Ísland varð á einu andartaki einaþjóðin í veröldinni sem Banda-
ríkjamenn gátu bent á og sagt:
„Jæja, við gerðum að minnsta kosti
ekki það sem Íslendingar gerðu“!
skrifar Lewis.
   
En Lewis bendir líka í grein sinniá jákvæðan þátt í fari okkar Ís-
lendinga, sem við þurfum ugglaust
að fá ábendingar um að utan: „Þú
getur orðið margs vísari um þjóð,
með því að skoða hvort hún með-
höndlar eigin landsmenn betur en
útlendinga við komu til landsins.
Ég ætla að taka af öll tvímæli um
þann þátt hvað Íslendinga varðar,
þeir gera alls engan greinarmun.
Yfir eftirlitsborðinu hangir „sjarm-
erandi“ skilti þar sem stendur ein-
faldlega Allir ríkisborgarar (ALL
CITIZENS), og þeir eiga ekki við
alla íslenzka ríkisborgara, heldur
alla ríkisborgara, hvaðanæva. Allir
eru einhvers staðar frá, svo við röð-
um okkur öll upp í sömu biðröð,
sem leiðir okkur loks til mannsins á
bak við glerið.“
Fátt er svo með öllu illt
 

 

 












!
"

#$



%&'
(

)




























*(! 
+ ,-
.

&
/
0
  

+
-

 











 ! "#$$%











&"$&$"


12
 

 1
3


42-2
 *
-

5

1
%
6!(78
9 4
$

(





 ! "#$$%









$
#&
!





:

3'45 ;4
;*<5= >?
*@./?<5= >?
,5A0@ ).? ' 
'   ' '
'

' '
'

  '

'
 '

        

    
 
 
 
 
 

 
 
 

*$BC  

 
  
  

 
 


 


 !  "# 


$ %
& 
 
  '

 
    

*!
$$B *!
( )  * &
 )& # 

 
+
<2

<! <2

<! <2

(*&$"  ,
 $%
- ."$/ &
D












 
 

 
B

( 


) 

*' 



 & 
 + 
*

 
"   
  

 
 ,

-%  "# 

*' 
).
 /# %
 '%    

/




 

 
 -% /  %

"#  ' 

 )' ' 0  

 1 '
%  







%
 2 
01"" 22
&$"  3# 
 ,
 $%

„LAUNAFÓLK hefur axlað ábyrgð og tekið á sig
miklar kjaraskerðingar á síðustu mánuðum í von
um aukinn stöðugleika. Kaupmáttur launa hefur
rýrnað um ríflega 9% síðastliðið ár, fjöldi fólks hef-
ur lækkað í launum og nú síðast hefur kjarasamn-
ingsbundnum launahækkunum á almennum vinnu-
markaði verið frestað. Er ekki eðlilegt við slíkar
aðstæður að gerð sé krafa um að þunganum sé
dreift og verslunin taki á sig auknar byrðar í formi
lægri álagningar?“ Þannig spyr Henný Hinz, hag-
fræðingur ASÍ, í fréttabréfi sambandsins.
Henný fjallar í grein sinni um ummæli Andrésar
Magnússonar, framkvæmdastjóra SVÞ, sem í síð-
ustu viku sagði að vegna þróunar á gengi krón-
unnar væri staðan sú að vara sem hefði kostað
100.000 kr. í fyrra, þyrfti í dag að kosta 200.000 kr.
en kostaði ekki nema 140.000-150.000 kr. vegna
þess að innlend verslun hefði tekið á sig mismuninn.
„Óumdeilt er að innkaupsverð innfluttra vara
hefur hækkað mikið síðastliðið ár. Gengi krónunnar
var ríflega 70% veikara í janúar á þessu ári en á
sama tíma í fyrra og innkaupsverð innfluttra vara
hefur hækkað í takt við það. Hvað varðar innlenda
kostnaðarliði höfðu laun í janúar hækkað um 7,5% á
síðustu tólf mánuðum, greidd húsaleiga skv. vísitölu
neysluverðs hækkað um 27% og almennt verðlag
um ríflega 18% á sama tímabili.
Þessu til viðbótar er ljóst að fjármagnskostnaður
fyrirtækja hefur einnig hækkað talsvert á tíma-
bilinu vegna hærri vaxta og veikara gengis. Þó hér
sé látið ósagt hvert sé hlutfall innlendra kostnaðar-
þátta í verði innfluttra vara, enda það æði misjafnt
eftir vörum og söluaðilum, liggur ljóst fyrir þegar
þessar tölur eru dregnar saman að þær gefa ekki
tilefni til 100% hækkunar á vöruverði til neytenda,“
segir Henný í grein sinni. aij@mbl.is
Verslunin taki á sig auknar byrðar
Ekki tilefni til 100% verðhækkana á einu ári segir hagfræðingur Alþýðusambandsins
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnar-
greinum Morgunblaðsins á slóðinni
http://morgunbladid.blog.is/
HALLDÓR STAKSTEINAR
VEÐUR