Morgunblaðið - 07.07.2009, Síða 13

Fréttir 13VIÐSKIPTI | ATVINNULÍF
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. JÚLÍ 2009

 
 








 


  
 
  













 

 

ÞETTA HELST ...
Eftir Bjarna Ólafsson
bjarni@mbl.is
DÓMSMÁL, sem höfðað hefur verið
á hendur Nýja Landsbankanum,
Fjármálaeftirlitinu (FME) og ís-
lenska ríkinu, gæti orðið fyrsta málið
þar sem tekið yrði á því hvernig
neyðarlögunum var beitt í kjölfar
bankahrunsins í haust.
Spænski bankinn Aresbank
(Banco Arabe Espanol), sem er nær
að öllu leyti í eigu líbýska seðlabank-
ans, höfðar málið vegna peninga-
markaðslána, sem bankinn veitti
Landsbankanum fyrir hrun. Er mál-
ið höfðað á hendur bankanum en
FME og ríkinu til vara.
Fjármálaeftirlitið mat lánin svo að
þau væru ekki innstæður og ættu því
ekki að flytjast í Nýja Landsbank-
ann en því er Aresbank ósammála.
Spænski bankinn hefur, eins og
gefur að skilja, hag af því að fá það
viðurkennt fyrir dómi að kröfurnar
eigi heima í nýja bankanum, enda má
ljóst vera að krafa á hendur þrotabúi
gamla bankans er lítils virði.
Fyrirtækjum mismunað
Baldvin Björn Haraldsson, lög-
maður Aresbank, telur að innstæðu-
eigendum hafi verið mismunað.
„Dæmi eru um að rekstrarfyrirtæki
hafi fengið sams konar lán flutt í
nýja bankann og því teljum við að
fjármálafyrirtækjum eins og Ares-
bank hafi verið mismunað þegar
þeirra lán fengu ekki sömu með-
ferð.“
Aresbank veitti hinum bönkunum,
Kaupþingi og Glitni, svipuð lán fyrir
bankahrun en einbeitir sér að
Landsbankanum að svo stöddu.
Hljóðar krafan upp á nokkra millj-
arða króna í evrum og pundum.
Málið var þingfest fyrir Héraðs-
dómi Reykjavíkur fyrir skömmu en
dómur mun líklega ekki falla fyrr en
öðruhvorumegin við næstu áramót.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins er nær víst að Nýi Lands-
bankinn verði sýknaður vegna aðild-
arskorts, enda eru umrædd lán ekki í
bankanum, heldur í þrotabúi gamla
Landsbankans. Munu málsaðilar
gera sér grein fyrir því, en slík sýkna
er forsenda fyrir frekari málarekstri
á hendur FME og ríkinu.
Baldvin segir að málið snúist ann-
ars vegar um það hvort áðurnefnd
peningamarkaðslán skuli teljast inn-
stæður í skilningi laga nr. 98/1999
um innstæðutryggingar og hins veg-
ar hvort FME hafi brotið gegn jafn-
ræðisreglu stjórnarskrárinnar þeg-
ar ákveðið var að flytja lánin ekki í
nýja bankann. „Við krefjumst þess
að annaðhvort verði lánin flutt í nýja
bankann eða viðurkennd verði bóta-
skylda af hálfu FME og ríkisins.“
Telja FME hafa brotið jafnræðisreglu
Í HNOTSKURN
»Í málinu verður ekki tek-ið á því álitaefni hvort
neyðarlögin sjálf hafi verið í
samræmi við stjórnarskrá.
»Fleiri dómsmál vegna eft-irmála bankahrunsins eru
yfirvofandi en hollenskir
sparifjáreigendur íhuga nú
að fara dómstólaleiðina til að
innheimta sparifé sem þeir
áttu á Icesave-reikningum.
»Aresbank er að stærstumhluta í eigu Libyan For-
eign Bank, sem aftur er í
100% eigu líbýska seðlabank-
ans.
 Spænskur banki í eigu líbýska seðlabankans hefur höfðað mál á hendur Nýja Landsbankanum, Fjár-
