Morgunblaðið - 06.03.2009, Blaðsíða 40

40 MenningFRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. MARS 2009
Í NÝRRI skoð-
anakönnun sem
gerð var í Bret-
landi í sambandi
við Heimsdag
bókarinnar, sem
var í gær, svör-
uðu 65% að-
spurðra játandi
er þeir voru
spurðir að því
hvort þeir hefðu nokkru sinni
sagst hafa lesið bók sem þeir
höfðu ekki lesið. 42% aðspurðra
sögðust einhvern tíma hafa rang-
lega sagst hafa lesið skáldsöguna
1984 eftir George Orwell, 31%
sögðust hafa lesið Stríð og frið eft-
ir Leo Tolstoy, án þess að hafa les-
ið hana, 25% höfðu logið að þeir
hefðu lesið Ulyssess eftir James
Joyce og 24% að þeir hefðu lesið
Biblíuna.
33% segjast aldrei hafa logið til
um lestur á bókum.
Samkvæmt The Guardian leiddi
könnunin einnig í ljós að margir
eru óþolinmóðir við lestur og fletta
hratt yfir kafla til að komast sem
fyrst að endinum og að margir
hirða ekki vel um bækurnar – 62%
aðspurðra brjóta upp á horn blað-
síða til að merkja hvert þeir eru
komnir.
Rowling vinsæl
Þegar fólk var beðið að nefna
höfunda sem það kynni vel að
meta nefndu 61% J.K. Rowling og
32% John Grisham. Þá við-
urkenndu 48% að hafa keypt bók
til að gefa öðrum, en hafa lesið
hana fyrst sjálf.
14% viðurkenndu að hafa skrifað
eða krotað í bókasafnsbækur.
„Ég vann í bókasafni og bækur
koma oft inn í hræðilegu ásig-
komulagi. Þá er nú betra að fólk
brjóti upp á horn en að fá inn bók
eftir Tolstoy sem skurðstofusokkur
lafir út úr,“ segir einn viðmælenda.
65% ljúga
um lestur
Margir segja ósatt
um 1984 Orwells
George Orwell
Á DÖGUNUM
fékk yfirlitssýn-
ingin á verkum
Roni Horn, sem
var opnuð fyrir
viku í Tate Mod-
ern í Lundúnum,
afar lofsamlega
dóma í The Gu-
ardian. Michael
Glover, rýnir
The Independent, er ekki jafn hrif-
inn af sýningunni, er nefnist Roni
Horn aka Roni Horn, og gefur
henni tvær stjörnur af fimm mögu-
legum.
Glover segir að andinn á sýning-
unni sé næstum eins og í klaustri,
verkin séu hljóðlát og mörg „frekar
daufleg“. Hann telur það vera
vandamál hjá Horn, að hún sé of
upptekin af hugsununum að baki
sköpun verkanna. „Hún skrifar um
hugmyndirnar í textum sem fylgja
mörgum verkanna. Textarnir eru
hugvekjandi, áhugaverðir og alltaf
vel skrifaðir. Verkin sjálf eru oft
eins og föl aukaatriði,“ skrifar
Glover.
Hann segir hluta af sýningunni,
sem er í mörgum sölum, vera
áhugaverða; til að mynda ljós-
myndaröð Horn af ánni Thames,
sem sést út um glugga salarins.
Hljóðlát
og daufleg
Roni Horn
Í DAG kl. 18. opnar Kristinn G.
Harðarson sýningu sína Skjól í
Kubbnum. Sýningin er unnin í
samstarfi við við nemendur í
listfræði við Háskóla Íslands
og myndlistardeild við
Listaháskóla Íslands. Kubb-
urinn er staðsettur í húsnæði
myndlistardeildar Listahá-
skóla Íslands að Laug-
arnesvegi 91.
Verkin eru unnin eftir völd-
um skissum sem Kristinn hefur unnið undanfarin
ár. Í tengslum við opnun sýningarinnar verður
haldinn fyrirlestur sem fluttur er af nemendum
um feril listamannsins í fyrirlestrarsal Listahá-
skólans. Sýningin stendur yfir til 29. mars.
Myndlist
Kristinn sýnir
í Kubbnum
Kristinn G.
Harðarson
Á MORGUN, laugardag, efnir
Listasafn Íslands til málþings í
tengslum við sýninguna
Nokkrir vinir sem nú stendur
yfir. Til umræðu verða ýmsar
spurningar er varða viðhorf til
myndlistar á sjöunda áratug
20. aldar og hvaða breytingar
sýningar í Gallerí SÚM höfðu í
för með sér. Velt verður upp
hvernig viðtökur verk þeirra
fengu hér heima og erlendis. Einnig verður rætt
um stofnun Nýlistasafnsins, safneign þess og
stöðu í samfélaginu. Í pallborði verða Andrea
Maack og Huginn Þór Arason, Halldór B. Run-
ólfsson, Rúrí og Ólafur Ingi Jónsson. Málþingið
stendur frá kl. 11-13.
