Morgunblaðið - 09.09.2009, Qupperneq 13

Fréttir 13VIÐSKIPTI | ATVINNULÍF
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 9. SEPTEMBER 2009
  
 

   

      !! "#$ %&# " $  '()*+ , - #.(/0 #
$*#)' $ 1 2 ,3 - #.(/0 /' "#$ 2'*)'$ 4'$*+1"* #.(/0)' /# 
# " +  &'# $* )*%$/)'  -! 1/#"#' ,5 "/6" 7/6$  '7$ '&$ 0 %&)" ' 889,5 )" '#. &) 7 %&)" ' -3-9,, #)' 4'$*+1")' #.(/0)'
* :$ )" * *(1'
)+)' "#$ '%)%)"   *   /#'$)'  +  ;' $()+&  ,, *#:#"#' ,5
  5 $ < <# <'+ = )$)' +*') , -> #.(/0 ? )+ )" /#'$)'
( $ )" )::&(%' "   *   <& @* +*  /#& . '6'* ) # & <&
*) + + & *#" 7) *4' *$ "#$ 7/%'$) (7'"7 # ' * * +&*#' -8 <1#'
,> A'" /#'$)' ( $ )" # *) '7$* ' *#" &#'$'  /#' $ <& /# '
):: B* &' )" # & <& *) +*%$) *
4  *#) 7 )+ )" # & ;# ' *#" # & '%) 7  7' ):: B* &' #' $  
7 /# * CCC&  '=<"
#.(/0  *#:#"#' ,5
 * #+'   *  
?' D1"**< <'"$)'
D  E  
123 123   4
4
123 0 #3

 

4
4
$5 6

7
 

4
4
89"
$ 3



4
4
123 1
123 :