málaeftirliti og íslenska ríkinu  Telur að flytja hefði átt peningamarkaðslán í nýja bankann eftir hrun
Banki Hlutverk Aresbank er að styrkja
viðskiptatengsl Spánar og Arabaríkja.
● TEKJUR Facebook munu líklega
nema milljörðum dollara eftir fimm ár,
að sögn Marc Andreessen, stjórn-
armanns í fyrirtækinu. Tekjur Facebook
verða um 500 milljónir dollara í ár.
Þetta kemur fram í frétt Reuters.
Andreessen segir að tekjur Facebo-
ok gætu numið einum milljarði dollara í
ár ef það reyndi af meiri hörku að selja
auglýsingar en sagði mikilvægara fyrir
samfélagssíður að huga að markaðs-
hlutdeild á þessum tímapunkti.
helgivifill@mbl.is
Facebook mun þéna vel
● RIO Tinto Alcan,
sem m.a. á álverið
í Straumsvík, til-
kynnti í gær að
það hefði selt mat-
vælapökkunarfyr-
irtækið Alcan Food
Americas fyrir 1,2
milljarða dollara
til Bemis, með það
fyrir augum að létta á þungum skulda-
bagga, samkvæmt AFP-fréttaveitunni.
Bemis greiði fyrir fyrirtækið með
reiðufé, en getur einnig reitt fram eigin
bréf að andvirði 200 milljónir dollara.
Rio Tinto tók stórt lán til þess að
kaupa kanadíska álfyrirtækið Alcan árið
2007 og er að selja hluta af eigna safn-
inu til þess að létta skuldabyrðina.
helgivifill@mbl.is
Rio seldi Alcan Food
FRÉTTASKÝRING
Eftir Þórð Snæ Júlíusson
thordur@mbl.is
KAUP Geysis Green Energy (GGE)
á hlut Reykjanesbæjar í HS Orku
tengjast að mörgu leyti fyrirhuguð-
um álversframkvæmdum í Helguvík.
HS Orka hefur skuldbundið sig til að
útvega um 200 MW og til þess þarf
að ráðast í byggingu orkuvera fyrir
um það bil 50 milljarða króna.
GGE og þeir aðilar sem starfa með
þeim eru á þeirri skoðun að þau
sveitarfélög sem eiga í HS Orku á
móti þeim í dag geti ekki verið fjár-
hagslegur bakhjarl slíkra fjárfest-
inga. Framtíðarhlutverk fyrirtækis-
ins sé enda að framleiða og selja
orku til stóriðju. Því sé eðlilegra að
einkaaðilar sjái um að taka áhættuna
af þeirri uppbyggingu sem til þarf.
Unnið í samvinnu við eigendur
Eigendur GGE eru annars vegar
fagfjárfestasjóður undir stjórn Ís-
landsbanka og hins vegar Atorka,
sem mun að öllum líkindum lenda í
eigu kröfuhafa félagsins innan
skamms. Þar eru stærstir skilanefnd
Glitnis og Landsbankans. Heimildir
Morgunblaðsins herma að þessum
aðilum sé fullkunnugt um það sem sé
að gerast og að samkomulagið hafi
verið unnið í náinni samvinnu við þá.
Samkvæmt mati á eignum og
skuldum sem kröfuhafar Atorku létu
gera á GGE í mars var eigið fé fé-
lagsins um 650 milljónir króna og
eiginfjárhlutfallið um 2,7 prósent,
sem er afar lágt. Þar sem eigið fé
GGE er mun minna en til þarf í þá
fjárfestingu sem félagið hefur kynnt
að það ætli í þá hafa vaknað upp
spurningar um hvernig samkomu-
lagið verður fjármagnað. Það verður
gert með því að selja 10,8 prósent af
þeim hlut sem félagið er að eignast í
HS Orku til kanadíska félagsins
Magma Energy á rúma fjóra millj-
arða króna. Auk þess mun félagið
selja 32 prósent hlut sinn í HS Veit-
um til Reykjanesbæjar á 4,3 millj-
arða króna.
Þannig getur GGE staðið við þær
greiðslur sem félagið hefur skuld-
bundið sig til að greiða í reiðufé, sem
nema samtals um 2,5 milljörðum