Myndlist
Hverju breytti
Gallerí SÚM?
Listasafn Íslands.
GUÐLAUGUR Rósinkranz
fyrrum þjóðleikhússtjóri stóð
fyrir töku á myndum á Vest-
fjörðum í kringum 1950. Í
myndinni, sem sennilega er
tekin af Kjartani Ó. Bjarna-
syni, er víða komið við og sýnd-
ar myndir frá ýmsum kaup-
stöðum, bæjum og
menningarstofnunum. Þar má
meðal annars sjá unglinga-
heimilið fyrrverandi í Breiða-
vík, frá Núpi í Dýrafirði, Héraðsskólanum í
Reykjanesi, Kirkjubóli í Bjarnardal, Þingeyri o.fl.
stöðum.
Kvikmyndasafn Íslands sýnir mynd hans á
morgun, laugardag, kl. 16.
Kvikmyndir
Vestfirðir fyrir
röskri hálfri öld
Mynni
Reykjafjarðar.
Eftir Einar Fal Ingólfsson
efi@mbl.is
ÍVAR Valgarðsson myndlist-
armaður er uppi í stiga og snýr
stórum sirkli sem hann hefur búið
til og fest á vegginn. Á sirkilinn hef-
ur hann fest neonbláan áherslu-
penna sem litar hring eftir hring.
Smám saman styrkist liturinn í
hringnum, sem nær frá gólfi og al-
veg upp í loft.
Ívar opnar á morgun sýningu í
öllum sölum Listasafns ASÍ sem
nefnist Hringir, hámarksstærð, en
það er einmitt heiti verkanna sem
hann er að vinna inn í salinn á efri
hæðinni. Tveir risastórir hringir eru
á endaveggjunum en aðrir minni á
hliðarveggjum.
„Stærð hringanna afmarkast af
rýminu, af hverjum vegg,“ segir Ív-
ar þegar hann er kominn niður úr
stiganum. Á gólfinu eru nokkrir blá-
ir áherslupennar.
„Þetta eru þessir klassísku
áherslupennar,“ segir hann og setur
lokið á einn. „Verkið gerði ég árið
2002 en hef aldrei sýnt það áður.
Þau vilja safnast upp þessi verk.“
Ívar er að undirbúa sýningu í öllu
safninu og við göngum niður stig-
ann, að skoða Arinstofuna og Gryfj-
una. Hann stoppar í stiganum og
segir: „Svona verk verður ósjálfrátt
táknrænt í kreppunni. Þetta eru
eins stór núll og hægt er að koma
fyrir á stökum flötum.“
Í arinstofunni eru tveir stórir
skjáir en verkið nefnist Blátt sí-
rennsli, rautt sírennsli. Hvítur flöt-
ur nema á öðrum skjánum er blá
fagurlöguð lína niður miðjan skjá-
inn og rauð á hinum.
„Þetta er videóupptaka af bun-
andi innanhússmálningu, eins konar
lifandi málverk,“ segir Ívar.
– Þú ert iðulega að takast á við
málverkið í verkunum, á þinn hátt.
„Já já, þetta eru líka hugleiðingar
um málverk og eðli þess.“
Rúllurnar mála rýmið
Við göngum niður í Gryfjuna. Þar
logar neonverk á vegg, það heitir
Málandi og varpar gulrauðri birtu í
rýmið. Þetta eru tvær perur, mót-
aðar eins og málningarrúllur á
skafti. Þær blikka sitt á hvað og
gefa hreyfingu til kynna, eins og
verið sé að mála. „Þetta er í fyrsta
sinn sem ég sýni neonverk. Ljósið
frá neonrúllunum málar rýmið á
sinn hátt.“
Og kallast á við úrvinnslu Ívars
úr hefð málverksins gegnum árin.
„Það er tenging milli allra rým-
anna. Ég hef alltaf verið upptekinn
af slíkum tengingum, rýmið tekur
alltaf virkan þátt í verkum mínum.“
Frammi í anddyrinu verður Ívar
með litla innsetningu undir gleri,
Hellt niður með nákvæmni.
„Þetta eru málningarklessur,
plastmálning, sem ég hef látið
renna niður úr dós og þorna. Úr því
verða þessir flötu hringir. Hvenær
er maður að skapa og hvenær er
maður að eyðileggja? Þegar ein-
hverju er hellt niður er venjulega
verið að spilla einhverju. Er maður
að skapa eða skemma þegar efnið
tekur á sig nýja mynd – nokkuð
sem gerist í öllum listaverkum?
