Morgunblaðið - 01.07.2009, Blaðsíða 25

Umræðan 25
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. JÚLÍ 2009
SJÖ ár er langur
tími í pólitík. Sjö ár er
líka langur tími í við-
skiptum. Þetta á
sjaldan betur við en
einmitt á óróleika- og
breytingatímum.
Stjórnmálamenn koma
og fara. Hér í Bret-
landi og Hollandi geta
skapast þær pólitísku
aðstæður að eftirgjöf
á einhverjum hluta
Icesave-skuldarinnar verði ekki
pólitískt stórmál, enda upphæðin
ekki sú stærð sem skekur hagkerfi
þessara landa. Enginn getur með
vissu sagt hvert verðgildi eigna
Landsbankans á eftir að verða.
Skilyrði á mörkuðum ráða þar
mestu og ef menn binda vonir við
batnandi skilyrði, gefur lengri tími
aukið svigrúm til að fá betra verð
fyrir eignirnar.
Það að velta upp dómstólaleið-
inni núna mitt í umræðunni um
samninga sem Íslendingar féllust á
að gera í haust er fráleitt. Þó menn
telji sig sjá að dómstólaleið geti
verið fær lagatæknilega, þá má
segja að hér sé fræðilega möguleg
leið, en hún er pólitískt ómöguleg.
Með Icesave-reikningunum hafa
íslenskir bankamenn komið al-
þjóðasamfélaginu í mikið uppnám.
Hvers vegna ættu ríki Evrópu að
láta Íslendingum það eftir að skapa
réttaróvissu um innlánstryggingar
sparifjáreigenda, vega þar með að
grunnstoðum banka- og fjármála-
kerfa og valda enn meira uppnámi?
Réttaróvissa myndi leiða til „gam-
aldags“ áhlaups á banka, þ.e. spari-
fjáreigendur myndu taka út sparifé
sitt í stórum stíl og traust á bönk-
um myndi hrynja með ófyrirsjáan-
legum afleiðingum um langan tíma.
Eins og haft var eftir fyrrverandi
utanríkisráðherra, Ingibjörgu Sól-
rúnu Gísladóttur, í Fréttablaðinu í
fyrri viku lá þessi afstaða ríkja í
Evrópu fyrir strax í haust. Dóm-
stólaleiðin var þar aftekin með öllu.
Að samþykkja dómstólaleiðina
vegna Icesave núna setur málið í
pólitískar ógöngur.
Eftir því sem þokunni hefur létt
af Icesave-samkomulaginu sýnist
mér að þessi samningur sé á þess-
ari stundu eina rétta leiðin út úr
ógöngunum. En vel að merkja,
þessi leið er rétt að byrja, – hún
verður löng og ströng, og það er
ómögulegt að sjá fyrir enda leið-
arinnar á þessari stundu. Opnunar-
ákvæði samningsins er hér lyk-
ilatriðið, þ.e. að skuldarinn, Ísland,
geti farið fram á endurupptöku
samningsins. Eins og komið hefur
fram er þetta mjög óvenjulegt
ákvæði í svona samningum. En hér
er þá komið til móts við „hinar erf-
iðu og fordæmislausu aðstæður Ís-
lands“ eins og lofað var í haust.
Það er á hinn bóginn alveg óhugs-
andi að samningamenn geti komið
heim og veifað samningi um
greiðslu skuldarinnar, en bætt svo
við „en við þurfum samt ekki að
greiða þetta“. Það er auðvitað frá-
leitt.
Við Íslendingar verðum að gera
allt sem í okkar valdi stendur til að
axla okkar ábyrgð á því hvernig
komið er og stefna að því að
standa í skilum með þær skuldir
sem hér er samið um.
Ef til þess kæmi að Ísland geti
ekki greitt samkvæmt sam-
komulaginu, fer nýtt ferli af stað.
Slíkt ferli verður að vera innan
ramma samkomulags.
Að öðrum kosti getur
afar slæmt niðurrifs-
ferli farið af stað þar
sem ákveðin „sam-
staða“ meðal lán-
ardrottna getur rofnað
og hver og einn fer af
stað til að reyna að ná
einhverju upp í kröfur
sínar. Erfitt er að
hafa stjórn á slíku
ferli. Við þessar að-
stæður gætu Íslend-
ingar þurft að byrja
að óttast um eignir
sínar erlendis, hvort heldur eignir
ríkissjóðs eða eignir í einkaeigu.
Þetta gæti gengið svo langt að
bankareikningar Íslendinga í bönk-
um erlendis yrðu ekki óhultir. Ef í
slíkt óefni stefnir gæti málið orðið
að koma til kasta Parísarklúbbsins,
sem er óformlegur hópur embætt-
ismanna frá 19 ríkustu löndum
heims. Hópurinn tekur að sér
endurskipulagningu ríkisskulda,
samninga um skuldaniðurfellingar
o.fl. Á meðan íslensk stjórnvöld
halda samninga og þar með skipu-
lögðu talsambandi við lánardrottna
ættu slíkir hlutir ekki að þurfa að
gerast.
Icesave-samningurinn er slæm-
ur, en hann er illskásti kosturinn.
Samningaleiðir eru mikilvæg skila-
boð til umheimsins um að við ætl-
um að vera viðræðuhæf í alþjóða-
samfélaginu þrátt fyrir erfiðleika
og óréttlæti heima fyrir. Réttlæt-
inu verður fyrst og fremst að full-
nægja og finna farveg í dómskerf-
inu þar. IceSave-samningurinn með
þessu opnunarákvæði er tæki til að
taka á og finna lausnir á „Icesave-
ruglinu“ eftir skipulögðum pólitísk-
um leiðum. Pólitísk einangr-
unarhyggja, sinnuleysi, hroki og
græðgi var m.a. það sem kom okk-
ur í þessi vandræði. Slík framkoma
mun aldrei geta komið okkur út úr
þeim.
Eftir Sigurbjörgu
Sigurgeirsdóttur » Pólitísk einangrun-
arhyggja, sinnu-
leysi, hroki og græðgi
m.a. kom okkur í þessi
vandræði. Slík fram-
koma mun aldrei geta
komið okkur út úr
þeim.
Sigurbjörg
Sigurgeirsdóttir
Höfundur er stjórnsýslufræðingur,
PhD.
Icesave-samningurinn – já eða nei?
Fáðu
sms-fréttir
í símann
þinn af
mbl.is
Patti Húsgögn
Landsins mesta úrval af sófum
Dugguvogi 2 / s: 557 9510 / www.patti.is
Opnunartími : Mánudaga - Föstudaga frá 9 til 18 og Laugardaga frá 11 til 16
Bonn hornsófi 2H2
Verð 226.710 Kr.
Roma hornsófi 2H2
Verð 205.110 Kr.
Paris hornsófi 2H2
Verð 226.000 Kr.
Aspen-Lux horn-tungusófi
Verð 283.500 Kr.
SWS horn-tungusófi
Verð 269.900 Kr.
Aspen hornsófi 2H2
Verð 257.310 Kr.
Paris-Bonn hornsófi
Verð 284.310 Kr.
Roma tungusófi
Verð 153.810 Kr.
Aspen Lux tungusófi
Verð 212.310 Kr.
Paris tungusófi
Verð 169.110 Kr.