króna, og átt afgang án þess að fara í
lántökur.
Kaup í HS Orku tengjast Helguvík
Eigendum Geysis
Green fullkunnugt
um atburðarásina
Morgunblaðið/RAX
Eftir Bjarna Ólafsson
bjarni@mbl.is
ÞEGAR lögum um gjaldeyr-
isviðskipti var breytt í nóvember í
fyrra og gjaldeyrishöft sett á, fórst
fyrir að kveða á um að brot gegn
einni grein laganna væru refsiverð.
Kemur þetta fram í skýringum með
frumvarpi, sem bæta á úr þessum
galla á lagasetningunni.
Áttunda grein laganna kveður á
um það hverjir mega hafa milli-
göngu um gjaldeyrisviðskipti. Er
það aðeins Seðlabankinn sem má
hafa slíka milligöngu sem og aðrir
aðilar, sem annaðhvort hafa til þess
lagaheimild eða leyfi Seðlabank-
ans.
Við setningu neyðarlaganna
voru brot gegn 3. og 4. grein lag-
anna gerð refsiverð og varða brot-
in sektum eða fangelsi allt að
tveimur árum. Þá getur Fjármála-
eftirlit beitt þá stjórnvaldssektum
sem brjóta gegn 3., 4., 10., 11., 12.
og 15. grein laganna en ekki þeim
sem brjóta þá áttundu.
Lögfræðingar, sem Morg-
unblaðið ræddi við í gær, eru sam-
mála um að þetta þýði að þeim, sem
brotið hafi ákvæði áttundu greinar,
verði ekki refsað á grundvelli við-
urlagakafla gjaldeyrislaganna.
Gildir einu þótt viðkomandi hafi
óumdeilanlega orðið uppvís að
brotum gegn ákvæðum áttundu
greinar, því aðeins sé unnt að refsa
manni fyrir háttsemi sem var refsi-
verð á þeim tíma sem hún átti sér
stað. Eins og áður segir hefur
frumvarp verið lagt fram á Al-
þingi, sem stoppa á í þetta gat, en
fyrr en frumvarpið verður að lög-
um er ólögleg miðlun gjaldeyris
refsilaus.
Víðtækari rann-
sóknarheimildir
Í frumvarpinu eru Fjármálaeftirlit-
inu einnig veittar umfangsmeiri
rannsóknarheimildir en það hefur
nú þegar.
Má sem dæmi nefna að telji FME
að starfsemi, sem heyri undir
gjaldeyrislög, sé stunduð án tilskil-
inna leyfa, getur það krafist gagna
og upplýsinga auk þess sem eft-
irlitið getur krafist þess að slíkri
starfsemi sé hætt þegar í stað.
FME mun einnig geta krafist
kyrrsetningar eigna aðila þegar
rökstuddur grunur liggur fyrir um
að háttsemi þeirra brjóti lögin.
Vegna mistaka hafa
brot verið refsilaus
Nýju frumvarpi ætlað að stoppa í götin
● GREININGARDEILD Íslandsbanka
telst til að inngrip Seðlabankans í
júnímánuði hafi verið 19. „Inngripin í
einum mánuði hafa ekki verið fleiri
það sem af er ári, en þrátt fyrir það
veiktist krónan um ríflega 4% gagn-
vart evru í mánuðinum,“ segir hún.
Seðlabankinn hefur verið umsvifamikill
á millibankamarkaði með gjaldeyri
undanfarna mánuði. Nettósala Seðla-
bankans á gjaldeyri nam 2,5 millj-
örðum króna í síðasta mánuði, sem
jafngildir ríflega 40% af heildarveltu á
markaðinum, segir hún.
helgivifill@mbl.is
Telur 19 inngrip hjá
Seðlabankanum
● ERINDREKI hollensku drottning-
arinnar í Norður-Hollandi (Noord-
Holland-héraði), Harry Borghouts, hef-
ur ákveðið að segja af sér stjórnarsetu í
einum stærsta eftirlaunasjóði heims,
ABP, en um eftirlaunasjóð opinberra
starfsmanna í Hollandi er að ræða.
Ástæða afsagnarinnar er 78 milljóna
evra tap sjóðsins vegna Icesave.
guna@mbl.is
Hollenskur erindreki seg-
ir af sér vegna Icesave