Fólk tekur dýrindis efni og breytir
þeim í einhver listaverk! Er þá ver-
ið að skemma efnin,“ spyr Ívar og
brosir.
Að skapa
eða skemma?
Morgunblaðið/Einar Falur
Hringir í hámarksstærð „Þetta eru eins stór núll og hægt er að koma fyr-
ir,“ segir Ívar um stóru hringina sem hann er að setja inn í salinn.
 Ívar Valgarðsson sýnir í Listasafni ASÍ  Mörg verk í samræðu við málverkið
ÉG veit að flestum finnst svanurinn
flottastur, hann er vissulega fagur,
en mér hefur alltaf þótt steingerð
risaeðlubeinagrindin langsamlega
skemmtilegust. Ég er að tala um
dýrin í Karnivali dýranna eftir
franska tónskáldið Camille Saint-
Saëns. Þetta stórskemmtilega verk
verður leikið á tónleikum fyrir börn
í Salnum á morgun kl. 13 af kenn-
urum úr Tónlistarskóla Kópavogs.
Einn þeirra kennara sem leika er
Pamela De Sensi flautuleikari.
„Þetta er í fyrsta skipti sem verk-
ið er flutt með sögumanni og sög-
unni sem er sérstaklega samin fyrir
barnatónleika. Þetta verður hátíð
vetrinum í röð fjölskyldutónleika í
samvinnu Salarins og Tónlistar-
skóla Kópavogs. Pamela segir tón-
leikana hafa verið mjög vel sótta og
þegar Pétur og úlfurinn voru á dag-
skrá var löng biðröð við Salinn.
Sögumenn verða Guðrún Ás-
mundsdóttir og Sigurþór Heimisson
og kynnir verður enginn annar en
Maxímús Músíkús.
Saint-Saëns samdi verkið árið
1886, fyrir öskudagsskemmtun á
heimili vinar síns. Hann leit á það
sem sprell og vildi ekki að það yrði
spilað oftar en auðvitað vildu allir
heyra það aftur og aftur og aftur.
begga@mbl.is.
fyrir börn því við erum líka með
listakonu með okkur sem teiknar öll
dýrin á vegg. Fyrir tónleikana
skemmtir Götuleikhúsið krökk-
unum fyrir utan og í anddyrinu
verða konur sem mála dýraandlit á
þá. Þá verður hljóðfærabúðin á
Grettisgötu líka með sýningu á öll-
um þeim hljóðfærum sem búa til
dýrahljóð. Þú ættir bara að sjá,
þetta eru rosalega skemmtileg
hljóðfæri,“ segir Pamela.
Karnival dýranna, er „alvöru“
tónlist að sögn Pamelu. „Þetta er
mjög erfitt verk fyrir hljóðfæraleik-
arana.“
Tónleikarnir eru þeir síðustu á
Karnivalstemning í Salnum með svani og risaeðlubeinagrind
Gleðitónlist Karnival dýranna.
Í dýragarði tónlistarinnar
„Þetta er fjórða sýningin mín í þessu húsi,“ segir Ívar Valgarðsson þar
sem við göngum um Listasafn ASÍ við Freyjugötu, þetta fallega hús
sem Ásmundur Sveinsson byggði.
„Sú fyrsta var árið 1981, þá sýndi ég ljósmyndaverk. Á næstu sýn-
ingu, árið 1996 að mig minnir, var ég með skúlptúra sem ég bjó til úr
„polifilla“-sparsli, eins konar dropasteinar. Síðan árið 2003 var ég
með videóinnsetningu hér sem ég kallaði Sólgult-þurrktími. Það var
varpað á vegg með skjávarpa dvd-upptöku af innanhússmálningu að
þorna.
Svo er þessi sýning núna. Þetta er yndislegt hús að sýna í. Birtan er
svo fín og gaman að glíma við þetta rými.“
Ívar segir að fyrsta sýningin hans hér hafi snúist um vatnsföll.
„Ég sýndi svarthvítar ljósmyndir sem ég litaði með vatnslitum. Þar
var líka blá lína á hreyfingu; rennsli og straumar af ýmsum toga hefur
verið einkenni á mínum ferli,“ segir Ívar og bendir á bláa sírennslislínu
á öðrum skjánum í Arinstofunni. Hann þagnar. Bætir svo við: „Maður
er alltaf við sama heygarðshornið. Það er svo skrýtið – eða eðlilegt...“
Alltaf við sama heygarðshornið
Maður reynir auðvit-
að halda sama verð-
inu en það er kannski erfitt í
þessari tíð. 45
»