4
4
Þetta helst ...
● SORPA hagnaðist um tæpar 34
milljónir króna á fyrstu sex mánuðum
ársins. Á sama tímabili í fyrra var hagn-
aðurinn um 19 milljónir. Hagnaður fyrir
fjármagnsliði og afskriftir nam tæpum
59 milljónum í ár en rúmlega 94 millj-
ónum á fyrri helmingi ársins 2008.
Í tilkynningu segir að afkoman í ár sé
betri en áætlanir gerðu ráð fyrir þrátt
fyrir minna magn úrgangs og þar af
leiðandi minni tekjur. gretar@mbl.is
Hagnaður jókst milli ára
● Gjaldeyrisforði
Seðlabankans nam
432,1 milljarði
króna í lok ágúst
og jókst um tæpa
47 milljarða króna
yfir mánuðinn.
Þetta kemur
fram í hagtölum
Seðlabanka Íslands
sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þar segir að erlend verðbréf hafi hækk-
að um 1,8 milljarða króna í ágúst og
seðlar og innstæður hafi hækkað um
45,9 milljarða króna.
Frá lokum nóvember á síðasta ári og
fram undir lok ágústmánaðar rýrnaði
gjaldeyrisforðinn um rúma hundrað
milljarða króna. Stór hluti upphæð-
arinnar hefur farið í tilraunir til að
styrkja gengi krónu. thorbjorn@mbl.is
Gjaldeyrisforði
Seðlabankans eykst
● HEILDARÚTLÁN Íbúðalánasjóðs í
ágústmánuði drógust saman um 36% í
samanburði við útlánin í mánuðinum á
undan. Heildarútlánin í ágúst námu
tæpum 1,6 milljörðum króna. Þar af
voru tæpir 1,5 milljarðar vegna al-
mennra lána og rúmlegir 100 milljónir
vegna leiguíbúðalána.
Meðalfjárhæð almennra lána í ágúst
var um 9,8 milljónir króna. Er það um
3% lækkun frá fyrra mánuði.
Það sem af er þessu ári hefur Íbúða-
lánasjóður lánað samtals 21,4 milljarða
króna, sem er um 46% minnkun frá
sama tímabili árið 2008. gretar@mbl.is
Útlán Íbúðalánasjóðs
dragast saman
Eftir Þorbjörn Þórðarson
thorbjorn@mbl.is
ARCTIC Trucks, íslenskt fyrirtæki
sem hannar og setur saman sér-
útbúna Toyota Landcruiser-
fjallajeppa, er að gera það gott í Nor-
egi þessa dagana. Fyrirtækið er m.a í
eigu Bergeyjar ehf. og Emils Gríms-
sonar, fyrrverandi forstjóra Toyota.
Keppa við Daimler-Benz
„Við erum að vinna í útboði núna
sem er ansi stórt. Það voru tólf fyr-
irtæki sem byrjuðu og svo hefur list-
inn verið skorinn niður. Það eru núna
þrjú fyrirtæki eftir, við, Daimler-
Benz og BAE Systems,“ segir Örn
Thomsen, framkvæmdastjóri Arctic
Trucks international, en hann er
staddur á stórri hergagnasýningu í
Lundúnum að kynna vörur fyrirtæk-
isins. Norðmenn fengu áhuga á jepp-
um Arctic Trucks eftir að hafa fengið
að kynnast þeim í Afganistan, en ís-
lenska friðargæslan notaði slíka bíla.
„Við erum búnir að selja þeim
[norska hernum] yfir 130 Land-
cruiser-bíla af mismunandi gerðum
með breytingum,“ segir Örn. Að-
spurður segir hann að sölusamstarf
við Norðmenn sé fyrirtækinu ótrú-
lega mikilvæg tekjulind.
„Það eru fimm ár síðan við byrj-
uðum að selja þeim bíla og höfum átt
mjög gott samstarf við þá. Í þetta er
að nýtast reynsla og kunnátta sem
við höfum frá okkar landi, okkar erf-
iðu fjallvegum og aðstæðum. Við
þekkjum drullu, ár og snjó. Þetta eru
aðstæður sem þeir eru að vinna við í
Afganistan,“ segir Örn. Hann segir
að fyrirtækið sé að selja bæði bryn-
varða og óbrynvarða bíla.
Að sögn Arnar hefur orðið til sér-
þekking hjá Arctic Trucks sem aðrar
þjóðir vilji nýta sér. Býður fyrirtækið
m.a. þá lausn að uppfæra Land-
cruiser-jeppa hjá herjum annarra
Evrópuríkja þannig að þeir virki í
löndum þar sem aðstæður eru svip-
aðar og í Afganistan.
Selja norska hernum sér-
útbúna jeppa í stórum stíl
Í HNOTSKURN
»Sölusamstarf við norskaherinn hófst með sölu
aukahluta og ráðgjöf.
»Norðmenn óskuðu síðaneftir því að starfsmenn á
Íslandi kæmu með þeim til
Afganistans til að skoða að-
stæður þar og leysa tiltekin
vandamál.
»Arctic Trucks beina spjót-um sínum að nýjum og
ókönnuðum mörkuðum. Ljósmynd/Arctic Trucks
Afganistan Jeppadella Íslendinga hefur orsakað mikla verðmætasköpun.
Eru búnir að selja
yfir 130 sérútbúna
Landcruiser-jeppa
SÉRFRÆÐINGAR hjá Greiningu
Íslandsbanka eru ekki sammála Má
Guðmundssyni seðlabankastjóra
um að Ísland muni væntanlega
koma út úr kreppunni á fyrri helm-
ingi næsta árs, eins og hann sagði í
viðtali við Reuters-fréttastofuna í
fyrradag. Í Morgunkorni deild-
arinnar í gær segir að þetta verði
ekki fyrr en eftir nokkur ár.
Segir í Morgunkorninu að hag-
vöxtur muni ekki koma til skjal-
anna hér á landi á ný fyrr en inn-
lend eftirspurn tekur við sér. Það
gerist tæpast með einhverjum
krafti m.a. vegna þeirrar miklu
skuldsetningar sem einkennir mörg
íslensk heimili og fyrirtæki. „Hag-
kerfið á eftir að dragast nokkuð
saman áður en við sjáum hagvöxt
hér á ný og þegar að því kemur
mun fjárhagsleg staða fyrirtækja
og heimila að öllum líkindum verða
lakari en hún er nú.“ Vegna þessa
segir Greining Íslandsbanka að
ljóst sé að talsvert lengra sé í að
efnahagsleg staða heimila og fyr-
irtækja verði orðin viðunandi á ný,
en Már heldur fram í viðtalinu við
Reuters. Ísland muni þannig í hug-
um flestra ekki koma út úr krepp-
unni á fyrri helmingi næsta árs
þegar atvinnuleysi verður í há-
marki, kaupmáttur í lágmarki og
erfiðleikar miklir hjá fjölda fyr-
irtækja og heimila. gretar@mbl.is
Segja nokkur ár í að
kreppunni ljúki hér
Erfitt að spá Greining Íslandsbanka segir enn mikla óvissu um úrlausn
margra mála og því sé erfitt að spá fyrir um hvenær botn kreppunnar næst.
Eftir Björgvin Guðmundsson
bjorgvin@mbl.is
LAUN opinberra starfsmanna hækkuðu um 9,5
prósent frá júní 2008 til júní 2009. Á sama tíma
hækkuðu laun á almennum vinnumarkaði aðeins
um 1,2% samkvæmt útreikningum Hagstofunnar.
Gunnar Axel Axelsson, sérfræðingur hjá Hag-
stofu Íslands, segir mismunandi hvenær áhrifa
umsaminna hækkana samkvæmt kjarasamn-
ingum gætir á almennum vinnumarkaði og hjá op-
inberum starfsmönnum. Það gæti verið hluti af
skýringu á hækkun launa hjá starfsmönnum hins
opinbera. Almenni vinnumarkaðurinn leiði oft
launahækkanir og opinberir starfsmenn fylgi á
eftir. Það geti skýrt mismun milli tímabila hjá
þessum starfsstéttum.
„Þetta kom mér á óvart,“ segir Stefán Að-
alsteinsson, framkvæmdastjóri BHM, um nið-
urstöðu Hagstofunnar. Hann segir einu hækk-
unina hafa verið seint síðasta sumar samkvæmt
kjarasamningi. Á móti hafi yfirvinna dregist sam-
an á þessu tímabili. Sem dæmi hafi komið fram að
greiðslur ríkisins fyrir yfirvinnu frá september
2008 til mars hafi dregist saman um 23%.
Stefán bendir einnig á að laun höfðu ekki hækk-
að eins mikið hjá opinberum starfsmönnum og í
ákveðnum greinum á almennum markaði. Þar af
leiðandi fóru opinberir starfsmenn ekki eins hátt
upp í launum og fallið því ekki eins mikið. Öðru
máli gegnir t.d. hjá fólki sem vinnur í fjármála-
fyrirtækjum og iðnaðarmönnum. Launalækkum
komi líka fyrr fram á einkamarkaðinum.
Ríkisstarfsmenn hækka í launum
Laun opinberra starfsmanna hækkuðu um 9,5% á einu ári en minna hjá öðrum